türkçe, edebiyat, dil ve anlatım, roman özetleri, özlü sözler, çok bilmiş günlük
  • Ana Sayfa
  • Hakkımda
  • Türkçe Konuları
  • Edebiyat Konuları
  • Türk'çe Kalem
  • Geçmiş Kayıtlar
  • Reklam
  • İletişim
  • Türkçesi Varken
      Türk Dili
      Mevsim : Sezon (Fr.)



  • Türk Dili
      türk dili
    • Türkçenin Tarihi
    • Alfabeler
    • Türk Dilleri Ailesi
    • Türk Lehçeleri
    • Göktürkçe
    • Önemli Türkologlar
    • Dil Devrimi
    • Türkoloji
    • Türkçe Öğretimi
    • Terimler
    • Deyimler
    • Atasözleri
    • Yazım Kılavuzu
  • Dil - Anlatım
      Dil ve Anlatım
    • Sözcükte Anlam
    • Cümlede Anlam
    • Yazım Kuralları
    • Noktalama İşaretleri
    • Ses Bilgisi
    • Sözcük Türleri
    • Fiil Çatısı
    • Çekim ve Yapım Ekleri
    • Cümlenin Öğeleri
    • Cümle Türleri
    • Anlatım Bozuklukları
    • Dil Bilgisi Sunuları
    • Kompozisyon
    • Hızlı Okuma
    • Rehberlik
  • Türk Tarihi - Kültürü
      Türk tarihi ve kültürü
    • Atatürk
    • Türk Adının Anlamı
    • Türklerin Ana Yurdu
    • Türk Soyu
    • Göktürkler
    • Eski Türk Yaşamı
    • Gök Tanrı Dini
    • Türk Dünyası
    • Türk Boyları
    • Türklük Bilginizi Sınayın!
    • Türkler Kardeştir!
    • Nihal Atsız
      • Bozkurt
      • Kültür
      • Türkçülük
      • Ön Türkler

İsim-Fiil Nedir?

isim-fiiller nedirTürkçe dersi 8. sınıf konu anlatımı içerisindeki isim-fiil nedir, ekleri nelerdir, isim-fiil cümle örnekleri hakkında bilgi alabileceğiniz bu yazımız sayesinde, fiilimsilerin bir kolu olan isim-fiilleri kolayca kavrayabileceksiniz. İsim-fiiller, fiilimsilerin tamamı gibi “fiil” kök veya gövdelerinden belirli ekleri alarak türeyen kelimelerdir. Bu kelimeler cümlede “isim” görevi ile kullanılır. “Mastar” olarak da bilinen isim-fiiller, fiilimsilerin üç grubundan bir tanesini oluşturur. İsim-fiiller fiil kök veya gövdelerine getirilen “-ma, -ış, -mak” ekleriyle oluşturulur.

İsim-fiil eklerini “ma(y)ışmak” şeklinde kodlayarak ezberlemeniz mümkündür. Bu üç ek, fiillerin cümlede isim olarak kullanmalarını sağlar. Örneğin, “bak-” fiil köküne gelen “-ış” eki bu kelimeyi “bakış” ismine dönüştürür. “Yaz-” ve “oku-” fiil köklerine gelen “-ma” eki, “Türkiye’de okuma yazma oranı yükseliyor.” cümlesinde görüldüğü üzere “okuma” ve “yazma” isim-fiillerini meydana getirmiştir. Bu ekler, geldikleri kelimelerin ses özelliklerine göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin “gör-” fiiline gelecek isim-fiili eki “-me” hâlinde olmalıdır. O hâlde kullanılan tüm isim-fiil eklerini “-ma, -me, -ış, -iş, -uş, -üş, -mak, -mek” olarak sıralamak mümkündür. İsim-fiil eklerinin bunlardan başka şekilleri yoktur.

Örnek: Balık tutmak insanı en çok dinlendiren spordur.
Öğrendiklerimizin çoğunu görme yolu ile yaparız.
Bu resimdeki yazıyı bir bakışta görmeye çalışın.
Bu evi dipten bucağa temizlememiz gerekiyor.
Artık köye gidiş gelişimiz yok.
Bu konuyu her yönüyle düşünmek gerek.

Yukarıdaki örneklerde kalın yazılan kelimelerde altı çizili isim-fiil eklerine baktığımızda, bu ekleri alan bütün kelimelerin “fiil” kök veya gövdelerinden meydana geldiğini ve cümlde “isim” olarak kullanıldığını görüyoruz. İsim-fiil eklerini alan fiiller, başka çekim eklerini alabilirler. Yapım eki alan bir fiil de, isim-fiil ekini alabilir. Bununla birlikte, bir kelime birden fazla isim-fiil ekini alabilir. İsim-fiil eklerini başka eklerle karıştırmamak gerekir. Özellikle “-ma” ekini, olumsuzluk ekiyle karıştırmamaya dikkat etmek gerekir.

Örnek: “Senin eve geldiğini görmedim.” cümlesinde “gör-me-di-m” çekimli fiilinde bulunan “-me” eki, cümleye olumsuz anlam kazandıran “olumsuzluk eki“dir, bunu fiilimsi olarak algılamamalıyız.

– Bekleme süreniz yaklaşık yedi dakikadır. (isim-fiil eki)
– Söz verdiği hâlde etkinliğimize gelmedi. (olumsuzluk eki)



NOT: Bir kelime hem isim-fiil eki hem olumsuzluk eki alabilir. Bu durumda ilk ek “olumsuzluk eki“, ikinci ek ise “isim-fiil” ekidir.

Örnek: “Onu kırmamak için elimden geleni yaptım.” cümlesinde “-ma” olumsuzluk ekidir, “-mak” ise isim-fiil ekidir.

– Yanından geçtiğim hâlde beni görmeyişine anlam veremedim. (“-iş” isim-fiil eki)
– Onu görünce gülmemek için kendimi zor tuttum. (“-mek” isim-fiil eki)

NOT: İsim-fiil eki olan “-ma / -me” eki, bazen 1. tekil şahıs iyelik eki ve yönelme hâl ekini alan isimlerde karıştırılabilmektedir. Bu ekler isim köklerine geldikleri için, fiilimsi olarak kabul edilemez. Fakat bir fiil kökü, önce “-ma” isim-fiil ekini alarak “isim” hâline gelip, sonra iyelik ve hâl eklerini alabilir.

Örnek: “Bunu babama nasıl söyleyeceğimi bilmiyorum.” cümlesinde altı çizili kısım isim-fiil eki değildir. Bu “baba” isminin “-m” birinci tekil şahıs iyelik eki ve “-a” yönelme hâl ekini alması ile oluşmuş bir isimdir. Ayrıca “baba” isim kökü olduğu için, buna bir fiilimsi eki gelmesi mümkün değildir.

Örnek: “Lütfen gitmeme izin verin.” cümlesinde altı çizili ek, isim-fiil ekidir. Bu ekten sonra gelen “-m” eki 1. tekil şahıs iyelik eki, “-e” eki ise yönelme hâl ekidir.

Bazı isim-fiiller, bir nesnenin veya kavramın kalıcı ismi olarak fiilimsi olma özelliklerini yitirmiştir. Bu kelimeler artık fiilimsi olarak kabul edilmez, bununla birlikte fiil kök ve gövdelerinden oluşarak, cümle içerisinde isim olarak kullanılır.

Örnek: Yaz mevsiminde vişneli dondurma, vazgeçilmezimdir.
– Annem, çok güzel sarma yapar.
– Atatürk döneminde, ülkemizde dokuma tezgahları açılmıştır.
– Bu konuda sizin de görüşleriniz bizim için önemli.

isim-fiiller, vitamin

İsim-Fiiller / Özet Anlatım

İsim-fiillerin, yukarıda sıralanan özelliklerini daha anlaşılır olması açısından maddeler hâlinde sıralayacak olursak;

– İsim-fiiller “-ma, -ış, -mak” ekleriyle yapılır.
– İsim-fiiller, diğer fiilimsiler gibi fiil kök ve gövdelerinden yapılır.
– İsim-fiiller, cümlede isim görevinde kullanılır.
– İsim- fiiller, ad-eylem ve mastar olarak da bilinir.
– İsim-fiiller, olumsuzluk ekleriyle karıştırılmamalıdır.
– Bazı isim-fiiller, fiilimsi olma özelliklerini yitirerek kalıcı isim olmuştur.

Orkun KUTLU

Orkun Kutlu

|» “Fiilimsi / Konu Anlatımı“ sayfasına dön! «|

| Yorum Yap! | Yazı Ayrıntıları... | Yazdır! | Bu Yazıyı Paylaşın! |

BENZER KONULAR

Bu Yazıya 8 Kişi Yorum Yazmış!

  1. Emir Cakici
    01 Ekim 2018, 22:53

    Çok teşekkürler 8. sınıfım çok işime yaradı.

    Cevapla
  2. Zeliha
    24 Eylül 2018, 21:07

    Teşekkürler çok güzel olmuş örneklerle anlatmanız müthiş.

    Cevapla
  3. Nisa
    27 Ağustos 2018, 15:07

    Çok güzel olmuş ama sanki örnekler yetersizdi.

    Cevapla
  4. Konuk
    11 Ağustos 2017, 15:59

    Merhaba. Yazınızdan yararlandım oldukça güzel ve anlaşılır olmuş. Teşekkürler.

    Cevapla
  5. Cenk Arda
    04 Ekim 2016, 20:36

    Süpersiniz,çok teşekkürler işime yaradı.

    Cevapla
  6. Mücahid
    19 Ağustos 2016, 15:39

    Cok gerekliydi tesekkurler.

    Cevapla
  7. mehmet arda
    07 Ekim 2015, 20:58

    Artık köye gidiş gelişimiz yok.

    Cevapla
  8. Mehmet Emin
    14 Eylül 2015, 14:54

    ALLAH Razı olsun, çok teşekkürler, çok lazımdı.

    Cevapla

Yorum Yaz! | Görüş Bildir!

Cevabı iptal etmek için tıklayın.

→ Lütfen yorumunuzu yazmadan önce buraya dokunarak uyarıları okuyun!

Güvenlik Sorusu: Türkiye'nin başkenti neresidir?  

  • Yazının Bağlantısı: İsim-Fiil Nedir?
  • Yazının Bölümü: Dil-Anlatım
  • Diğer kaynaklarda arayın:
  • Etiketler: Ad-Eylem, Fiilimsi, Fiilimsi Çeşitleri, Fiilimsi Örnekleri, Fiilimsiler, İsim-Fiil, İsim-Fiil Açıklaması, İsim-Fiil Dil ve Anlatım, İsim-Fiil Ekleri, İsim-Fiil Ekleri Ezberleme, İsim-Fiil Ekleri Kodlama, İsim-Fiil Ekleri Nelerdir, İsim-Fiil Fiilimsiler, İsim-Fiil ile Olumsuzluk Eki Farkı, İsim-Fiil Kelimeler, İsim-Fiil Konu Anlatımı, İsim-Fiil Nedir, İsim-Fiil Örnek Cümle, İsim-Fiil Örnekleri, İsim-Fiil Türkçe, İsim-Fiiller, İsim-Fiiller Cümle Örnekleri, İsim-Fiiller Yüklem Olur mu, Mastar, Olumsuzluk Ekleri
  • Rastgele 10 Yazı:
    • Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuat Köprülü
    • Türkçede Çok Anlamlılık
    • Salar Türkçesi / Salarca – Türk Lehçeleri
    • Atatürk’ün Avrupa’ya Yolculuğu
    • Gözlemci Gerçekçiler / Tasvirde Kalanlar
    • Ses Değişmeleri / Ünlü – Ünsüz Değişmesi
    • Tanrı TÜRK’ü Korusun!
    • Deneme Örnekleri
    • En Eski Türk Tarihi
    • Bozkurt Resimleri / 10. Sayfa
  • Arama
      arama
      Ayrıntılı Arama


  • Türk Edebiyatı
      Edebiyat
    • Edebiyat Nedir?
    • Halk Edebiyatı
    • Divan Edebiyatı
    • Tanzimat Edebiyatı
    • Edebiyat Akımları
    • Edebi Sanatlar
    • Uyak ve Ölçü
    • Anlatım Biçimleri
    • Anlatımın Özellikleri
    • Düşünceyi Geliştirme Yolları
    • İstiklal Marşı
    • Edebiyatımızda İlkler
    • Pratik Edebiyat Bilgileri
    • Çocuk Edebiyatı
    • Edebiyat Sunuları
  • Yazınsal Eserler
      yazınsal eserler
    • Roman Özetleri
    • Yüz Temel Eser
    • Türk Efsaneleri
    • Türk Destanları
    • Şiir
    • Hikaye
    • Efsane
    • Deneme
    • Biyografi
    • Özgeçmiş
    • Mani
    • Ninni
    • Mektup
    • Eleştiri
    • Söyleşi
    • Günlük
    • Roman
    • Destan
    • Makale
    • Anı
    • Ağıt
    • Tekerleme
    • Dilekçe
    • Gezi Yazısı
    • Haber
    • Fıkra
    • Rapor
    • Nutuk
  • Karışık
      Dil ve Anlatım
    • Özlü Sözler
    • Dünyanın Enleri
    • Bunları Biliyor musunuz?
    • Üç Boyutlu Resimler
    • Dünyanın Yedi Harikası
    • Hazır Cevaplar
    • Güzel Sözler
    • İlginç Bilgiler
    • Bilmeceler
    • Kim Kimdir?
  •   Yukarı çık!
© Çokbilgi.Com - 2009 | Tüm hakları saklıdır, izinsiz alıntı yapılamaz.
| Sitemap | İletişim | Reklam | RSS | Gizlilik & Kullanım |