Türklük Bilginizi Sınayın!
Geçen gün Türk Dili, Kültürü ve Tarihi üzerine temel bilgilerin sınanacağı bir “test” hazırlamayı düşünmüştüm. Bu alanda binlerce soru hazırlanabilir; fakat ben “temel” bilgiler sınansın istedim. Böylece genç – yetişkin herkesin Türklüğü hakkında bilmesi gereken bilgileri ne derecede bildiklerini sınayabilmeleri için bir test geliştirmek istedim. Hazır ağ üzerinde böyle bir çalışma yokken, bir şeyler hazırlamak için işe koyuldum.
Temel bilgileri sorgulamak gerektiği için, sorular hazırlanırken biraz sıkıntı yaşanabiliyor. Çünkü her ne kadar “temel” düzeyde kalacak sorular oluşturmaya çalışsanız da, sorular bazen ayrıntıya kaçabiliyor veya ilgi alanı gerektirecek sorular olabiliyor. Ben, ilk başta tek test için hazırladığım “35 soru” ile, daha sonradan iki aşamada sınama yapabileceğimizi düşündüm ve soruları ikiye böldüm. Böylece hem “temel” hem de “ayrıntı” bilgileri sınamış olacağız.
Soruları çözdükten sonra görebileceğiniz bir bağlantıyla soruların yanıtlarını öğrenebilirsiniz. Yanıtları kısaca yazmak yerine, birazcık açıklayarak sunmak istedim. Böylece yanlış yaptığınız yanıtları o sayfalar aracılığıyla öğrenebilir ve konu hakkında çok ayrıntılı olmayan kısa bilgilere sahip olabilirsiniz.
Aslında soru sayısını arttırarak daha kapsamlı bir test oluşturabilirdim; fakat hem sizleri sıkmaması hem de sınamanın amacından çıkmaması için “birinci aşama“yı 15; “ikinci aşama“yı ise 20 sorudan oluşturmayı uygun gördüm. Üçüncü aşamada da 20 soru bulunmaktadır. Eğer sorularda, seçeneklerde veya yanıtlarda bilgi ve yazım yanlışı görürseniz, bana bildirmeniz çok iyi olacaktır. Ayrıca oraya eklenmesini istediğiniz özgün ve güzel sorular yazarsanız, ekleme yapabiliriz.
“Birinci aşama” sınamada temel Türklük bilgilerinden oluşan 15 soru bulunmaktadır. “İkinci aşama” sınamada ise biraz daha ayrıntılı olarak nitelendirilebilecek 20 soru bulunmaktadır. Yeni hazırladığımız üçüncü aşamada ise genellikle eski Türk tarihinin ve kültürünün derinliklerine dair hazırladığımız 20 özgün soru bulunmaktadır. Aşağıdaki testleri çözdükten sonra puanınızı görebilir, doğru ve yanlış yaptığınız sorular hakkında ayrıntılı açıklamalar görebilirsiniz. Birinci aşamadan başlayıp, üçünü de çözdükten sonra düşüncelerinizi ifade etmeyi unutmayın!
Birinci Aşama
İkinci Aşama
Üçüncü Aşama
Umarım işe yarar bir çalışma olmuştur. Yukarıda da dediğim gibi testte eksik veya yanlış görürseniz lütfen yorum ile bunu bildirin ki gerekli düzenlemeleri yapabileyim. Ayrıca sonuçları da paylaşırsanız, toplumumuzun bu alanda ne kadar bilgili olduğunu da görmüş oluruz. (:
Bu çalışmada çok fazla katkısı olan Tuğca kardeşime ve Uğur‘a teşekkür etmeyi de unutmayayım.
Orkun KUTLU
Lehçe tarihi çağlarda birbirinden hemen hemen ayrılmış diller demektir.Azerbaycan Türkçesi bir lehçe değil şivedir.Lehçeler Çuvaşca ve Yakutçadır.
Berkan kandaşım, bu bahsettiğiniz “lehçe, şive” sınıflandırmasını yaklaşık 6 yıl önce “Lehçe, Şive ve Ağız Nedir?” başlıklı yazımda açıklamıştım. Lehçe ve şive kavramları bazı Türklük bilimciler tarafından bahsettiğiniz gibi sadece Çuvaşça ve Yakutça için kullanılmaktadır. Fakat hâlâ birçok Türklük bilimci, eski terminolojiyi kullanmakta bir sakınca görmemektedir. Uzak ve yakın lehçe kavramları da artık kısmen kullanılmakla birlikte, bu testte “lehçe” denildiğinde halkın dimağında canlanan kavramı kullanmakta bir sakınca görmedim. Duyarlılığınız için teşekkürler, saygılar.
Soruların bazılarında yanlışlıklar mevcuttur. Ben tarih fakültesinde okuyorum ve Türk ulusu tarihi, antropoloji geçtim. İlk önce belirtmek isterim ki, brasikefal bir ırk türü değil, sadece kafatasının ölçümlerine uygun bir adlandırmadır. Türklerin çoğunluğu europoid ırkına mensuplar. Kafatası ölçümlerine göre ise brakisefal değil, dolikosefallar. Brakisefallar ise farslar, bazı arap grupları ve diğerleridir. Daha sonra Cengiz han bir terk değil, monqoldur (Türkiye türkcesinde moğol) Amma aslında moğol ve monqol ayrı terimlerdir.Yani Cengiz han şimdiki Moğolistan (Monqolustan)da yaşayanların ecdadıdır. Daha sonra üçüncü aşamadakı 8ci soruyu doğru açıklamışsınız, amma cevap olarak yanlış işaretlemişsiniz. Cevap çince olmalı.
İkinci aşamada ilk islamı kabul eden devlet Karahanlı olmalı. Evet doğru idil bulgarları 922de islamı kabul etdi, fakat devlet dini olmadı, amma Karahanlılar ilk yarandığı günden islamı devlet dini kabul etdi.Hatta devlet yaranmadan önce de islam ilk önce redd edilse de, sonradan kabul görmeye başlamışdır.
85-80-65 :(
Not: bana göre Kopuz’u Dede Korkut değil, bilinen ilk şair ve halk ozanımız Aprin Çor Tigin bulmuştur. Uygur Türkleri öncesine dayandığı, mezar kazılarında çıkan kopuz örneklerinde görülmüştür…
Sorularda ural-altay dil ailesi olarak beraber almışsınız ama son araştırmalardan haberiniz yok ki, bu şekilde kabul etmişsiniz. Son araştırmalarda, ural-altay dillerinin bir aile olamayacağını ve Türkiye Türkçe sinin altay dil grubuna bağlı olduğunu belirtmek isterim.
Sorularınızı son araştırmalara göre hazırlarsanız daha iyi olur.
Son araştırmalar dediğiniz, bir veya birkaç Türkoloğun bu konuda ileri sürdüğü “düğünceler / tezler” olduğu için, hâlâ genel kabul gören “Ural / Altay” dil ailesini doğru yanıt olarak göstermemiz mâkuldür. Sonuçta yanıtın “Ural / Altay” dil ailesi olduğunu bilen kişi, Türkçenin Altay dil koluna bağlı olduğunu bilir. Bu anlamda yanıtı hatalı bulmuyoruz.