Cümle Dışı Unsur
Cümlede yer alan her öğenin kendine has bir görevi vardır. Her öge, diğer öğelerle bağlantı kurma görevini üstlenmiş olan ekler vasıtasıyla bir araya gelir. Bu öğeler, cümlenin içerisinde yükleme bağlı olarak kullanılırlar. Yani özne ve yüklem, merkezde yer alırken; nesne, yer tamlayıcısı ve zarf tümleçleri onların etrafında yardımcı unsur olarak kullanılır. Bazı cümlelerde, bu beş öğenin dışında, özne ve yüklemle doğrudan bağlantılı olmayan unsurlar yer alabilmektedir. Konuşucu, konuştuğu konunun kapsamına ve amacına göre yüklemden bağımsız, cümle ile doğrudan ilişkisi olmayan unsurlar kullanabilir.
Diğer öğeler ile doğrudan bir bağ kurmayan bu tür unsurlara, cümle dışı unsurlar denir. Bu tür unsurlar, cümlenin başında veya sonunda bulunabildiği gibi cümlenin içinde de yer alabilirler. Yazıda, bu tür kullanımlar parantez içine alınarak, iki virgül arasında yazılarak veya iki kesik çizgi arasına alınarak yazılırlar. Bazen de bu unsurlar italik veya koyu puntolarla yazılmaktadır. Konuşmada ise bu unsurlar, tonlama veya vurgu yoluyla belirginleştirilir.
Cümle dışı unsurlar genellikle ünlem edatları, bağlama edatları, yan cümlecik veya çekimli fiili/ yüklemi olan bağımsız cümle olabilir.
Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker! (ünlem)
Bu ezanlar ki şahadetleri dinin temeli, ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli, (yan cümlecik)
Hele gel kaldıralım dedi mi heyhat o zaman. (ünlem)
Bunu dün -kimler gördü bilmem- ben sana göstermiştim, (cümle)
İstanbul (dünyanın en güzel şehri) yutar insanı. (yan cümle/ sıfat)
Sevdim amma velakin anlatamadım yarime bunu. (bağlama edatı)
|» “Cümlenin Öğeleri” sayfasına dön! «|
BENZER KONULAR
- Yazının Bağlantısı: Cümle Dışı Unsur
- Yazının Bölümü: Cümlenin Öğeleri
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: Cümle Dışı Unsur, Cümle Dışı Unsur Çeşitleri, Cümle Dışı Unsur Cümlenin Öğeleri, Cümle Dışı Unsur Nasıl Bulunur, Cümle Dışı Unsur Nedir, Cümle Dışı Unsur Örnekler, Cümle Dışı Unsur Özellikleri, Cümlenin Öğeleri, Cümlenin Öğeleri Konu Anlatımı, Dil ve Anlatım, Konu Anlatımı, Sbs, Sbs Konu Anlatımı, Türk Dili, Türkçe
- Rastgele 10 Yazı:
- Tanzimat Edebiyatının Oluşumu
- Yeni Lisan Makalesi – Maddeleri
- Ortak Dil Nedir?
- Tolunoğulları’nda Kültür ve Sanat
- Saf – Öz Şiir Nedir? / Özellikleri
- Edisyon Kritik Nedir?
- Virjil – Kelevela Destanı / Dünya Destanları
- Atatürk’ün Bağımsızlık ile İlgili Sözleri
- Somut Anlam Nedir?
- Çekim Ekleriyle Yapım Ekleri Arasındaki Farklar
Hani cümle dışı unsur örnekleri hani.