Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım
Hikaye veya roman gibi olay yazılarında birinci (1.) veya üçüncü (3.) ağızdan anlatım, olayların yazarın başından geçip geçmemesine göre yapılan bir sınıflandırmadır. Özellikle son yıllarda Türkçe ve edebiyat sorularında çok yerde karşımıza çıkan bu kavramlar, aslında çok basit bir şekilde çözümlenebilir. Bunun yolu, metinde anlatılan olaylarda yazarın var olup olmadığını kontrol etmektir.
Daha kapsamlı bir şekilde tanımlayacak olursak; “birinci ağızdan anlatım” yazının olay örgüsünde yazarın bizzat bulunduğu ve genellikle fiillerin “gördüm, yaptık, başlıyoruz” gibi yazarın da içinde bulunduğu kiplerle çekimlenen anlatım türüdür. Bu anlatım türünde yazar, anlatılan olayın bizzat kahramanlarından biridir. Yani yazar kendi başından geçen olayı anlatmaktadır.
Örnek: “Kapıdan çıkarken soluk yüzlü, sert bakışlı, iri yarı bir adam karşımda dikildi ve gözleri benden hesap sorar gibiydi. Aldırmadan yoluma devam etmeye çalıştım. Çirkin suratını aklıma kazıdım ve onun bakışlarındaki derin anlamı çözme gayretiyle saatlerce yürüdüm.”
Yukarıdaki örnek incelenirse, yazar (yani yazıyı kaleme alan kişi) olayın bizzat içindedir. “Ben” kelimesini, “çalıştım, yürüdüm” gibi fiilleri kullanmıştır. Bunun için bu metin birinci ağızdan anlatılmıştır.
“Üçüncü ağızdan anlatım” ise, anlatılan olay örgüsünde yazarın bulunmadığı, yazıyı yazan kişinin ancak bir gözlemci veya kurgu sahibi olduğu anlatım türüdür. Bu tür yazılarda birinci tekil şahıs kipi kullanılmaz, yazar hep başkalarının başından geçen olayları anlatır.
Örnek: “Kapıdan çıkarken soluk yüzlü, sert bakışlı, iri yarı bir adam karşısına dikildi ve gözleri ondan hesap sorar gibiydi. Aldırmadan yoluna devam etmeye çalıştı. Çirkin suratını aklına kazıdı ve onun bakışlarındaki derin anlamı çözme gayretiyle saatlerce yürüdü.”
Yukarıdaki örneklerde aynı metni kullanmamızın sebebi, aradaki farkı daha rahat görmenizdir. Ayrıca sık sık “İkinci ağızdan anlatım yok mu?” diye bir soruyla karşılaşıyoruz. Yoktur; çünkü bir metinde ya kişinin kendi başından (birinci ağız) geçen olay anlatılır ya da bir üçüncü şahsın başından geçen bir olay. “Sen” şahsına göre bir olay örgüsü mümkün değildir.
Orkun KUTLU
BENZER KONULAR
Bu Yazıya 42 Kişi Yorum Yazmış!
Yorum Yaz! | Görüş Bildir!
- Yazının Bağlantısı: Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım
- Yazının Bölümü: Dil-Anlatım
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: 2. Ağızdan Anlatım, 3. Ağızdan Anlatım, Anlatım Kimin Ağzından Yapılmıştır, Birinci Ağız, Birinci Ağız Anlatım Türü, Birinci Ağız Hikaye Örnekleri, Birinci Ağız Nedir, Birinci Ağızdan Anlatım, Birinci Ağızdan Anlatım Nasıldır, Birinci Ağızdan Anlatım Nedir, Birinci Ağızdan Anlatım Örnekleri, Birinci Kişinin Ağzından Anlatım, Birinci ve Üçüncü Ağız, Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım, Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım Nedir, Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım Örnekleri, Hikaye, Olay Yazıları, Roman, Üçüncü Ağız, Üçüncü Ağızdan Anlatım, Üçüncü Ağızdan Anlatım Nedir, Üçüncü Ağızdan Anlatım Örnekleri
- Rastgele 10 Yazı:
- Sözel Mantık Soruları Nasıl Çözülür?
- Divanü Lügatit Türk’ün Özellikleri
- Ergenekon Efsanesinin / Destanının Zihniyeti
- Leyla ve Mecnun Mesnevisi – Fuzuli
- Eğik Çizgi (/) / Noktalama İşaretleri
- Yansıma Sözcük Nedir?
- Eser ve Yazar Eşleştirmeleri / S – Ş
- Pişmanlık Bildiren Cümleler
- Osman Turan / 2
- Kompozisyon Konuları / 2. Sayfa
Harika gerçekten iyi anladım bu konuyu.
Çok iyi elinize sağlık daha iyi oturdu kafama.
Efsane olmuş! Tüm ödevlerimi buradan yapıyorum.
Sevgili öğrenciler, bu konuyla ilgili yukarıda verilen bilgi temelden hatalıdır bu nedenle baştan sona yanlıştır. Anlatıcı ile yazar aynı kişi değildir. Ben anlatıcıda yazarın başından geçen anlatılmaz. Yazar onu öyle anlatmıştır ve anlatıcı tarafından konu anlatılır. Diyelim ki cinayet romanı ve anlatıcı cinayet işliyor. O zaman yazar mı cinayet işlemiş oluyor? Ben anlatıcı okurun kolayca özdeşim kurması ve yazması kolay olması nedeniyle yazarlar tarafından tercih edilir. Bu bir roman yani kurmaca eser. Gerçekleri yansıtmaz. Yazarın hayatını, hatıralarını anlattığı eserlere de roman değil otobiyografi denilir.
Artık 1. kişi 3. kişiyi ayırt edebiliyorum.Teşekkür ederim.
Çok sağ olun daha iyi anladım.
Gerçekten sınav için işime çok yaradı kafama tam oturdu. Teşekkürler.
Çok güzel anlatıyor tesekkürler.
Yemin ederim kitapta yazan yazıları 10 kere okudum anlamadım siz yazınca ne yazacağımı anladım vallahi teşekkür ederim.
Ben gerçekten çok beğendim.