Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım
Hikaye veya roman gibi olay yazılarında birinci (1.) veya üçüncü (3.) ağızdan anlatım, olayların yazarın başından geçip geçmemesine göre yapılan bir sınıflandırmadır. Özellikle son yıllarda Türkçe ve edebiyat sorularında çok yerde karşımıza çıkan bu kavramlar, aslında çok basit bir şekilde çözümlenebilir. Bunun yolu, metinde anlatılan olaylarda yazarın var olup olmadığını kontrol etmektir.
Daha kapsamlı bir şekilde tanımlayacak olursak; “birinci ağızdan anlatım” yazının olay örgüsünde yazarın bizzat bulunduğu ve genellikle fiillerin “gördüm, yaptık, başlıyoruz” gibi yazarın da içinde bulunduğu kiplerle çekimlenen anlatım türüdür. Bu anlatım türünde yazar, anlatılan olayın bizzat kahramanlarından biridir. Yani yazar kendi başından geçen olayı anlatmaktadır.
Örnek: “Kapıdan çıkarken soluk yüzlü, sert bakışlı, iri yarı bir adam karşımda dikildi ve gözleri benden hesap sorar gibiydi. Aldırmadan yoluma devam etmeye çalıştım. Çirkin suratını aklıma kazıdım ve onun bakışlarındaki derin anlamı çözme gayretiyle saatlerce yürüdüm.”
Yukarıdaki örnek incelenirse, yazar (yani yazıyı kaleme alan kişi) olayın bizzat içindedir. “Ben” kelimesini, “çalıştım, yürüdüm” gibi fiilleri kullanmıştır. Bunun için bu metin birinci ağızdan anlatılmıştır.
“Üçüncü ağızdan anlatım” ise, anlatılan olay örgüsünde yazarın bulunmadığı, yazıyı yazan kişinin ancak bir gözlemci veya kurgu sahibi olduğu anlatım türüdür. Bu tür yazılarda birinci tekil şahıs kipi kullanılmaz, yazar hep başkalarının başından geçen olayları anlatır.
Örnek: “Kapıdan çıkarken soluk yüzlü, sert bakışlı, iri yarı bir adam karşısına dikildi ve gözleri ondan hesap sorar gibiydi. Aldırmadan yoluna devam etmeye çalıştı. Çirkin suratını aklına kazıdı ve onun bakışlarındaki derin anlamı çözme gayretiyle saatlerce yürüdü.”
Yukarıdaki örneklerde aynı metni kullanmamızın sebebi, aradaki farkı daha rahat görmenizdir. Ayrıca sık sık “İkinci ağızdan anlatım yok mu?” diye bir soruyla karşılaşıyoruz. Yoktur; çünkü bir metinde ya kişinin kendi başından (birinci ağız) geçen olay anlatılır ya da bir üçüncü şahsın başından geçen bir olay. “Sen” şahsına göre bir olay örgüsü mümkün değildir.
Orkun KUTLU
BENZER KONULAR
Bu Yazıya 42 Kişi Yorum Yazmış!
Yorum Yaz! | Görüş Bildir!
- Yazının Bağlantısı: Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım
- Yazının Bölümü: Dil-Anlatım
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: 2. Ağızdan Anlatım, 3. Ağızdan Anlatım, Anlatım Kimin Ağzından Yapılmıştır, Birinci Ağız, Birinci Ağız Anlatım Türü, Birinci Ağız Hikaye Örnekleri, Birinci Ağız Nedir, Birinci Ağızdan Anlatım, Birinci Ağızdan Anlatım Nasıldır, Birinci Ağızdan Anlatım Nedir, Birinci Ağızdan Anlatım Örnekleri, Birinci Kişinin Ağzından Anlatım, Birinci ve Üçüncü Ağız, Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım, Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım Nedir, Birinci ve Üçüncü Ağızdan Anlatım Örnekleri, Hikaye, Olay Yazıları, Roman, Üçüncü Ağız, Üçüncü Ağızdan Anlatım, Üçüncü Ağızdan Anlatım Nedir, Üçüncü Ağızdan Anlatım Örnekleri
- Rastgele 10 Yazı:
İyi olmuş ödevde işime yaradı.
Çok güzel teşekkürler dua edince sınavdan 100 aldım bende size dua ederim. Ayrıca öyle bir şey (ikinci ağızdan anlatım) yoktur arkadaşlar.
Valla çok güzel olmuş ellerinize sağlık.
Çok güzel bayıldım Allah razı olsun sizden Türkçeden 100 alacam inşallah.
Biraz daha örnekler fazla olabilirdi.
Çok güzel anlatılmış bayıldım bir kaç tane daha örnek olsaydı iyi olurdu.
Çok güzel anlatılmış bayıldım ödevim de işime çopk yaradı ancak 2. ağızdan okunan birşey yapsaydınız biraz daha iyi olurdu ama yinede çok güzel olmuş.
2. ağızdan anlatım yok.
Yanlış bilgi. İkinci ağız yani Sen anlatın var. Mesela Erdal ÖZ tarafından kaleme alınan Yaralısın adlı roman 2. şahıs anlatıcıyla yazılmıştır.
Muhteşem bir sayfa çokta güzel anlatılmış bayıdım.
Cok guzel olmus cok isime yaradi.
Bence çok iyi anlatılmış özellikle aynı örnekten anlatmamız kişinin iyice anlamasını sağlar çok teşekkür ederim.