Prof. Dr. Saadet Çağatay
(28 Temmuz 1907- 24 Haziran 1989): Yazar, dilci. Kazan’da doğdu. Kazanlı meşhur yazar ve siyasetçi Mehmet Ayaz İshakî İdilli’nin kızıdır. Berlin Üniversitesi Felsefe Fakültesinde Türkoloji okudu. Doktorasını da Türk dili sahasında burada verdi. Beş yıl süreyle Millî Yol dergisinin yayınını yürüttü. 1939’da Türkiye’ye geldi. A.Ü. Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesine asistan olarak girdi. 1943’te doçent, 1953’te profesör oldu. Çalışmalarının ağırlığı Türk lehçeleri üzerinedir.
Eserleri: Denominale Verbbildungen in den Türkspachen (Dissertation) (Roma, 1953), Çorabatır (1935), Altun Yaruk’tan İki Parça (1945), Türk Lehçeleri Örnekleri (VIII. yüzyıldan XVIII. yüzyıla kadar yazı dili, C. I, 1963), Kazakça Metinler (1961), Türk Lehçeleri Örnekleri (Yaşayan ağız ve lehçeler, C. II, 1972).
Saadet Çağatay, 27 Temmuz 1907 tarihinde İdil-Ural bolgesinin Yaushirme (Kutlushkino-rus.) isimli bir Tatar köyünde dünyaya gelmiştir.Idil-Ural (Tatar) Milli hareketinin lideri Ayaz Ishakiâ’nin kizi olan Saadet Çağatay, Berlin Universitesinde Türkoloji alaninda bilim almıştır.
Saadet Hanım, 1928’den 1939 yılına kadar Varşova ve Berlin’de Ayaz Ishaki tarafindan yayinlanan “Yanga Milli Yul” (Yeni Milli Yol) dergisinin hazırlanmasında da yardımcı olmuştur.
II. Dünya Savaşının başlamasından sonra Türkistanlı eşi Tahir Çağatay ile Türkiye’ye yerleşen Saadet Çağatay, Türkiye’de Türkolojinin gelişmesi için büyük katkıda bulunmuştur.
S. Çağatay, babasi Ayaz Ishaki (1878-1954) ve esi Prof. Dr. Tahir Çağatay (1902-1984) adina 1988’de “Ayaz Tahir Türkistan Idil-Ural Vakfi”ni kurmuş ve
tüm mal varlığını bu vakfa bağışlamıştır. 1989 yılında vefat eden Saadet Çağatay Ankara’daki Cebeci Asrı mezarliginda defnedilmiştir.
