Nefi’nin Hayatı
Tarih: 6 Ağustos 2012 | Bölüm: N | Yorumlar: Yorum yok.
Asıl adı Ömer olup, doğum yeri Erzurum Pasinler’in Hasankale’sidir. Babası Mehmed Beğ, dedesi ise Mirza Ali Paşa olarak kabul edilir. İlk mahlası zarara mensup’ anlamında “Darrî” iken, genç yaşlarında Gelibolulu Âlî’nin tavsiyesi ile ‘fayda ve menfaate mensup anlamında Nefi’ye çevirmiştir. Nef’î henüz İstanbul’a gelmeden, babası onu küçük yaşlarda bırakıp Kırım Hanı’nın yanına gitmiş ve hana nedim olmuştur. Bu yüzden Sihâm-i Kaza adlı meşhur esenne babasını hicveden bir şiirle başlamıştır.
Babasının nedim ve musahip olacak ‘dar hoş sohbetli ve nüktedan oluşu, şairdeki zekâ ve kabiliyetin aileden gelme ihtimalini güçlendirmektedir. Onun önce aile çevresinden iyi bir temele sahip ‘olunduğu ve ardından da güçlü bir medrese eğitimi aldığını öne sürmek yanlış olmasa gerektir. Muhtemelen Sultan I. Ahmed’in tahta çıktığı yıllarda ve bir vasıta ile İstanbul’a gelen şair, kabiliyeti ile kısa zamanda kendini tanıtarak, devrini idrak ettiği I. Ahmed, II. Mustafa, II. Osman ve IV. Murad gibi dört hükümdara ve devlet ileri gelenlerinden bir çoğuna birbirinden güzel kasideler sunmuştur.
Bir zaman Sultan I. Ahmed’in maiyetinde, bir aralık da Muradiv mütevellisi olarak Edirne’de bulunan şairin kendi ifadesinden, üç kere Gürci Mehmed Paşa tarafından azledildiği anlaşılmakla birlikte, bu vazifelerin nele olduğu bilinmemektedir. Riyâzî onun Dîvân-ı Hümâyûn’da maadin mukataacıs olduğunu bildirir. Sultan IV. Murad devrinde de bir aralık cizye muhasebeciliğin de bulunmuştur. Şairin şöhretinin zirvesine eriştiği devresi, Sultan IV. Murad’m saltanat yıllarına denk gelir. Katı, çabuk öfkelenen ve biraz da ihtişama düşkün bir mizaca sahip bu padişah, sert ve taşkın karaktere sahip Nef’î’nin övgü ve yergilerinden hoşlanıp şairi takdir etmiş, onu meclislerinde bulundurmuştur. Hatta şairi öven şu beyitlerin ona ait olduğu öne sürülür:
Hayvanların Aklı Var mıdır?
Tarih: 6 Ağustos 2012 | Bölüm: Felsefe | Yorumlar: 40 Yorum var.
Bugün derste değerli bir hocamız, biraz felsefe yaptı. (: Gündelik bilgi ile bilimsel bilgi arasındaki farklılıklara değinirken, nereden geldiyse konu “hayvanlarda akıl” konusuna geldi. Biraz düşünüp şaşırtıcı örneklerle hayvanların akıl taşıdıklarını düşününce, konuyu biraz daha irdelemek istedik.
Bugüne kadar yapılan bazı araştırmalarla, hayvanların aklı olmadığını ortaya koyan sonuçlara ulaşılmış. Bazı bilim adamları bunu kabul ediyor, bazıları kabul etmiyor. Ben, sadece aklıma takılan birkaç soruyu sizlerle paylaşıp, sonuca beraberce ulaşmayı umuyorum. Şimdi, basitçe düşünecek olursak, hayvanlarda aklın olduğunu kabul edebilmek için, akıl olmadan yapılamayacak bazı davranışları hayvanlarda görmek gerekiyor.
Öncelikle “öğrenme” ile başlayalım. “Öğrenme nedir?” diye düşündüğümüzde, en yalın tanımıyla “İnsan davranışları üzerinde meydana gelen kalıcı izli davranış değişiklikleridir.” deriz. Öğrenmenin akılla yapıldığı tartışılamaz bir gerçektir. Yani kişi, öğrenmelerin gerektirdiği yaptırımları, aklını kullanarak yapar ve tam bir öğrenme gerçekleştirir. Peki, “Hayvanlar öğrenebiliyor mu?” diye düşünelim. Bence öğreniyor. Çünkü öğrenme olmadan gerçekleşmesi imkansız örnekler görüyoruz.
Sayfanıza “Türkçesi Varken” Bölümü
Tarih: 6 Ağustos 2012 | Bölüm: Teknoloji | Yorumlar: 8 Yorum var.
İki gündür “Ajax Tab Menü” yü oluşturabilmek için uğraşıyordum. Aslında bu menüyü çok önceden yapmayı kafama koymuş ve de biraz çalışmıştım; fakat becerememiş vazgeçmiştim. İki gün önce bu menüyü oluşturmak için çalışmalara başladım ve dün gece nihayet bitirebildim. Şu anda sorunsuz çalıştıyor diye biliyorum. Eğer kusuru varsa, yorumla bildirirseniz sevinirim.
Dün ve ondan önceki birkaç gün içerisinde sayfamızdaki “Türkçesi Varken…” bölümünü nasıl oluşturduğumu soran e-postalar aldım. Bunun üzerine her arkadaşa tek tek yanıt vermek yerine, burada bir yazı ile bunu basitçe anlatmak istedim. Aslında bu yazımı dün yazacaktım; fakat bir iki sorundan dolayı yazıyı yazmam biraz gecikti. Bunun için de özür diliyorum ve aceleyle bu yazımı yazmaya başlıyorum. “Basitçe” diyorum ya, zannetmeyin ki zor bir iştir de ben basitçe anlatıyorum. Zaten çok basit bir şey.
Nizamülmülk – Büyük Selçuklu Veziri
Tarih: 5 Ağustos 2012 | Bölüm: N | Yorumlar: 38 Yorum var.
Devlet hizmetindeki hayâtı, babası ile berâber Gazne Devletinin Horasan vâlisi Ebü’l-Fâzıl Es-Suri’nin hizmetinde bulunmakla başladı. 1040 yılındaki Dandanakan Savaşından bir süre sonra Alp Arslan’ın Belh vâlisi Ali bin Şadan’ın maiyetine girerek, vilâyet işlerinin yürütülmesiyle vazifelendirildi. Selçuklu Sultanı Tuğrul Beyin vefatı ile Alp Arslan ve kardeşi Süleyman Bey arasındaki taht mücâdelesi sırasında yerinde görüş ve tedbirleriyle dikkatleri çekti ve 1063 yılında Alp Arslan’ın yanında hizmete başladı. Alp Arslan Sultan olunca 1064 yılında Selçuklu Devletine vezir tâyin edildi. Zamânın halîfesi Kâim bi emrillah tarafından Nizâmülmülk ünvânı ile taltif edildi. Bu ünvânıyla tanındı.
Nizâmülmülk, vezir olduğu 1064’ten, şehit edildiği 1092 senesine kadar aralıksız yirmi dokuz sene Büyük Selçuklu Devletine, tam bir dirâyet ve adâletle hizmet etti. Vazifeli olduğu için katılamadığı Malazgirt Meydan Muhârebesi hâriç, bütün Selçuklu fütûhatında bulundu. Sultan Alp Arslan’ın vefâtıyla veliaht Melikşah’ın tahta geçmesini sağlayıp, nizam ve âsâyişin korunmasında muvaffak oldu. SultanMelikşah’a muhâlefet eden veya başkaldıran Selçuklu prenslerinin itâat altına alınmasında büyük hizmeti geçti. Sultan Melikşah, devletin idâresinde ona çok büyük ve geniş yetkiler verdi. Nizâmülmülk’ün akıllı, tedbirli ve adâletli idâresi sâyesinde de, Melikşâh’ın saltanatı, aynı zamanda Büyük Selçuklu Devletinin de en parlak ve en şanlı devri olmuştur.
Nizâmülmülk’ün Selçuklu Devletindeki bütün düzenleme ve değişiklikleri ciddî bir şekilde tetkik eden, devlet idâresinde kendi görüşlerini, icrâatını ve bunların gerekçelerini gelecek nesillere intikal ettirmek maksadıyla Fârisi olarak yazdığı Siyâsetnâme isimli eseri, bugün siyâset ilmiyle uğraşanların el kitapları arasında sayılmaktadır. Siyâsetnâme’de Türk-İslâm devletlerinin idârî, mâlî, siyâsî, askerî, sosyal ve kültürel yönlerini incelemektedir. Tam doğru metin ve ilâvesiz nüshası, İstanbul’da Süleymâniye Kütüphânesi,Molla Çelebi kısmında 114 numarada mevcuttur. Siyâsetnâme, birçok dillere tercüme edilerek, yayınlanmıştır.