Eleştiri / Tenkit Cümleleri
Eleştiri cümleleri, varlık veya nesnelerin bazı yönlerini / özelliklerini iyi veya kötü yönleriyle ele alarak incelemeyi amaçlar. Sorularda genellikle bir edebiyat eseri hakkında eleştiri cümleleri görmeye alışık olsak da; bilim, sanat, spor gibi alanlarda çalışmalar yapan kişilerin ve hatta yakın çevremizdeki sıradan insanların da eleştirileceğini göz önünde bulundurmalıyız. Eleştirinin eş anlamlısı “tenkit” kelimesidir ve eleştiri hem olumlu hem de olumsuz olarak yapılabilmektedir.
Bir insanı, eseri veya konuyu doğru veya yanlış yanlarını bulup göstermek amacıyla inceleme işine “eleştiri” denilmektedir. “Eserinizde kullandığınız dil, hitap ettiğiniz kitleye pek uygun değil.” cümlesinde yazara yöneltilmiş olumsuz bir eleştiri söz konusudur. Eleştiri cümlelerinde, bir şeyi eksik ya da üstün yanlarıyla ortaya koyma, olumlu ya da olumsuz yönleriyle değerlendirme söz konusudur.
Örnek: – İşe her gün üniformasız geliyor ve kuralları dikkate almıyorsun.
– Bu konuda söylenen haklı sözlere kulak asmadığını görüyorum.
– Bu kadar önemli bir ödevi, çok baştan savma yapmışsın.
– Yabancı kelime kullanmayı ustalık sayıyor; fakat eserini anlaşılmaz kıldığının farkında değil.
– Resimlerin dikkate değer; yalnız perspektif ve yeterli derinliğe sahip değil.
– Şiirinde anlamayı güçleştirecek kadar fazla sanata yer vermişsin.
– Takımın yediği ilk golde, kalecinin çok büyük ihmali var.
– Bu gidişle bir baltaya sap olamazsın sen!
– Filmde argo ve bel altı espriler, filmin kurgusuna gölge düşürmüş.
– Gültekin Bey, giyimi, konuşması ve işindeki titizliğiyle gerçek bir karakter adamıdır.
– Yazarın kelimeleri seçmedeki ustalığı, daha kitabın ilk sayfasında kendini hissettiriyor.
Eleştiri Nedir? – Tanımı ve Özellikleri
Bir sanat eserini çeşitli ölçütler çerçevesinde değerlendirmek, bir bütün olarak ele alıp her yönüyle ortaya koymak, anlaşılmasını ve değerinin belirlenmesini sağlamak amacıyla yazılan yazılara eleştiri adı verilir. 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında aynı kavram için tenkit, bu işi yapan insanlar için de münekkit terimi kullanılırdı. Günümüzde bilimsel çalışmalarda bu ifadeler görülmeye devam etse de eleştiri ve eleştirmen ifadeleri daha yaygın olarak kullanılmaktadır.
Herhangi bir kişiyi, bir eseri, bir konuyu doğru ve yanlışlarını dile getirerek göstermek amacıyla yazılan kısa metinlerdir. Hedeflenen öğeyi doğru ve yanlış yönleriyle tanıtmayı amaçlayabileceği gibi, bu öğenin doğru tanıtılmasını sağlamayı ve bir değerlendirmeyi de hedef alabilir. Edebiyat sorunlarını ve yapıtlarını konu alan inceleme, yorum ya da değerlendirme olarak da tanımlanabilir.
Eleştiri okulları üçe ayrılır: Yansıtma, yaratma, dil. Yansıtma, eserin doğaya benzediğini savunur. Yaratma, eserin iç dünyasıdır, yani sanatçı. Dil ise, Rus biçimcilerinin yöntemidir ve eseri dil sistemi olarak görür.
