Nida – Seslenme Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 16 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 1 Yorum var.
Şiddetli duyguları, heyecanları coşkun bir seslenişle anlatmadır. Daha çok ay, ey, hay, ah ünlemleriyle yapılır. Şairin çok duygulanması ve heyecanlanması sonucunu doğuran olayları ve varlıkları gözönüne getirip “ey, hey” gibi ünlemlerle onlara seslenmesidir.
ÖRN: Ey köhne Bizans, ey koca fertut-i musahhir,
Ey bin kocadan arta kalan bive-i bâkir.
– Ey mavi göklerin beyaz ve kızıl süsü!
– Ey benim sarı tamburam!
Sen ne için inilersin?
– Çatma kurban olayım ey nazlı hilal!
– Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker!
Gökten ecdat inerek öpse o pak alnı, değer…
|» “Edebi Sanatlar“ sayfasına dön! «|
İstifham – Soru Sorma Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 16 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 3 Yorum var.
Anlatımı daha etkili hale getirmek için cevap alma amacı gütmeden soru sormaktır.Yanıt alma amacı gütmeden, duyguyu ve anlamı güçlendirmek için, anlatılmak istenenlerin soru biçiminde anlatılmasıdır. Sözü, cevap beklemeksizin anlamı güçlendirmek için soru soruyormuş gibi kullanma sanatıdır.
ÖRN: Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
– Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?
– Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
– Şu karşıma göğüs geren
Taş bağırlı dağlar mısın?
– Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!
– Her gün bu kadar güzel mi bu deniz?
Böyle mi görünür gökyüzü her zaman?
Tenasüp – Uygunluk Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 16 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 3 Yorum var.
Anlam yönünden birbiriyle ilgili sözcükleri bir arada kullanmaktır. Bir dize, beyit ya da dörtlük içinde anlamca birbiriyle ilgili sözcükleri birarada kullanma sanatıdır. Anlamca birbiriyle ilgili sözcüklerin bir arada kullanılması sanatıdır. Karşıt anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması tenasüp değildir.
ÖRN: Lâleyi sümbülü, gülü hâr almış.
Zevk u şevk ehlini âh u zâr almış.
Bu beyitte lâle, sümbül, gül, hâr (diken) arasında ayrıca zevk, şevk ve âh, zâr sözcükleri arasında tenasüp sanatı vardır.
ÖRN: Deli eder insanı bu dünya,
Bu gece,bu yıldızlar,bu koku,
Bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaç.
ÖRN: Artık demir almak günü gelmişse zamandan,
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.
ÖRN: Arım,balım,peteğim,
Gülüm, dalım, çiçeğim,
Bilsem ki öleceğim,
Yine seni seveceğim,
Tekrir – Yineleme Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 16 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 6 Yorum var.
Anlatımı güçlendirmek için bir sözü sık sık tekrar etmektir. Sözün etksini güçlendirmek amacıyla anlamın üzerinde yoğunlaştığı sözcük ya da söz öbeklerini arka arkaya yinelemektir. Sözün etkisi güçlendirmek için sözcük ya da söz grubunu yineleme sanatıdır.
ÖRN: Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi;
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır.
Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi;
Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.
Necip Fazıl
ÖRN: Büyüksün ilahi büyüksün büyük,
Büyüklük yanında kalır pek küçük.
Ali Haydar Bey
ÖRN: Beni bende demen,ben değilim,
Bir ben vardır,bende benden öte.