“Ki” Bağlacının ve Ekinin Yazımı
Tarih: 25 Temmuz 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: 34 Yorum var.
1. Sözcükleri, cümleleri birbirine bağlayan ki bağlacı bağımsız bir sözcüktür ve ayrı yazılır:
Örnek: İsledim ki o konu da dile getirilsin.
Hava o kadar güzeldi ki kendimi hemen sokağa atlım.
Nasreddin Hoca, bir de bakmış ki arkasında kimse kalmamış.
Örnek: Geçmiş zaman olur ki,
Hayali cihan değer.
Bir an acı duyar insan belki
Sevmişse biraz eğer (Necip Celal Andel).
2. Ki bağlacı, birkaç örnekte kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır:
Örnek: belki, çünkü, halbuki, madem-ki, meğerki, oysaki, sanki. Bu örneklerden çün¬kü sözünde ek aynı zamanda düzlük-yuvarlaklık uyumuna da girmiştir.
3. Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki bağlacı da ayrı yazılır:
Örnek: Babam geldi mi ki? Başbakan konuşacak mı ki?
NOT: Ki bağlacı aitlik eki -ki ile karıştırılmamalıdır:
Örnek: önceki yıl, okuldaki toplantı, benimki…
Kısaltmaların Yazımı
Tarih: 25 Temmuz 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: 87 Yorum var.
Kısaltma; bir kelime, terim veya özel adın içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve sembolleştirilmesidir. Yapılan kısaltmaların benimsenmesi, yaygınlaşması ve herkes tarafından anlaşılması gerekir.
Örnek: AA, AB, ABD, age., AGİK, AIDS, aids, AKM, Alb., Alm., anat., AOÇ, AP, APS, Apt., Ar., Ar. Gör., ark., Asb., ASELSAN, Asist., ASKİ, AŞTİ, AT, Atğm., ATO, AÜ, AÜ, AÜ, Av., B (batı), B. (bay), bağ., BAĞ-KUR, BBC, BCG, BDT, bk. (bakınız), BM, Bn. (bayan), BOTAŞ, Bşk., C. (cilt), DGM, dm, EKG, ed. (edebiyat), FIFA, Fr., g, GAP, gr, HABITAT, Hz., İETT, KBB, km, l, m, Mah., MKE, No. veya Nu., öl., sn (saniye), TIR, TL, yy., zool.
1. Kurum, kuruluş, müessese, makam, üniversite adlarının kısaltmalarında bütün harfler büyüktür. Harfler arasına nokta koymaya gerek yoktur.
Örnek: TRT, TBMM, İTÜ, DSİ, TDK, TTK, MEB, AÜ DTCF, DAÜ, D, B, K, G, KB, GB, KD, GD (son sekizi yön adı)
“Ne … Ne” Bağlacının Yazımı
Tarih: 25 Temmuz 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: 4 Yorum var.
1. Bu bağlacın kullanıldığı cümlelerde fiili olumsuz yapma eğilimi varsa da standart yazıma göre fiil olumlu olmalıdır:
Örnek: Ne hasta bekler sabahı
Ne taze ölüyü mezar
Ne de şeytan bir günahı
Seni beklediğim kadar. (Necip Fazıl Kısakürek)
Artık ne lise hayatı, ne geçmiş arkadaşlıkların sarhoş edici hatıraları, nede Kirazlı Mescit ‘teki iptidaî mektebi kalmıştı. (S. F. Abasıyanık)
2. Bu bağlacın arasına farklı sözcükler girdiğinden, bütün hâlde görmek zordur. Bağlaçlar bir “sözcük” olduklarından ayrı yazılırlar. “Ne … ne” bağlacı da hâliyle ayrı yazılmalıdır:
Örnek: Dönüş yolunda ne bir tanıdığa rastladık ne de yabancıya.
|» “Yazım Kuralları“ sayfasına dön! «|
“De” Bağlacının ve Ekinin Yazımı
Tarih: 25 Temmuz 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: 15 Yorum var.
Başlıca görevi, birlikte kullanıldığı sözcüğün kavramını daha öncekine katmak olan da, de bağlacı bağımsız bir sözcüktür, vurgulanamaz ve ayrı yazılır. Kendisinden önceki sözcüğün son ünlüsüne göre önlük-artlık uyumuna girer. Söyleyişte ünsüz uyumuna da girer, ancak sadece da, de biçiminde yazılır.
Örnek: Kızı da geldi, gelini de.
Durumu oğluna da bildirdi.
– Sen de mi Brütüs? (Shakespeare)
1. Da, de bağlacını kendisinden önceki sözcükten kesme işareti ile ayırmak yanlıştır:
Örnek: Sonunda keman da çaldım {Sonunda keman ‘da çaldım değil).
2. Da, de bağlacının bulunma durumu eki olan -da, -de, -ta, -te ile ilgisi yoktur. Bulunma durumu eki vurgulanabilir ve kendinden önceki sözcüğe bitişik yazılır:
Örnek: devede kulak, çantada keklik, İkide bir bana aynı şeyi yapıyorsun.
3. “de” bağlacı ve “de” eki birbirinden kolayca ayırt edilebilir. Aşağıda, dikkat edilmesi gereken noktalar da verilmiştir.
a. “dE” Bağlacı: 1. Her zaman kendinden önceki ve sonraki kelimelerden ayrı ve “de, da” şeklinde yazılır; bitiştirilmez, “te, ta” şeklinde yazılmaz.
– “ya” ile birlikte kullanıldığında da ayrı yazılır: “ya da”
Örnek: İsimlerden sonra da kullanılabilir, fiillerden sonra da.