İstiare – Eğretileme Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 15 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 3 Yorum var.
Benzetmenin asıl unsuru olan benzeyen ve benzetilenden yalnızca biri kullanılarak yapılır. Benzetme sanatının temel ögelerinden benzeyen ve benzetilenden sadece birinin kullanılmasıyla yapılan benzetmeye denir. Diğer bir deyişle, bir şeyi kendi adının dışında türlü yönlerden benzediği başka bir şeyin adıyla anma sanatıdır. Bu bakımdan istiare hem bir benzetme hem de mecaz sanatıdır.
A) Açık İstiare: Benzetme ögelerinden yalnızca benzetilenle yapılan istiaredir. Benzeyenin bulunmayıp yalnızca benzetilenle yapılan istiaredir.
“Aslanlarımız düşmanı denize döktüler.”
“Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor.
Bir hilâl uğruna ya Rab ne güneşler batıyor”.
Yukarıdaki örneklerde altı çizili sözcüklerde, askerlerimizle, “aslan” ve “güneş” arasında birer benzetme yapılmıştır. Burada benzeyen (benzetme bakımından zayıf olan öge, yani askerler) söylenmemiş, kendisinebenzetilen (benzetme bakımından güçlü olan öge, yani aslan ve güneş) söylendiğine göre bu benzetmeler “açık istiare”dir.
Teşbih – Benzetme Sanatı / Edebi Sanatlar
Tarih: 15 Ekim 2011 | Bölüm: Söz Sanatları | Yorumlar: 16 Yorum var.
Sözü daha etkili duruma getirmek için aralarında ilgi bulunan iki unsurdan güçsüzü olanı güçlü olana benzetmektir. Aralarında türlü yönlerden benzerlik ilgisi bulunan iki şeyden, benzerlik bakımından güçsüz durumda olanı daha üstün olana benzetmektir.
Benzetmede dört unsur bulunur:
a) Benzenen b) Benzetilen c) Benzetme Yönü d) Benzetme Edatı
Bu öğelerin kullanılıp kullanılmaması açısından da üç çeşit benzetme vardır:
– Çocuk tilki gibi kurnaz biriydi.
– Minik yavrucak elma gibi kıpkırmızı yanaklarıyla gülücükler saçıyordu.
– Bizim de kalbimizi kımıldatır yerinden, / Toprağa diz vuruşu dağ gibi zeybeğin.