Anlatım Teknikleri – Biçimleri / Diğerleri
Tanımlama
Bir kavramın ne olduğunu, ne işe yaradığını, belirleyici özelliklerini ortaya koyarak anlatma yöntemidir. Tanımlama için, mutlaka, tanımı yapılacak bir kavrama, varlığa ihtiyaç vardır. Meselâ; teknik kavramını kültür kavramını tanımlayabiliriz. Şiir, kelimelerle güzel şekiller kurmak sanatıdır. Kısaca söylemek gerekirse Ne, nedir? sorusuna cevap tanımlamadır. Bir paragrafta birden fazla tanımlama yapılmışsa karşılaştırma yapılmış demektir.
Karşılaştırma
Düşünceyi geliştirmenin, farklı anlatım yapmanın bir başka yolu da karşılaştırmadır. Karşılaştırma; iki ayrı varlık ya da kavram arasındaki ortak, benzer veya zıt özelliklerin, yönlerin ortaya çıkarılmasıdır. Karşılaştırma, gerek konuşmalarda gerek yazılı anlatımda sık sık başvurulan, düşünceyi geliştirme yollarından biridir. İki varlık karşılaştırılabileceği gibi, insan ile hayvan, iki ayrı görüş, iki ayrı sanat dalı veya sanatçı karşılaştırılabilir.Karşılaştırmada, kavramlar arasında karşılaştırılacak bir yönün olması gerekir. Karşılaştırmalarda bir kavram anlatılıp özellikleri sıralandıktan sonra diğer kavrama geçilirken …. ise, hâlbuki, ama, yalnız, fakat gibi bağlaçlar sıkça kullanılır.
Tanık Gösterme
Anlatılmak istenen bir düşünce, başkalarının görüşlerinden yararlanılarak da geliştirilebilir ve anlatılabilir.Bu duruma tanık gösterme adı verilir. Tanık göstermede herkesin görüşlerinden yararlanmak mümkün değildir. Görüşüne başvurulan kişinin o alanda uzman, yetkili, ve söz sahibi olması gerekir. Tanık göstermeye bu fikri inandırıcı hâle getirmek üzere başvurulur. O alanda söz sahibi kişilerin fikirlerine karşı çıkılması mümkün değildir. Ancak, şiir konusunda bir gazetecinin görüşlerine, ekonomi hakkında da bir sanatçının fikirlerine başvurulmaz. Tanık gösterme şeklindeki anlatımda önce yazıyı yazan kendi görüşlerini ortaya koyar, sonra da tanık gösterdiği kişinin düşüncelerini aktarır.
Örneklendirme
Soyut durumdaki bir görüşe, düşünceye somutluk kazandırma işidir. Örneklendirme ile anlatılmak istenen düşünce okuyucunun zihninde belirginlik kazandırır ve düşünce okuyucunun zihninde canlanır. Ortaya atılan görüşü, ilgili örneklerle açıklamak ve düşünceyi inandırıcı hâle getirmektir. Örneklendirmeye, düşünceye somutluk kazandırmak amacıyla başvurulur. “Y sınıfı, başarılı bir sınıftır.” cümlesi soyut bir düşüncedir. Bu fikri inandırıcı kılmak için, bu sınıfın başarısını ortaya koyan örnekler verilmelidir. Not ortalaması en yüksek sınıfın bu sınıf olduğu, en yüksek ortalaması olanların bu sınıfın öğrencileri olduğu örnek olarak verilebilir.
Benzetme
Ararlarında ortak yön bulunan iki kavramdan zayıf olanın kuvvetli, güçlü olana benzetilmesidir. Benzetme, anlatıma güç ve çekicilik kazandırmak için kullanılır. Bir varlık anlatılırken benzetme yoluyla diğer bir varlığın özelliklerinden yaralanılır. Benzetmede bir benzeyen, bir kendisine benzetilen vardır. Bir de iki varlık arasındaki benzetmenin yönü vardır. İnci gibi parlayan dişleri vardı. Dişler parlaklık yönüyle inciye benzetilmiştir.
Not: Bu konuda daha ayrıntılı bilgi almak için “Düşünceyi Geliştirme Yolları” sayfasına bakabilirsiniz.
BENZER KONULAR
- Yazının Bağlantısı: Anlatım Teknikleri – Biçimleri / Diğerleri
- Yazının Bölümü: Anlatım Biçimleri
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: Anlatım Biçimleri, Anlatım Teknikleri, Anlatım Türleri, Benzetme, Karşılaştırma, Örnekleme, Tanık Gösterme, Tanımlama
- Rastgele 10 Yazı:
Çok özenli yapılmış ve aynı zamanda dikkat çekici.
İyi, güzel sorun yok. Gerçekten beğendim.
Abi çok iyi yaa ama örnekler olsa daha iyi olacak.
Güzel olmuş harika.
Çook işime yaradı.
Bence bu yazi cok ozenli ve cok guzel bu benim de cok isime yaradi. Ancak yazi cok uzun oldugu icin biraz kisaltma zorunda kaldim. Ama isime yaradi.