Rabguzi
Asıl adı Burhânüddînoğlu Nâsırüddîn olan yazar, “Ribât-ı Oğuz” adı verilen ve nerede olduğu kesinlik kazanmayan bir yerden olduğu ve burada kadılıkta bulunduğu için Rabgûzî mahlasını almıştır. Ancak eserinin girişinde yaptığı açıklamalardan anlaşıldığına göre “arayanların kendisini kolayca bulması, işitenlerin de çabuk tanıması için” bu mahlası kullanmıştır. Rabgûzî’nin peygamberlerin hayat hikâyeleri ile menkıbelerini anlatan kıssalardan oluşan Kısâsu’l-enbiyâ isimli mensur bir eseri bulunmaktadır.
Yazar, eserini aslen Moğol olduğu hâlde Müslümanlığı kabul edip onun gereklerini elinden geldiği kadar yerine getirmeye çalışan Emîrü’l-eccel Nâsırüddîn Tok Buğa’nın emriyle 710/1311 tarihinde yazmıştır. Kısâsıt’l-enbiyâ’yı yazmak için aynı isimli ve konulu daha önce yazılmış eserlerden istifâde eden Rabgûzî’nin çok iyi Arapça bildiği, Kur’an, tefsir, hadis gibi İslâmî ilimlere vakıf olduğu anlaşılmaktadır.
Eserde İslâmiyeti kabul eden halkın dinî ihtiyaçlarını karşılamak için Türkçe bilgi verme amaç edinildiğinden, başta Hz. Peygamber olmak üzere Kur’an-ı Keriınât geçen peygamberlere ait menkıbeler anlatılmıştır. Bunun yanında Dört Halife’nin, Hz. Hasan ve Hüseyin’in ünlü menkıbeleri ile Hârût ve Mârût, Ashâb-ı Kehf gibi tanınmış kıssalara da yer verilmiştir. Eser dönemine göre oldukça sanatkârane bir üslupla kaleme alınmıştır. Yazar, bu durumu eserinde yer yer aruz vezniyle yazılmış Türkçe-Arapça manzumelere yer verip ona bir renk ve ahenk kazandırarak başarmıştır.
Kutadgıı Bilimde olduğu gibi bu eserde de Türk şiirinin karakteristik nazım birimi olan dörtlüklerin yer aldığı görülmektedir. Bu da eserde Kutadgu Bilig etkisi olduğu izlemini uyandırmaktadır. Daha çok dil tarihi açısından önemli olan eser, nesir üslûbu, umûmî dil örgüsü, cümle yapısı ve ifade birliği bakımından folklorik üslûba daha yakındır.
Ahmet Caferoğlu eseri, “XIV. yüzyıl aşlangıcı Batı Türkistan mahsullerinden olup, Müşterek Orta Asya Türkçesinin Kaşgar şivesinin en karakteristik örneklerinden” biri olarak kabul etmektedir. Fuad Köprülü ise; Harezm sahası mahsullerinden sayılması gerektiğini söylemektedir. Eser, ilk olarak Rus araştırmacı N. I. İlminsky tarafından 1859 yılında, Petersburg ve Kazan nüshaları ile bazı kişilerin elinde bulunan nüshaların karşılaştırılmasıyla yayımlanmıştır. Alman Grönbech ise 1948 yılında eserin Londra nüshasını tekrar tıpkıbasım olarak neşretmiştir.
|» “Kim Kimdir?“ sayfasına dön! «|
BENZER KONULAR
Yorum Yaz! | Görüş Bildir!
- Yazının Bağlantısı: Rabguzi
- Yazının Bölümü: R
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: Biyografi, Biyografiler, Divanı Hikmet, Divanı Hikmet Hakkında Bilgi, Hayatı, Kim Kimdir?, Kimdir, Rabguzi, Rabguzi Biyografi, Rabguzi Divanı Hikmet, Rabguzi Eserleri, Rabguzi Hayatı, Rabguzi Kimdir, Rabguzi Yaşamı, Şairlerin Biyografileri, Sanatçıların Biyografileri, Ünlülerin Biyografileri, Yaşam Öyküsü, Yazarların Biyografileri
- Rastgele 10 Yazı: