Fihi Ma Fih / Mevlana Celaleddin-i Rumi
Tarih: 9 Aralık 2011 | Bölüm: Mevlana | Yorumlar: Yorum yok.
Mevlânâ’nın sohbetlerinin bir araya toplanması suretiyle meydana getirilen Fîhi Mâ Fîh’m ismi yazma nüshalarında Esrâr-ı Celîl, Esrâru’l-celâliyye, Kitâ-bü’n-nesâih li-Celâleddîn, Risâle-i Sultan Veled gibi farklı şekillerde geçmektedir. Ancak eser, sonraki dönemlerde daha çok Fîhi Mâ Fîh ismiyle tanınmıştır. “İçindekiler içindedir; ondaki ondadır; ne varsa ondadır” gibi mânâlara gelen bu ifadenin Muhyiddin ibnü’l-Arabî’nin el-Fütûlıâtii’l-Mekkiye isimli eserinde yer alan Kitâbıı’n-Fîhi Mâ Fîh ifadesinden mülhem olduğunu söyleyenler bulunmaktadır.
Mevzu bakımından herhangi bir tertibe tabi tutulmayan bu sohbetlerin kim veya kimler tarafından toplandığı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak bu sohbetlerin toplanmasında Sultân Veled ile Hüsameddîn Çelebi’nin büyük rol oynadığı sanılmaktadır. Mevlânâ‘nın bu eserinde hakim unsur tasavvuf olup birçok bölümde doğrudan doğruya varlık birliği inancından, mutlak varlık ve zuhurundan, akl-ı kül venefs-i külden, kâinat, eflak, anasır ve devirden, dünya ve ahi-retten, insan, veli, nebi ve insan-ı kamilden, sülük ve derecelerinden, yakînden, aşk ve cezbeden bahseden Mevlânâ, ayrıca bu sohbetlerinde dinî, felsefî, ahlâkî görüşlerini, inanışlarını, şiir anlayışını, insan anlayışını, kadın telakkisini ve devrinin çeşitli sosyal ve tarihi problemlerini de bahis konusu etmiştir.