Kompozisyon Yazmanın İncelikleri
Tarih: 23 Aralık 2011 | Bölüm: Kompozisyon | Yorumlar: Yorum yok.
İyi, doğru ve başarılı bir yazı yazabilmek için 1) gözlem yapmak; 2) düşünmek; 3) okumak; 4) anadilini iyi kullanmak gibi ilkelerin yerine getirilmesi gerekir.
1. Gözlem yapmak:
Arapça “müşahede” (=1. gözle görme, açıkça görebilme; 2. (tasavvufta) düşünce yolu ile manevî âlemi görür gibi olma) karşılığı olarak, gözle-fiiline -m “fiilden isim yapma eki” getirilmek suretiyle yapılmış yeni bir kelime olan gözlem; görme, işitme, koklama, tatma ve dokunma organlarımızla dış dünyadan sağladığımız duyumların bütünüdür. Âlemi, yâni insanları, varlıkları, olayları; bir bütün olarak hayatı tanımak için mutlaka gözlem yapmak gerekir.
Gözlem (müşahede) yoluyla tanıdığımız her varlık, her olay, hayatımızın bir parçası olur. Görmediğimiz, tanımadığımız yerleri kişileri ve şeyleri ne anlatabiliriz, ne de yazabiliriz. Meselâ, hiç “vapur” görmemiş birisinden vapuru tanıtmasını istediğimiz aman, alacağımız sonuç hiç de başarılı olmaz. Bir nesneyi görmemiş olan kişinin o nesne hakkında söyleyebileceği hiçbir şey yoktur. Meselâ hiç fil görmediği için bu hayvanı tanımayan üç kör insana filin bacağını, hortumunu ve kulağını ellettiğimiz zaman üçü de ayrı ayrı şeyler söyleyeceklerdir. Bir insanın hiç görmediği bir şeyi hayal etmesi de beklenemez . Çünkü hayal “1. bir şahıs veya şeyin insanın aklında canlanan şekli; 2. asıl ve hakikati olmaksızın canlandırılan, görüldüğü sanılan şey” demektir.
Gözlem yapmak için mutlaka görmek, bunun da ötesinde görmeyi öğrenmek gerekir.
Kompozisyonda Bilgi Birikimi
Tarih: 22 Aralık 2011 | Bölüm: Kompozisyon | Yorumlar: Yorum yok.
a) Okuma
Yazılı veya sözlü anlatım yeteneğini geliştirmenin en etkili ve en güzel yollarından biri, çok okumaktır. İlgi duyulan alanlarla ilgili gazeteleri, dergileri, kitapları… okumak insanı hiç şüphesiz, başkalarından daha bilgili kılacaktır. Bilhassa, sanat değeri taşıyan, okumaya değer, klâsik kitapları, yazıları okumakla yazarının bilgi birikiminden, deneyimlerinden de yararlanmak mümkündür. Kişi ne kadar çok okursa dil ve anlatım yeteneği, düşünme yeteneği, bilgisi, duygu ve hayâl gücü… o derecede gelişir.
Okuyan insan doğruyu yanlıştan, güzeli çirkinden, iyiyi kötüden daha kolay ve isabetli ayırt eder; kendisini, çevresini, insanları, dünyayı … daha iyi tanır.
b) Kütüphanelerden yararlanma
Herhangi bir konuda ayrıntılı bilgiye sahip olmak; konuyu araştırmak, incelemek, öğrenmek, kısacası kendimizi daha iyi yetiştirmek için gidilecek yerlerin başında kütüphaneler gelir. “Ulusların kalkınmasında iki önemli kaynak başta gelir: Bunlardan biri, bilgi birikimlerinin toplandığı yer olan kütüphanelerdir; diğeri de yeni bilgilerin yöntemlerin araştırıldığı yer olan lâboratuvarlardır. Kütüphanelerin sayısı ne kadar çoksa, içindeki kitapların sayısı duyulan gereksinmeyi tam olarak karşılayabiliyorsa, daha da önemlisi, oradan yararlananların sayısı ne kadar çok ise, o ülke o ölçüde kalkınmıştır.”
Günümüzün imkânlarıyla kütüphanelerden değişik şekillerde yararlanmak mümkündür: Klâsik bir yol olarak, kitabı okur, işimiz bitince yerine koyarız veya kütüphaneye üye olarak kitapları ödünç alıp istediğimiz yerde okur, süresi içinde geri veririz. Yeni bir yol olarak internet aracılığıyla kütüphanelerin web sayfalarına girerek bilgisayar ortamına aktarılan kitapları inceleyebilir, yararlanılacak yerleri kendi bilgisayarımıza kopyalayabilir veya istediğimiz sayfaları yazdırabiliriz.
Okuyucuya daha kolay ve daha iyi hizmet verebilmek için kütüphanelerde -imkânlar ölçüsünde- bilgisayarlardan ve bilgisayar programlarından yararlanılmaktadır. Bugün kütüphanelerde yavaş yavaş ayrı bölümler açılarak CD kütüphaneleri oluşturulmaya başlanmıştır.
Kompozisyon Nedir?
Tarih: 22 Aralık 2011 | Bölüm: Kompozisyon | Yorumlar: 5 Yorum var.
Kompozisyon, Türkçeye Fransızcadan geçmiş bir kelime olup, “ayrı ayn parçaları, unsunları bir araya getirerek uyumlu bir bütün oluşturma” demektir. Kompozisyon, edebiyat, resim, müzik, heykeltraşlık, mimarlık gibi bütün sanat dallarında kullanılan bir terimdir. “Musikide beste, beste parçası” veya “musikîde bestekârlık ilmi” kompozisyon kelimesiyle ifade edilir. “Bestekâr” anlamına gelen “kompozisyon” kelimesi de kompozisyonla ilgilidir.
Bir edebiyat terimi olarak kompozisyon, “okullarda yazı yazma alışkanlığını kazandırmak için öğrencilere verilen yazı ödeui, kalem alıştırması”, daha geniş manada ise “düşüncelerin, duyguların, olayların tasarıların uyumlu bir bütün oluşturacağı şekilde sözle veya yazı ile anlatılması’‘dır.
Fıkra, makale, sohbet, tenkit (eleştiri) deneme, roman, hikâye masal, tiyatro, hatırat, seyahatname (gezi yazılan), mektup-dilekçe (eski: arzuhal), şiir, nutuk, konferans, röportaj hayat hikâyesi (biyografi) edebiyatla ilgili birer kompozisyondur.
Farklı parçaları, uyumlu ve düzenli şekilde bir araya getirmeye kompozisyon denir. Fransızca kökenli bir kelime olup, düzenleme anlamındadır. Kompozisyon kelimesini, genel anlamı içinde değerlendirecek olursak, yaşadığımız dünya ve evrenin kendisi de bir kompozisyondur.
Yazılı Anlatım
Tarih: 1 Ekim 2011 | Bölüm: Yazılı Anlatım | Yorumlar: 1 Yorum var.
Duygu ve düşünceleri, başkalarına aktarmanın bir yolu yazılı anlatımdır. Yazılı anlatım, okunmak üzere oluşturulan ve diğer sanatların somut ürünlerinde olduğu gibi kendi içinde bir bütünlük taşır. Yazının belli bölümlerinin, uygun ifadelerle bir araya getirilmesi ile oluşan bu bütünlüğe “kompozisyon” denilmektedir. İnsanın duygu ve düşüncelerini başkalarıyla paylaşırken, kuşkusuz dikkat etmesi gereken bazı hususlar vardır. Bunlara dikkat ederek ortaya konulan yazılı metinler, daha etkileyici olmaktadır.
Farklı parçaları, uyumlu ve düzenli şekilde bir araya getirmeye kompozisyon denir. Fransızca kökenli bir kelime olup, düzenleme anlamındadır. Kompozisyon kelimesini, genel anlamı içinde değerlendirecek olursak, yaşadığımız dünya ve evrenin kendisi de bir kompozisyondur.
Bir mimarî eser nasıl meydana gelir? Mimar ve mühendisler, binanın kâğıt üzerinde projesini hazırlar. Elektrikçi, elektrik kablolarını döşer. Duvar ustası duvarını belli ölçüler doğrultusunda örer. İşçiler harcını kararınca karar… vb. Bütün bu çalışmaların sonunda bir mimarî eser ortaya çıkar.