Fiil – Eylem
Tarih: 17 Eylül 2011 | Bölüm: Sözcük Türleri | Yorumlar: 2 Yorum var.
Her dilde var olan ve büyük bir grubu oluşturan fiiller biçim bilgisinin merkezinde yer alır. Birçok biçim bilgisel özellik fiiller sayesinde ortaya çıkar. İsim çekiminde durum eklerinin fiillere bağlandığını burada hatırlayalım. Bir oluşu, bir durumu veya bir kılışı kip ve kişiye bağlayarak anlatan sözcüklere fiil denir.
Fiiller, kalıcı kavram ya da varlıkları karşılamaz. Bunlar hareketleri, oluşları, durumları karşılar. Mastar halinde bir hareketin adı olurlar: “yürümek, olmak, düşünmek vs.”
Geleneksel çalışmalarda fiiller neredeyse birbirine çok yakın tanımlamalarla verilir. Bu çalışmalarda fiiller kısaca hareketi (kılış, oluş, durum) karşılayan kelimeler olarak tanımlanır. Böyle bir tanımda daha çok fiillerin anlamsal yönü ön plana çıkmaktadır. Bu tanımlamaları esas aldığımızda hareket ifadesi taşıyan saldırı sözcüğünü, durum ifadesi taşıyan hastalık sözcüğünü fiil saymak gerekecektir. Fakat bu kelimelerin ikisi de fiil değildir. Bu tür yanlış anlamaları önlemek için fiilin dil bilgisel özelliklerini de dikkate almak gerekmektedir.
Fiillerin en kayda değer dil bilgisel özelliği kip ve kişi ekleriyle çekimlenmesidir. Bu çekimlenmede özneyle yüklem arasında sayı bakımından bir uyum vardır. Bunun yanında fiiller özne, nesne, tümleç gibi unsurları da zorunlu olarak ister.
Pratik olarak ismi fiilden ayırmak için “-me, -ma” olumsuzluk ekini ya da “-mak ,-mek” mastar ekini kullanırız.Eğer bir kelimenin sonuna “-ma ,-me” olumsuzluk ekini ya da “-mak ,-mek” mastar ekini getirebiliyorsak o kelime fiil demektir. Getiremiyorsak o kelime isim soylu bir kelimedir.