Hikaye / Öykü Nedir? – Tanımı ve Özellikleri
Tarih: 30 Eylül 2011 | Bölüm: Hikaye (Öykü) | Yorumlar: 15 Yorum var.
Gerçekliği, gündelik hayatı konu eden, yaşanmış ya da tasarlanmış bir olayı, bir durumu anlatan kısa, kurmaca anlatılara öykü (hikâye) denir. Ancak gerçekliği ele alış biçimi, her zaman gerçekçi yöntemlerle değil, kimi zaman tamamen düşsel, fantastik bir bakış açısıyla da olabilir.
19. yüzyıl sonlarında, Türkçede Batılı örneklerinden etkilenerek yazılan ve nouvelle olarak adlandırılan bu tür anlatılara “hikâye” dendi. Fakat, aynı zamanda, Tanzimat döneminde “roman” da “hikâye” olarak adlandırılıyordu. Diğer yandan, anlatı (recit) ve olayların, hatırda kalanların anlatılması (histoire) karşılığı olarak da “hikâye”nin kullanılması, kendine özgü nitelikleri olan bu türü ayırt etmek için 1960 Mardan sonra “öykü” sözcüğünün önerilmesine yol açtı. Bununla birlikte, Türkçede hâlâ “hikâye“nin hem yukarıda belirttiğimiz anlamlarda hem de “öykü” ile eş anlamlı olarak kullanılmaya devam edildiğini unutmamak gerekir.
Türsel niteliklerini kesin çizgileriyle belirleyerek öykünün tanımını yapmak güçtür. Özellikle de türlerin iç içe geçtiği, melezleştiği çağımızda bu daha da güçleşmektedir. Öykünün gelişim tarihine bakıldığında, ayırıcı niteliklerinin çağlara ve her yazarın estetik anlayışına göre değiştiği görülür. Kuşkusuz bu tespit yalnızca öykü için değil, diğer türler, özellikle de roman için geçerlidir. Ancak öykünün, masal, fabl, efsane, anekdot, kıssa gibi diğer kısa anlatı türleriyle arasındaki ince sınırları belirleyebilmek için yalnızca kendine özgü ayırıcı niteliklerini belirlemek gerekir.