Türklerin Kullandıkları Alfabeler
Türkler tarih boyunca birçok alfabe kullanmışlardır. Türkçenin binlerce yıllık geçmişi içinde, alfabe üzerinde değişmeler yaşanması doğaldır. Fakat Türkler, bazen yakın dönemler içinde birden fazla alfabeyi benimsemişlerdir. Bu da dil ve edebiyat çevresinde değişiklikler yaratmış, farklı gelişmeler yaşanmasında etkili olmuştur.
Türklerin farklı alfabeleri kabul etmelerinde türlü nedenler etkili olmuştur. Göktürkler döneminde Türkler’e ait olan, milli alfabemiz Göktürk alfabesini kullanan Türkler; İslam’ın etkisiyle Arap yazısından etkilenmeye başlamıştır. Göktürkler, devlet ortadan kalkana kadar Göktürk alfabesini kullanmışlardır. Uygurlar, yavaş yavaş müslümanlaşmaya başladıkları için, Arap harflerinin biraz değiştirerek oluşturdukları Uygur alfabesini kullanmaya başlamışlardır. Zaman içinde Uygur alfabesi, Göktürk alfabesinin yerini almıştır. Karahanlı döneminin sonuna kadar bazen iki alfabe birlikte kullanılmışsa bile, Uygur alfabesi baskın olarak kullanılmıştır.
Osmanlı dönemiyle birlikte, Türkler üzerinde Arapların etkisi iyiden iyiye artmış ve Arap harfleri olduğu gibi kabul edilmiştir. Arap alfabesi 6-7 yüzyıl boyunca kullanılmıştır. Bu dönem içerisinde harflerin harekelerinin atılması veya alfabeye yeni harfler eklenmesi gibi Arap alfabesi üzerinde bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu nedenle bu dönem içerisinde kullanılan alfabeye “Osmanlı Alfabesi” demek de yanlış olmayacaktır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla birlikte, Türkçenin gerilemesine ve bozulmasına neden olan, Türk dili üzerinde Arapça ve Farsçanın çok büyük bir etkisi olmasına neden olarak görülen Arap alfabesi kaldırılarak; Latin kökenli Türk alfabesi kabul edilmiştir. Gerçekleştirilen dil devrimi sayesinde, Türkçenin ses yapısına daha uygun harfler kullanılmış, Türkiye’deki okur-yazar oranında kısa sürede ciddi artış görülmüştür.
Latin alfabesinin kullanılmaya başladığı dönemde, Sovyet Rusyası’nın baskıcı ve soykırımcı rejmi altında yaşamaya çalışan Türk boyları, zorla Rus alfabesini (kiril alfabesini) kullanmak durumunda bırakılmışlardır. İstemeyerek de olsa, üzerlerindeki baskıcı tutumun etkisiyle Kiril alfabesini kullanmaya başlayan Türkler; ancak Sovyetler Birliği yıkıldıktan sonra kavuştukları bağımsızlıklarıyla birlikte Türk alfabesini (Latin alfabesini) kullanmaya başlamışlardır. Bugün yalnızca Kırgızistan ve Kazakistan gibi birkaç Türk devletinde bu alfabe kullanılmaktadır.
Aşağıda, Türklerin tarih içerisinde kullanmış oldukları beş farklı alfabe hakkında bilgi alabileceğiniz sayfaların bağlantısı bulunmaktadır:
1. Göktürk alfabesi
2. Uygur alfabesi
3. Arap alfabesi
4. Türk (Latin) Alfabesi
5. Kiril alfabesi
Çok iyi begendim.
Çok güzel ama en sondaki sıralamayı en başlara koysanız daha iyi olur.2 saattir hepsini okuyorum altlara indiğimde gördüm ve okuduğum düzenli olsada hemen unuttum benden bu kadar elinize sağlık.
7300 yıl önce yaşayan TÜRK soylu Sumer milletinden yadigar kalan daşyazılar var. bu yazılar TÜRK dilinde ve sumer alfabesinde yazılmış. Sumerlerin yaşadığı dönem ve yerleri internetden araya bilersiniz.
Birde bu noktayı hatırlatmağım gerekli ki kiril alfabesi Ruslar tarafından kullansa ve dünya onu Rus alfabesi tanısa da aslında Kiril alfabesi bir TÜRK alfabesidir . bunu çoklu tarihçi dilçiler iddia edib ve yetişmişler.
Ben güney AZERBAYCAN”ın TEBRİZ şeherinden.
TANRI üstün soyumuzu korusun ve yücəltsin.
Yaşasın Türk ulusun bur güney Azerbaycanin baş kendi -tebriz.
Alfabe değişikliği her şeyden önce büyük bir mali yük getirmekte ve bu durum ekonomileri büyük ölçüde Rusya’ya bağımlı olan Türk cumhuriyetlerinde alfabe değişikliğine ciddi bir direniş oluşturmaktadır. Değişikliğe karşı direncin bir başka gerekçesi de bu değişikliğin son elli yılda yazılmış eserleri topluma unutturma tehlikesidir. Üstelik bu son elli yıl Türk cumhuriyetlerinde yazılı kültürün en üst düzeye ulaştığı dönemdir.
Türklerin kullandıkları alfabelere ile ilgili makale yazısı.
Arkadaşlar Uygur alfabesinin daha kolay yazılımı yokmu performans ödevim var. :)
Bilmıyorum ama yarın hocama sorarım.
Türk ulusu kuşkusuz yüz binlerce yıldır dünya üzerinde hüküm sürmektedir. Ve bu süre içerisinde birçok alfabe kullanmıştır. Bunlar içerisinde öne çıkan üç alfabe var:
Göktürk – Arap – Latin alfabeleri.
Tabi ki bunlar içerisinden sadece Göktürk alfabesi “milli” özellik taşımaktadır. Yani atalarımız kendileri üretmişler, kullanmışlardır.
Daha Latin alfabesinin esamesi okunmuyorken, Göktürk yazısını atalarımız kağıda, taşa, tahtaya ve bugün hâlâ şuurumuzda yaşattığımız milli benliğimize yazmışlardır.
Bunun için bu alfabe üzerinde büyük çalışmalar yapılmalı, gerekirse Yahudiler’in İbraniceyi dirilttiğinden daha kolay bir iş olan Göktürk alfabesini diriltme işine girilmeli ve milli alfabemiz her yerde TÜRK’çe kullanılır olmalıdır.
Tanrı TÜRK’ün yardımcısı olsun!
Çok teşekkür ederim.
Kiril alfabelerde Türklerin kullandığı kaçıncı sırada.
Birgül hanım burada sıralandığı gibi olmalı. Yani Kiril Alfabesi’ni Türkler 4. sırada kullanmışlardır.
Mükemmel, tebrikler.
Ermeni Alfabesi: Ermeni harfli Türkçe metinler, yukarıda söz edilmiş olan Ukrayna-Polonya Ermenileri ile Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti tebaası olan Ermeni asıllı Türk vatandaşlarına aittir.