Türk Devletlerinde Başkentler
Orhun nehrinin kaynaklarını aldığı dağ ve ormanlar, bütün Orta Asya halklarınca, kutlu idiler. Orhun nehri, kaynaklarını, güney-batıdaki dağlardan, alırdı. Bir süre doğuya doğru akan nehir, büyük bir ovanın etrafını çevirerek, kuzeye döner ve aynı yönde, Baykal gölüne kadar uzanırdı.
İşte, daha başlangıçta nehrin etrafını çevirdiği bu ova, Orta Asya’nın hemen hemen bütün büyük imparatorluklarına başkentlik, etmiştir. Türkler, Orhun nehrinin kaynaklarını aldığı dağ ve ormanlara, “Kutlu Ötüken Ormanı“, nehrin çevirdiği ovaya da “Ötüken yeri“, demişlerdi. Kutlu Ötüken ormanlarından çıkan, daha birçok ırmaklar ve çaylar, ovayı yararak doğuya doğru akıyorlar ve Orhun nehrine kavuşarak dökülüyorlardı.
Cengiz Han çağında, bu bölgeye “Kara-Korum” adı verilirdi. Bu çağın tarihçilerine göre, Kara-Korum ovasında otuz çay bulunurmuş. Bu çayların kıyılarında yaşayan insanlardan da, Otuz boy meydana gelmiş. Fakat bir gerçek varsa, her yeni imparatorluk kuruldukça, bu bölgenin soylularının da, değişmiş olduğu idi.
Bütün imparatorlukların başkenti, aynı yerde: Hunlar’ın başkenti “Ejderler şehri“; Göktürkler’in Ötüken’i; Uygurlar’ın, “Ordu-Balıg” ve Avar başkenti; Cengiz imparatorluğunun “Kara-Korum” adlı başkentleri hep bu havza içinde idiler. Bu bölgeyi tutup, kağanlık otağını oraya dikemeyen bir kavim, Orta Asya üzerinde, egemen olma hakkını, elde edemezdi. Göktürk devleti, daha batıda kurulmuştu. Buna rağmen başkentini, hemen buraya taşımağı ihmal edemezdi. Uygurlar’ın ve Cengiz devletinin başkentleri, daha önceleri kuzeyde idiler. Bu devletler kurulunca da, “Hanlık Otağları” hemen bu bölgeye taşınmıştı.
Yerin gökle birleştiği, kutlu yerler:
Ötüken bölgesinin, kutlu bir yer sayılmasının, elbette ki Orta Asya inanç ve mitolojisine dayanan, dayanan birçok sebepleri vardı. Sibirya ve Çin mitolojisine göre, “yerin, gökle birleştiği“, bazı kutlu bölgeler ve dağlar vardı. Bu sebeple de böyle bölgelerdeki yerler, ormanlar ve dağlar kutlu idiler. Eski Türkler ormana, “ış” derlerdi. Bugünkü Türkçemiz’deki “yaş” ve “yeşil” gibi sözlerimiz de, kök ve anlamlarını bu sözden alırlar. Göktürkler’de “Ötüken yış“, yani “Ötüken ormanı” büyük bir önem taşırdı. Orası, “ıduk” yani kutsal bir yer idi. Bu böl-geye Türkler genel olarak, “Ötüken yir” yani “Ötüken yeri” derlerdi.
Bugüne kadar kurulan TÜRK devletlerinin başkentleri sırasıyla şöyle:
Büyük Hun İmparatorluğu: Noin-Ula Kurganı ve Ötüken
Hun İmparatorluğu: Segedin veya Sycambria
Ak Hunlar: Gor, Hua, Sakkala
Göktürk Kağanlığı: Ötüken
Hazar Kağanlığı: Semender ve İtil
Uygur Kağanlığı: Ordu-balık
Karahanlılar: Kaşgar
Harezmşahlar Devleti: Gurganci
Anadolu Selçuklu Devleti: Nikaia, İkonyum
Büyük Selçuklu Devleti: Nişabur, Rey, İsfahan
Gazneli Devleti: Gazne (1151′e kadar) Lahor (1151-1186)
Akkoyunlular: Diyarbakır, Tebriz
Karakoyunlular: Erciş, Tebriz
Safevî Devleti: Tebriz, Kazvin, İsfahan
Karamanoğulları Beyliği: Larende Ermenek Konya Mut Ereğli
Osmanlı İmparatorluğu: Söğüt (1299 – 1335) Bursa (1335 – 1365) Edirne (1365 – 1453) İstanbul (1453 – 1922)
Türkiye Cumhuriyeti: Ankara
| » Sonraki Sayfa » |
BENZER KONULAR
- Yazının Bağlantısı: Türk Devletlerinde Başkentler
- Yazının Bölümü: Tarih ve Kültür
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: Ana Şehir, Ankara, Aşkabat, Bakü, Baş Kent, Başkent Nasıl Seçilir, Başşehir, Eski Türk Devletlerinin Başkenti, Eski Türk Devletlerinin Başkentleri, Eski Türklerin Başkenti, Kutsal Ötüken, Ötüken, Ötüken Ormanı, Sırayla Türk Başkentleri, Tanrı Dağları, Tarihi Türk Başkentleri, Tarihteki Başkentler, Türk Ana Şehirleri, Türk Ana Yurtları, Türk Başkentleri, Türk Devletlerinde Başkentler, Türk Devletlerinin Başkent Özellikleri, Türk Devletlerinin Başkentleri, Türk Dünyasında Başkentler, Türkler Hangi Başkentleri Kullanmışlardır, Türklerde Ana Şehirler, Türklerde Başşehir, Türklerde Devlet Merkezi, Türklerde Şehircilik, Türklerin Tarihteki Başkentleri
- Rastgele 10 Yazı:
Gerçekten güzel hoca performans 80 girdi sağol.
Harika herkese öneriyorum, yapana helal olsun.
İyi bir video. Bir cok konuda banenim boyle bir derslere ihtiyac duyuyorum. Bu videoyu kim yapibsa cok guzel yapmis aferin.
Çok güzel bir site performans ödevimde bayağı yardımcı oldu. Teşekkürler.