- Çokbilgi.com - https://www.cokbilgi.com -

Somut Anlam Nedir?

somut anlam nedir, örnekTürkçede somut anlamlı kelimeler, beş duyu organımızla algılayabildiğimiz isimleri karşılamaktadır. Koklama, işitme, tatma, dokunma ve görme duyularından en az biriyle hissedebildiğimiz tüm varlıklar somuttur. Örneğin araba, görebildiğimiz ve dokunabildiğimiz bir varlıktır. O hâlde bu kelime somut bir isimdir. Somut kelimelerin tam tersi ise soyut kelimelerdir. Bunları duyularımızla algılamamız mümkün değildir.

Dilimizdeki tüm isimler bir varlığı ya da kavramı karşılar. Kavramlar düşünce boyutundaki kelimelerken, varlıklar duyu organlarımıza hitap edebilen kelimelerdir. İşte somut anlam, varlıkları kapsar. Yani elle tutulabilen, gözle görülebilen, burnumuzla koklayabildiğimiz, derimizle dokunabildiğimiz veya hissedebildiğimiz, dilimizle tadabildiğimiz tüm nesneler varlıktır ve bunlar somut anlamlıdır. “Kavram nedir?” başlıklı yazımızdan bu konunun ayrıntılarını öğrenebilirsiniz.

Somut anlamlı kelimelere örnekler: kitap, araba, telefon, Güneş, su, rüzgar, elma, soğuk, gürültü, ışık, sarı, taş, koku, çiçek… Burada bir şey dikkatinizi çekmiş olmalı, kelimelerin tamamı isim veya sıfat. Çünkü genellikle isim ve sıfatlar somut veya soyut anlamlı olarak kabul edilir. Mesela fiillerin somut veya soyut anlamlı olma özellikleri sorularda daha az karşımıza çıkmaktadır.



NOT: Kelimeler tek başlarına somut veya soyut anlamlı gibi görünebilirler. Aslında doğru olan, onları cümle içerisindeki anlamına göre soyut veya somut olarak kabul etmektir. Mesela “hava” kelimesi gerçek anlamına göre düşünüldüğünde somut anlamlıdır. Fakat “Yeni saç modelin, sana farklı bir hava kattı.” cümlesindeki “hava” sözcüğü, burada mecaz anlamda kullanılmıştır ve duyu organlarımızla algılayamayacağımız bir anlamı karşılar hâle gelmiştir. Bu sözcük artık somut değil, soyut anlamlıdır.

UYARI: Soyut anlamlı bazı kelimeler, cümlede somut anlamlı olarak kullanılabilir. Bu olaya somutlaştırma denilmektedir. Örneğin “Bu yemeğe sevgimi kattım.” cümlesindeki “sevgi” kelimesi normalde soyut anlamlıyken, bu cümlede somut bir varlık gibi gösterildiği için somut anlamlıdır. Bu konuda daha ayrıntılı bilgiyi “Somutlaştırma Nedir?” sayfamızdan alabilirsiniz.

Somut Anlam Cümle Örnekleri

– Gençler yüksek sesle müzik dinliyorlar.
– Şu karşıki dağda, ceylanlar gezer.
– Ay ışığı karanlık geceyi aydınlatıyordu.
– Barakadaki eşyalar çok gösterişliydi.
– Sonsuz denizlere açılmak hepimize iyi geldi.
– Dünya, büyüklük bakımından Güneş‘in 100’de 1’i kadardır.
– Salındı bahçeye girdi, çiçekler selama durdu.
Kurtlar, düşman saldırısına karşı bir gözleri açık uyurlar.
– Dudaklarında hüzünlü bir şarkı mırıldanıyordu.
– Gökyüzü bulutlu, bugün yağmur yağabilir.

Bazı sözcüklerin somut veya soyut olduğu ile ilgili bir tartışma vardır. Örneğin “rüya” kelimesi soyuttur; ama bunun gözle görüldüğünü düşünenler olabilir. Hâlbuki bu düşünce boyutunda gerçekleşen ve gözle görülmeyen bir şeydir. Somut anlam, herkes tarafından aynı şekilde görülen varlıklara işaret etmektedir.

Orkun KUTLU

Orkun Kutlu

Somutlaştırma | Soyutlaştırma