Bütün şiirlerde, bazen tiyatro, hikâye, destan ve masal türlerinde de kullanılabilen: hayat, duygu ue düşüncelerin, genellikle ölçülü ue kafiyeli biçimde anlatılmasına” manzum anlatım denir.
Bu anlatım tarzını çok iyi kullanabilmek için şâir ruhlu olmak gerekir. Günümüzde ancak şiirlerde masalları başlangıç ve bitiş bölümlerinde, bazen da tiyatro eserlerinde uygulanmaktadır.
Duygu, düşünce ve hayâllerin belli nazım türleriyle (genellikle) ölçülü ve kafiyeli olarak kulağa da hoş gelecek biçimde ifadesine manzum anlatım denir. Günümüzde, şiirlerde ve bazı tiyatro eserlerinde bu anlatım biçimi kullanılmaktadır. Diğerleriyle karşılaştırıldığında az olmakla birlikte manzum hikâyeler, masallar ve mektuplar da vardır.
Şiir insanı, düz yazıdan daha çok etkilemektedir. Çünkü ses tekrarları, kafiye ve redifler, devrik cümlelerde gizli anlamlar insana büyülü bir örgüyü çağrıştırmaktadır. Bu anlamda, düz yazıyı şiire yaklaştırarak “şiirsel sözler” ifade etmek de konuyu etkileyici kılacaktır.
Örnek Metin:
Mevsim hala kış Üşüyorsundur şimdi sen,
Bir elin cebinde yürümeyi hala öğrenemedin belki de…
Deli gibi dans ediyordur saçların yürek titreten rüzgarlarla şimdi, ama senin umrunda bile değildir bu bilirim… İmgeleri, mecazları, betimlemeleri sevmezsin… Bu yüzden aklına bile gelmez saçlarının rüzgarda sağa sola salınışını doğanın ritmiyle uyumlu bir dansa benzetmek…
Mevsimin bir baharmış, bir kışmış aldatmacaları hayli yordu bu şehrin insanlarını yeni yılda… Nasıl giyineceğimizi şaşırıyoruz sabahları evden çıkarken, hatta sık sık hastalanıyoruz bu yıl… Eldivenlerini, atkını ve şapkanı unutma sakın, ellerin çok üşür bilirim ve kulakların, boğazın hiç gelemezsin soğuğa, hafif bir ağrı duyarsın önce ve hemen hastalanırsın ertesi güne kalmadan aynı gecede…
Arada izliyorum seni bulunduğum yerden sana hissettirmeden… Her akşam aynı yolda yürüyüp aynı yöne gidiyorsun, ağır ve telaşsız hatta bitkin olduğunu belli eden adımlarla. Sende alışkın olmadığım bir şey bu yorgunluk, bezginlik belirtileri… Cıvıl cıvıldı hep tavırların ve gülerdi hep gözlerin boşluğa bakarken bile, ne oldu sana söyle.? Seni pamuklara sarmaya çalışırken, istemeden de olsa incitebileceğini bilemeyen bir aşk yüzündenmi şu anki suskunluğun? Ya da mutlu olduğun günlerin özlemi mi aldı yüzünden buzları eriten yaz güneşi gülüşünü…
Çok dalgınsın aslında ama, bakışlarının yine de birşeyleri aradığı belli oluyor geçtiğin yollar da… Belki aylar öncesinde vitrin camlarına yansımış el ele ve gülümseyerek yürüyen iki sevgili siluetinin, renklerini yitirmiş siyah beyaz tek kare fotoğrafı, belki de sağ ya da sol omuzuna merhaba diyerek dokunacak eskilerden tanıdık bir ses duymayı bekliyor soğuk rüzgardan saklamaya çalıştığın kulakların… Yada öylesine bir şey işte… Bir tebessümüne neden olabilecek öylesine bir şeyde olsa aranıyor ardına kadar açılmış çekik gözlerin… Dağılan saçların düşmüş alnına, demir parmaklık olmuş adeta kısıtladığı bakışlarına, arasından görebildiğin kadarıyla ama kimselere hissettirmemeye çalışarak etrafına ifadesiz gözlerle bakınıyorsun…
Soğuk ciğerlerine kadar işliyor bir zaman sonra, sürekli gittiğin dost mekanlardan birine sığınıyor ve en sıcak, en kuytu köşeye oturup, sıcak bir fincan çay söylüyorsun kendine… Şekersiz çayını yudumlarken ağır ve zarif hareketlerle tüttürdüğün sigaranın dumanı kaçıyor her seferinde gözlerine… Sürekli yaşarıyor gözlerin, biraz sigaranın dumanından, biraz da kurduğun hayalin sisli karelerinde zor seçtiğin geçmişte kalmış mutlu görüntülerden… Çisil çisil bir yağmura kesiyor hüzünlü bakışların ve gözlerindeki nem yavaş yavaş, iki damlaya dönüşüp oturuyor pullarla örtülü gözkapaklarının hemen altına, ha aktı, ha akacak, güzelim gözlerini batırdı batıracak, parlak iki inci damlası…
Oysa sen, onlarca sevinç çıkarabilirdin hatırlayabildiğin tek bir anıdan, sürekli üzerinde taşıdığın küçük bir hatıradan bile… Ne oldu sana böyle.? Sadece kış mı, Rüzgar mı sadece buz kesmene neden olan… Ellerin, ayakların ve burnun hep soğuktu bilirim, ama sımsıcaktı yüreğin, Yüreğin hep sımsıcak gülerdi senin ve gül yüzüne yansırdı gülleri kıskandıran o gülüşün. Ne oldu sana böyle.?
Vakit geliyor, yola koyuluyorsun nihayet eve doğru ağır ve isteksiz adımlarla… Günün yorgunluğu iyice bırakmış kendini omuzlarına… Taşıyamıyorsun… Mevsim kış üşüyorsun yine koyulduğun yolda, insanlara sürtünerek yürüyebildiğin istiklal caddesinde bu akşam yapayalnızsın adeta… Biraz soğuktan, biraz da yalnız yürümekten ürperiyorsun, mevsim yağmurları sağanak olup yağıyor üzerine omuzlarındaki gün yorgunluğuna inat, ıslanıyor ve ağırlaşıyorsun git gide, taşınmayacak kadar ağır hissediyorsun kendini yine… Sahiplenilmeyi asla kabul etmeyen sen, bir sokak kedisi kadar yalnız, çaresiz, sevgi ve şefkate muhtaçsın şimdi… Halbuki çok güçlüydün sen, hayatı her haliyle yaşar ve en acı anın derinliklerinde saklı mutluluğu bile imbikleyip alırdın içerisinden, ne oldu sana böyle.?
Olgunlukla karşılardın her durumu, acı tatlı ne yaşanırsa yaşansın kabul eder, yürekten kucaklardın acıyı da hüznü de, oysa şimdi Sırları dökülmüş bir aynaya benziyor duygularını ifade şeklin… Ne sevincin net anlaşılabiliyor boş bakışlarından nede hüznüne ortak olabiliyor gözlerine derinlemesine bakan dostların bile… Yine kendinimi kandırıyorsun yoksa ben iyiyim diye.? Anla artık iyi değilsin işte!
Denizci