Roma Rakamları Nasıl Yazılır?
Roma rakamlarının nasıl yazıldığı ve nerelerde kullanıldığı hakkında bilgi edinmek için önce tarihçesine bakmaya çalışalım. İnsanlar, toplumsal yaşamın bir gereği olarak büyük sayılara ihtiyaç duymuştur. İnsan ve hayvan sayıları, tahıl ölçüleri, alışverişlerde kullanılan malların miktarları gibi ilkel de olsa bazı büyük sayılarla uğraşan insanlar, bu bilgileri saklamaya çalıştıklarında bugünkü sayıların temelleri atılmıştır.
Romalılar, tıpkı Mısırlılar gibi önce her değer için bir işaret kullanmayı seçmiştir. Örneğin beş adet koyun söz konusu ise bunu “IIIII” şeklinde göstermeye çalışmıştır. Fakat gel zaman git zaman, yüzleri hatta binleri ifade etme ihtiyacı ortaya çıktığında bir zekâ ürünü olan aritmetik işlemler devreye girmiştir. Özel işaretler ve bu işaretlerin sağda – solda yazılmalarına göre farklı hesaplamalar gerektiren Roma rakamları böylece ortaya çıkmıştır.
Roma rakamlarının, parmaklardan esinlenerek ortaya çıktığı düşünülmektedir. “I” (bir), “II” (iki), “III” (üç), “IV” (dört) ve “V” gibi resim yazısı özelliği gösteren bu rakamlar, daha sonra farklılaştırılarak düzenlenmiştir. Hatta “X” (on) sayısının iki elin yanyana tutulması şeklinde ortaya çıktığı da düşünülmektedir. Roma rakamları, belli başlı yedi işareti kullanılarak yazılır:
Roma Rakamları:
S: 0,5 (yarım)
I: 1 (bir)
V: 5 (beş)
X: 10 (on)
L: 50 (elli)
C: 100 (yüz)
D: 500 (beş yüz)
M: 1000 (bin)
Yukarıda gördüğümüz rakamları kullanarak, 1’den 3888’e kadar sayıları göstermek mümkündür. Bundan büyük sayıları Roma rakamlarıyla gösteremeyiz; çünkü bir rakamı yanyana en fazla üç kez kullanabiliriz. Bu sayı, belki o günler için yeterli olduğu için böyle bir kural getirilmişti; fakat bugün için bu sınırlama Roma rakamlarının ancak tarihsel değeri olduğu için öğrenilecek bir sayı sistemi hâline getirmektedir.
Roma Rakamı Çeviricisi
Yukarıda yer alan örnek Roma rakamlarını, aşağıdaki kurallara göre siz de yazabilirsiniz. Eğer herhangi bir yazının Roma rakamıyla karşılığını görmek istiyorsanız, sizler için hazırladığımız aracı kullanmak üzere “buraya” tıklayarak Roma rakamı çeviricisini kullanarak kolaylıkla karşılıklarını görebilirsiniz.
Yazım Kuralları
1) Bir rakamın sağ tarafına, kendisinden küçük bir rakam geldiği zaman toplanarak okunur.
Örnek: XVI (16)
2) Bir rakamın sol tarafına, kendisinden küçük bir rakam geldiği zaman çıkarılarak okunur.
Örnek: XCI (91)
3) Bir rakam, en fazla üç kez yan yana yazılabilir.
Örnek: CCCXXI (321)
4) Bir rakamın merkezi, en büyük olan simgedir. Onun soluna veya sağına kendisinden küçük rakamlar yazılabilir.
Örnek: CDLII (452)
5) En büyük sayı 3888’dir. (MMMDCCCLXXXVIII)
Günümüzde Kullanımı
Roma rakamları, bugün matematiğin ve aklın ulaştığı sınırları ifade edebilecek kadar ciddi bir güce sahip değildir. Hepsinden önce “0” (sıfır) yoktur. Ayrıca en basit çarpma, toplama gibi aritmetik işlemlere müsait değildir. Bunlarla birlikte günümüzdeki sayı sistemine göre çok daha kullanışsızdır, uzundur. Tüm bu sebeplerle artık Roma rakamları, sadece sembolik bazı sıralamalarda falan kullanılmaktadır.
Türkçede Roma rakamlarının kullanıldığı yerleri şöyle özetleyebiliriz:
– Padişah, kral, hükümdar veya imparator adlarında kullanılır. (II. Mehmet)
– Çağ ve yüzyıl adlarında kullanılır. (IV. yüzyıl)
– Dergi veya süreli yayınların cilt kısımlarında kullanılır. (XI. cilt)
– Kitapların sayfa numaralarında, genellikle ilk kısımlarda kullanılır.
– Sıralama, maddeleme ve derecelendirme yapılırken kullanılır.
– Tarihi olayların adlarından önce kullanılır. (II. Viyana Kongresi)
Orkun KUTLU
BENZER KONULAR
- Yazının Bağlantısı: Roma Rakamları Nasıl Yazılır?
- Yazının Bölümü: Bilgisaçar
- Diğer kaynaklarda arayın:
- Etiketler: Roma Rakamı, Roma Rakamı Konu Anlatımı, Roma Rakamı Kuralları Nelerdir, Roma Rakamı Ne Demektir, Roma Rakamı Nedir, Roma Rakamı Nerelerde Kullanılır, Roma Rakamı Öğrenme, Roma Rakamı Tablosu, Roma Rakamları, Roma Rakamları Çevirisi, Roma Rakamları Hakkında Bilgi, Roma Rakamları Nasıl Yazılır, Roma Rakamları Nedir, Roma Rakamları Nelerdir, Roma Rakamları Nerelerde Kullanılır, Roma Rakamları Öğrenme, Roma Rakamları Tablosu, Roma Rakamları Tarihçesi, Roma Rakamları Yazım Kuralları, Romen Rakamları, Romen Rakamları Nasıl Yazılır
- Rastgele 10 Yazı:
Yazarken dört basamaklı sayılarda tutarsız bazı kurallar var sanki.
13.05.2018 Romen rakamı ile nasıl yazılıyor yardımcı olursanız sevinirim.
Çevirici yanlış çeviriyor. 2400 rakamını MMCCCC olarak çeviriyor. Bir rakam en fazla 3 defa yan yana yazılabilir. Çeviriciyi doğru ayarlayın.
Bilal bey sorduğunuz rakam MMCD şeklinde yazılmalı.
XVII.X.VII.IV ne anlama geliyor peki?
1300 rakamında yanlışlık var 1030 yazılmış.
Yaptiginiz hesaplamaya gore sanirim 2250 sayisi yanlis hesaplanmis. Dogrusu MMCCL degil mi? Tesekkurler.
İsmet Bey, dikkatimizden kaçmış o sayının yazımı. Dikkatiniz ve yorumunuz için teşekkür ederim. Hatayı düzelttim. İyi çalışmalar.
Eline sağlık Orhan arkadaşım çok güze yapmışsın.