- Çokbilgi.com - https://www.cokbilgi.com -

Nişancı Mehmet Paşa

ahmed-i dai kimdirAsrın bir diğer şair sadrazamı da Nişânî mahlasıyla şiir söyleyen Nişancı Mehmed Paşa’dır. Karamanlı olup asıl adı Mehmed’dir. Mevlânâ‘nın soyundan olup Arif Çelebi isimli birinin oğludur. İyi bir öğrenim gören Nişânî, Fâtih‘in ve­ziri Mahmûd Paşa’nın himayesi altında eğitimini tamamladıktan sonra başladığı müderrislik görevinden nişancılığa geçmiş ve Nişancı Paşa diye şöhret bulmuş­tur. Bundan dolayı da; Nişânî mahlasını almıştır.

Gedik Ahmed Paşa’nın azlin­den sonra sadrazam olan Nişânî’nin Fâtih’in Uzun Hasan’a gönderdiği mektubu kaleme aldığı ve bu sayede vezirlik makamına ulaştığı rivayet edilmektedir. Şeh­zadelerin gizli gizli yürüttükleri taht mücadelesinde Cem Sultan‘ın yanında olan Nişânî, 886/1481-82’de Fâtih’in ölümünden sonra evini basan yeniçeriler tara­lından parçalanarak öldürülmüştür. Kumkapı’da Alâiye beyinin kızı olan eşinin parasıyla yaptırdığı Cuma Mescidi’nin hazîresine başsız olarak defnedilmiştir.

Aşıkpaşaoğlu Tarihi’nde neslinin uydurma olduğu, insanların malına, kanına ve Ma tamah ettiği, Osmanlı ülkesinde ortaya çıkan yanlış ve usulsüz işlerin onun kından meydana getirildiği kayıtlıdır. İki kısımdan oluşan iki risâlelik Arapça Osmanlı tarihi yazmıştır. Birinci risale, Osman Gazi ve Fâtih’in cülusu, ikin­de ise; 1451-1480 yılları arasında geçen olaylara aittir. Tezkireler şiirlerini kadar başarılı bulmazlar. Sadece Beyânî, şiir yazmada güçlü ise de, şiirlerinin az olduğunu söyler. Mecma’ü’ıı-nezâ’ir’de bulunan dokuz şiiri bu konudaki kudretini göstermesi bakımından dikkat çekicidir.



Orta derecede bir kabiliyeti vardı. Nusretnâme, pâdışâhın Nişancı Mehmet Paşa’nın yalancı şöhretine ve kibirliliğine tahammül edemediğini ve sulhe aleyhtar olduğunu söyleyerek bundan dolayı azledildiğini yazmaktadır. III. Ahmet zamanında İngiltere elçisi Lord Montegue’nun eşi Lady Mary Wortley Montagu Nişancı Mehmet Paşa konağına giderek onun hanımıyla haremde görüşmüştür. Lady Wortley Montegue’nün yazdığı çok ünlü İngilizce hatıralarında bu vezir konağının debdebesiz ve vezirin harem hayatının mütevazı olduğunu beyan etmektedir.

Nişancı Mehmet Paşa azlinden sonra hemen Mayıs ortalarında Venedikliler tarafından alınmış olan Preveze ve Dubnice kalelerini geri almak için Yanya sancağı ile Narda seraskerliğine tayin edildi. Fakat yapılan müzakereler dolayısıyla orada seraskerliği gerektiren bir iş bulunmadığı anlaşıldı. Eylül 1718’de Tırhala sancağı ve Niğbolu sancağı ile birlikte Niş muhafızlığı görevine nakledildi. 1719’da doğu Anadolu’da Van eyaleti valiliği verildi. Ama tam bu sırada Girit’te Kandiye muhafızı Köprülüzade Numan Paşa öldü ve Şubat 1720’da Nişancı Mehmet Paşa onun yerine Girit’e Kandiye muhafızlığına gönderildi.

Daha sonra Mısır valiliği görevine nakledildi. Mısır valiliğinde, kısa bir dönem aralık hariç, Temmuz 1728’e kadar altı yıldan fazla kaldı. Burada bulunan kölemen ve yeniçeri serkeşlerini temizledi; huzur ve asayişi sağladı. Temmuz 1728’de Ebu Bekir Paşa ile becayiş suretiyle Cidde valisi görevine gitti. Oraya vardıktan sonra çok geçmeden 1728’de vefat etti. Ölümünde altmış yaşlarında idi. Günümüzde Vahhabiler tarafından tüm mezarları yerle bir edilmiş olan Mekke’deki Mualla mezarlığına gömüldü.

Kim Kimdir? sayfasına dön! «|