Sınıf etkinliği olarak münazara nasıl yapılır, bunu sırasıyla ve adım adım sizlerle paylaşacağız. Münazarada kuralları önceden belirlemek çok önemlidir. Aksi hâlde münazara, tartışmaya hatta kavgaya dönüşebilir. Amacımızın dil becerilerini geliştirmek olduğu, saygı ve sevgi çerçevesinden ayrılmamak gerektiği en ön planda tutulmalıdır. Münazaraya ilk adımla başlıyoruz:
1) Önce bu etkinlik için bir konu belirlenir. Münazara, konuşmacıların istekli olmalarını gerektirdiğinden grupların niteliğine, yaşına ve ilgilerine göre bir konu belirlenir. Mümkünse birkaç farklı münazara konusu sunularak, en istekli oldukları konu seçilir.
2) Konu belirlendikten sonra tez ve antitez savunucuları seçilir. Kimlerin hangi tarafta olacakları kesin bir şekilde belirlenir. Bu kişilere tartışma konusunda “mutlak doğrunun” olmadığı, önemli olanın kendi düşüncelerini en iyi şekilde savunmak ve karşı tarafı ikna etmek olduğu anlatılır.
3) Gruplar belirlendikten sonra, en az üç kişiden oluşan bir jüri belirlenmelidir. Jüri seçimi, yarışmaya başlamadan hemen önce de belirlenebilir. Bu şekilde kimse etki altında kalmamış olur. Jürilere yansız olmaları gerektiği, kesinlikle grupların kendilerini savunma, düşüncelerine inanma, ikna etme ve dinleyicileri etkileme becerilerini değerlendirecekleri belirtilir.
4) Grupların kendi konuları üzerinde araştırma yapmaları için birkaç gün zaman verilir. Bu süre içerisinde farklı kaynaklardan görsel, işitsel vs. kaynaklar bulmak için araştırmalar yapmaları istenir. Tüm bu kaynakları münazara sırasında kullanabilecekleri belirtilir.
5) Münazara günü geldiğinde, karşılıklı oturacak şekilde bir masa düzeni ayarlanır. Mümkünse iki farklı masa, aralarında mesafe olacak şekilde konulur. Her grubun bir başkanı (sözcüsü) olmalıdır. Sözcü, ilk konuşacak kişidir ve grubun sorumlusudur.
6) Münazara başlamadan kurallar jüri tarafından belirlenir, kimin başlayacağı yazı tura atarak belirlenebilir. Tüm konuşmacıların fikirlerini paylaşabilmeleri için konuşmacıların sırayla söz almaları, bir başkasının sözünü kesmemeleri vs. istenir. Bir grup konuşmacısı fikirlerini savunduktan sonra, karşı gruptan bir kişi cevap niteliğinde görüşlerini paylaşabilir. Veya grup üyelerinin tamamı konuştuktan sonra karşı grup söz alabilir.
7) Münazaranın süresi önceden belirlenir ve jüri grupların bu süreyi etkili kullanmalarını ister. Gruplar sırayla fikirlerini paylaşır, karşısındakileri kendi düşüncelerinin doğruluğuna inandırmaya çalışır ve sürenin bittiği jüri tarafından açıklanır. Süre bitince gruplar yerinde bekler, her bir jüri gruplara puanlar verir. Jüri puanları toplanır ve kazanan grup açıklanır.
Münazarayı kazanan grubu belirlemek hassas bir iştir. Haksızlığa yer vermemek ve grupları üzmemek adına jürinin dikkatli olması gerekir. Puanlamanın kesinlikle tarafsız yapılması, jürilerin ölçütlerini baştan ortaya koyması gerekir. Kazanan grup açıklanırken kazananların üstün yönleri, kaybedenlerin eksikleri üzerinde kısaca açıklama yapılabilir. Münazara bittiğinde taraflar yine saygı çerçevesinde birbirlerine teşekkür ederler.
Orkun KUTLU
