Kıpçak grubu Türk halklarından Kumuklar 16.-19. yüzyıllar arasında Ruslarla savaşmış, Rusların 1867’de Kuzey Kafkasya’yı ele geçirmeleriyle Rus egemenliği altına girmişlerdir.

Kumuklar bugün Dağıstan Cumhuriyeti’nin Hasanyurt, Babayurt, Kızılyurt, Buynak, Kayakent, Kaytak eyaletleri ile Mohaçkale çevresindeki altı köyde yaşamaktadırlar. Buynak ağzı üzerine kurulu olan Kumukça konuşurlarının çoğunluğu Dağıstan Cumhuriyeti’ndedir. 1989 sayımına göre 282.178 kişi olan Kumuklar sünni müslümandır.

Sovyet Devriminden sonra yazı dili olan Kumukça 1921-1928 yılları arasında Arap, 1928-1938 yılları arasında da Latin alfabesi ile yazılmıştır. 1938’den bu yana Kiril alfabesi ile yazılmaktadır.

Eski Türkçe söz içi ve sonu g sesinin ıv’ye değişmesi Kumukçanın diğer Kıpçak grubu Türk dilleriyle paylaştığı bir özelliktir: agır>awur; ketig>ketiiw “gidiş” vb. Söz başındaki öndamaksıl k- sesinin g-‘ye; artdamaksıl k- sesininse gırtlak sızıcısı h-‘ya değişmesi Kumukçanın diğer tipik özelliklerindendir: keç->geç-; kum>hum vb.

|» “Çağdaş Türk Lehçeleri“ sayfasına dön! «|

|» Azerice «| – |» Türkmence «| – |» Kazakça «| – |» Kırgızca «| – |» Özbekçe «|
|» Tatarca «| – |» Uygurca «| – |» Gagavuzca «| – |» Çuvaşça «| – |» Yakutça «|