- Çokbilgi.com - https://www.cokbilgi.com -

Kısaltmaların Yazımı

yazım kurallarıKısaltma; bir kelime, terim veya özel adın içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve sembolleştirilmesidir. Yapılan kısaltmaların benimsenmesi, yaygınlaşması ve herkes tarafından anlaşılması gerekir.

Örnek: AA, AB, ABD, age., AGİK, AIDS, aids, AKM, Alb., Alm., anat., AOÇ, AP, APS, Apt., Ar., Ar. Gör., ark., Asb., ASELSAN, Asist., ASKİ, AŞTİ, AT, Atğm., ATO, AÜ, AÜ, AÜ, Av., B (batı), B. (bay), bağ., BAĞ-KUR, BBC, BCG, BDT, bk. (bakınız), BM, Bn. (bayan), BOTAŞ, Bşk., C. (cilt), DGM, dm, EKG, ed. (edebiyat), FIFA, Fr., g, GAP, gr, HABITAT, Hz., İETT, KBB, km, l, m, Mah., MKE, No. veya Nu., öl., sn (saniye), TIR, TL, yy., zool.

1. Kurum, kuruluş, müessese, makam, üniversite adlarının kısaltmalarında bütün harfler büyüktür. Harfler arasına nokta koymaya gerek yoktur.

Örnek: TRT, TBMM, İTÜ, DSİ, TDK, TTK, MEB, AÜ DTCF, DAÜ, D, B, K, G, KB, GB, KD, GD (son sekizi yön adı)



2. Bu kısaltmalardan sonra gelen çekim ekleri kesme ile ayrılır. Ekler son harfin okunuşuna göre belirlenir; kelimenin uzun şeklinin okunuşuna göre değil:

Örnek: MEB’e, TBMM’nin, DTCD’ne değil DTCF’ye, İTÜ’nden değil İTÜ’den

3. Bazı kısaltmalar da kelime gibi oluşturulmuştur.

Örnek: ASELSAN, BOTAŞ, İLESAM, SEKA, TÖMER, TEDAŞ

4. Bunlara getirilen ekler de düz okunuşa göre belirlenir:

Örnek: ASELSAN’da, BOTAŞ’a, İLESAM’ın, SEKA’nın, TÖMER’den, TEDAŞ’ta

5. Nokta kullanılan kısaltmalar da vardır. Gelenekleşmiş olduğu için nokta kullanılan iki kısaltma vardır. Bunlardan sonra getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz:

Örnek: T.(Türkçe), T.C.

6. Özel isim veya unvan olan bir kelime birkaç harfle kısaltılıyorsa yalnız ilk harf büyük yazılır.

Örnek: Prof., İst., Doç., Dr., Av., Alb., Gen.
Alm. (Almanca), İng., Kocatepe Mah., Güniz Sok.

7. Bu kısaltmalara ek getirilirken kelimenin uzun şeklinin okunuşu esas alınır; ekler kesmeyle ayrılmaz:

Örnek: İst.da, Alm.yı, İng.ye

8. Özel isim olmayan kelimelerin kısaltması küçük harfle başlar.

Örnek: C. (cilt), s. (sayfa), bkz.(bakınız), vb. (ve benzeri), vs. (ve saire), is. (isim), sf. (sıfat), hz. (hazırlayan), çev. (çeviren), ed. (edebiyat), fiz. (fizik), kim. (kimya)

NOT: Bu kısaltmalara ek getirilirken kelimenin uzun şeklinin okunuşu esas alınır; ekler kesmeyle ayrılmaz:

Örnek: vb.leri, vs.den, is.ler, sf.lar, hz.da, çev.e, ed.ı, fiz.le, kim.da

9. Elementlerin ve ölçülerin kısaltmalarında nokta kullanılmaz:

Örnek: C, Ca, Fe, m, mm, cm, km, g, kg, l, mg…

NOT: Bu kısaltmalara ek getirilirken kelimenin uzun şeklinin okunuşu esas alınır; ekler nokta kullanılmadığı için kesmeyle ayrılır:

Örnek: m’ye, mm’de, cm’yi, km’ye, g’dan, kg’dan, l’de, mg’ı

10. Sert sessizle biten kısaltmalara ünlüyle başlayan ek getirildiğinde okunuşta sondaki sert ünsüz yumuşamaz:

Örnek: AGİK’in (agiğin değil agikin), TÜBİTAK’a (tübitağa değil tübitaka)

NOT: Ancak “birlik” kelimesiyle kurulan kısaltmalarda yumuşama görülür:

Örnek: ÇUKOBİRLİK’e (çukobirliğe)

Yazım Kuralları sayfasına dön! «|