Göktürk Yazısı ve Orhun Türkçesi
(Yavuz TANYERİ)
Eski Türkçe döneminin iki kolundan birini oluşturan “Göktürkçe” (Orhun Türkçesi) dönemini ayrıntılarıyla inceleyen bu kitap, genel olarak Göktürk döneminin dil ve yazı özellikleri üzerinde hazırlanmış kapsamlı bir çalışmadır. Kitap, öncelikle Göktürk yazısının (alfabe sisteminin) öğretilmesini ve Orhun Türkçesi adını verdiğimiz dönemin dili üzerinde ses / şekil bilgisi açısından bir el kitabı olarak hazırlanmıştır.
“Göktürk Yazısı ve Orhun Türkçesi” adlı eser, genel olarak dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Göktürkler hakkında kapsamlı ve yararlı bilgiler bulunmaktadır. İkinci bölümde Göktürk yazısı, alfabe üzerindeki ayrıntılı açıklamalarla öğretilmeye çalışılmaktadır. Üçüncü bölümde Göktürk harfli Orhun Yazıtları hakkında derleme bilgiler sunulmuştur. Dördüncü bölümde ise, Göktürkçenin ses ve şekil bilgisi üzerine yeterli görülen bilgiler, okuyucuya sunulmaktadır. Kitap hem Göktürkçe derslerinde kullanılmak üzere bir “ders kitabı” olarak hem de Göktürkçeyi öğrenmek isteyenlere yardımcı bir “el kitabı” olarak hazırlanmıştır.
Kitap, işlevselliğini arttırmak ve kullanışlığını artırmak amacıyla orta boy (16,5 cm x 23,5 cm) kağıda basılmıştır. Gözleri yormaması ve maliyetini arttırmaması amacıyla ikinci hamur kağıda basılan kitap, çok değerli eserleri Türkoloji alanına kazandıran Boğaziçi Yayınları tarafından basılmıştır.
Yazar Yavuz TANYERİ tarafından ön söz bölümünde kitap şöyle anlatılmaktadır:
Bu çalışma, Türk dilinin tarihî gelişimini aydınlatmada önemli bir rol üstlenen Göktürk harfli yazıtların tanıtılmasını, yazıtlarda kullanılan dilin bir yazı sistemi olarak öğretilmesini ve Orhun Türkçesi adını verdiğimiz, Göktürkler çağında kullanılan dilin ses ve biçim açısından incelenmesini amaçlamaktadır.
Eserde konular çok ayrıntılarına inilmeden, en temel düzeyde öğrenmeyi esas alacak biçimde oluşturulmuştur. Bu anlamda işlevsel bir el kitabı niteliğinde hazırlanan çalışmamızda, özellikle Göktürk yazısının uygulamalı öğretimine ağırlık verilmiştir.
Kitabı Boğaziçi Yayınları’nın resmi internet sayfasından, D&R mağazalarından ve internet sitesinden, Kitapyurdu’ndaki satış sayfasından ve İdefix gibi Türkiye’nin tanınmış bütün internet kitapçılarından satın alabilirsiniz. Ayrıca D&R gibi Türkiye’de birçok şubesi bulunan kitap satış merkezlerinden, tanınmış kitapçılardan kitabı temin edebilirsiniz.
Kitabı internet üzerinden satın alabileceğiniz sayfalardan birkaçının bağlantıları şöyledir:
1) Kitapyurdu
2) Boğaziçi Yayınları
Ayrıca eğer İstanbul’da yaşıyorsanız, Cağaloğlu’ndaki Boğaziçi Yayınları’na giderek, kitabı satın alabilirsiniz.
Yavuz TANYERİ’ye, Türklük bilimine kazandırmış olduğu bu değerli eser için teşekkür ediyoruz.
Orkun KUTLU
Gerek sanal ortamda, gerekse de gerçek yaşamda yapmış olduğumuz çalışmalar neticesinde artık Göktürk yazısı unutulmuş bir eski yazı sistemi olmaktan kurtuldu. Bugün bu yazıyı hayatımızın her alanında görebiliyor, özellikle gençlerin ilgisiyle gerçekten mutlu oluyoruz.
Göktürk yazısına ilgi duyanlar için bugün öğrenme kitapçıkları, kitaplar, görsel anlatımlar vs. bir sürü imkân var. Ne mutlu bize.
Tam da geçen hafta Orhun Alfabesini’ni işledik. Teşekkür ederim anlamadığım yerleri pekiştirdim. Allah razı olsun.
Yavuz Bey’e hazırladığı bu eser ile yolumuza ışık tuttuğu için çok teşekkür ediyor başarılarının devamını diliyorum.Hayatım boyunca öğrendiğim ve geliştireceğim en güzel dil olduğunu düşünüyorum.
Eski Türkçe dersinde hocamızın aldırdığı bu kitap sayesinde sadece Göktürkçeyi iyi düzeyde öğrenmekle kalmadım, eski Türk tarihi, dini ve yaşamı hakkında da kayda değer şeyler öğrendim. Bir ders kitabı şeklinde tasarlanan bu kitabı, şimdilerde elimden düşürmüyorum. Göktürkçenin tüm kurallarını, alıştırmalarını ve günümüze uyarlanışını ayrıntılarıyla ve bilimsel olarak bizlere sunan tek kaynak kitap.
8. yüzyılda, II. Doğu Türk Kağanlığı (=Orhon Türkleri) döneminden kalma taş yazıtlar üzerinde belirlenen Orhon Türkçesinin de en az iki varyantı olduğu, birinden Çağatay, diğerinden de Oğuz grubu Türk dillerinin geliştiği kabul edilmektedir. (Kusura bakmayın aynı bilgi bendede vardı orkun kutlu) BU ARADA YARIN 23 NİSAN HERKESİN BAYRAMINI İÇTEN KUTLARIM. SEVGİLER… :)
Kitabı sonunda bugün alabildim! Arkadaşımla beraber kitaba göz gezdirdik (göz gezdirme niyetiyle epey okuduk). Muhteşem bir eser. Kitap hakkında daha fazla yorum yapmak istemiyorum çünkü bu hadsizlik olur. Yavuz Tanyeri’ye bu çalışmasından dolayı sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum ve başarılarının devamını diliyorum. Hedefim bu kitabı tüm arkadaşlarımın okumasını sağlamak! :)
8. yüzyılda, II. Doğu Türk Kağanlığı (=Orhon Türkleri) döneminden kalma taş yazıtlar üzerinde belirlenen Orhon Türkçesinin de en az iki varyantı olduğu, birinden Çağatay, diğerinden de Oğuz grubu Türk dillerinin geliştiği kabul edilmektedir.