Bazen çevremizdeki insanların bazı davranışlarıyla ilgili beklentilere gireriz. Onların yapması gerektiğini düşündüğümüz bazı öngörülerimiz olur. Bazen de hayatımızdaki bazı olayların nasıl gerçekleşeceği ile ilgili olumlu tahminlerde bulunuruz. Meydana geldiğinde mutlu olacağımıza inandığımız bazı durumlara dair beklentilerimiz olur. İşte bu beklentiler, istenilen şekilde sonuçlanmadığında bu “gerçekleşmemiş beklenti” adını alır.
Bir yönetmenin senaryosu ve çekimleri üzerinde aylarca çalıştığı iddialı bir filmin, verilen bu kadar emeğin karşılığı olarak gişe rekorları kırmasını beklediğini düşünelim. Böyle bir beklentiye girmek için elinden gelen her şeyi yaptığına inanan yönetmen, filmin gösterime girdiği gün beklentilerine göre tepkiler almak ister. Gelgelelim izleyicinin teveccühü beklenilen kadar yüksek olmayınca film sınıfta kalır. Bunun üzerine yönetmen “Filmin bir anda gündeme oturmasını, gişe rekorları kırmasını bekliyordum.” cümlesini kurar.
Yönetmenin beklentileri boşa çıkmış, hayalleri suya düşmüştür. Yani beklentileri gerçekleşmemiştir. İşte bu şekilde beklentiler içerisine girdiğimiz durumlarda, hiç de umduğumuz gibi gelişmelerin olmamasını “gerçekleşmemiş beklenti” olarak ifade ederiz. Bu türden cümleleri genellikle değer verdiğimiz insanların bize karşı yaptıkları davranışlar için kullanırız. “Ankara’ya kadar gelmişken bana uğrarsın diye düşünmüştüm.” cümlesindeki gibi, sosyal ilişkilerde umduğumuz gibi davranmayan kişilere alınganlık ifadesi olarak sıkça bu ifadeleri kullanırız.
Gerçekleşmemiş beklenti cümleleri genellikle çekimli fiille oluşturulur. Beklentilerin gerçekleşmediği anlamını verebilmek için çoğunlukla ek fiilin hikâyesi ile çekimlenen birleşik zamanlı fiillerden yararlanılır. Yani fiillerde “-mıştı, -yordu, -ecekti” gibi kalıplar sıklıkla görülür. Bu tür cümlelerde “sanmıştım, düşünmüştüm, bekliyordum, ümit etmiştim, yapacaktın” gibi kelimeler ve örneklenen birleşik zamanlı çekim kalıpları sıklıkla kullanılır.
Gerçekleşmemiş Beklenti Cümle Örnekleri
– Sözlerimin biraz olsun etki edeceğini düşünmüştüm.
– Her gün derslerini tekrar ettiğini sanıyordum.
– Bu kadar ısrarıma karşılık kalırsın diye düşünmüştüm.
– Bunun ortaklığımızı etkilemeyeceğini umuyordum.
– Bu kadar kolay bir soruyu hemen çözersin sanmıştım.
– Bu yılki edebiyat ödülünü biz alırız sanmıştım.
– Ekonominin bu kadar bozulacağını düşünmemiştim.
– Bu kadar olayın üstüne doğruları söyleyeceğini sanıyordum.
– Doğum gününe beni de çağıracağını hayal etmiştim.
– Yanıma uğramadan dönmezsiniz diye düşünmüştüm.
– Beni bırakmaya gelirsin diye düşünmüştüm.
– Biraz daha kibar olmanızı beklerdim.
– Yarışmada iyi bir derece elde edeceğimize inanmıştım.
Orkun KUTLU
