Kelimelerin eş anlamlı oldukları ile ilgili hemen herkesin bilgisi vardır fakat eş anlamlı cümleler genellikle sorularda farklı şekillerde karşımıza gelen bir kavramdır. Bazı cümleler, görünüş itibariyle birbirlerinden farklı olsalar da aslında temel olarak aynı mesajı veriyor olabilirler. Bu tür cümleler, tıpkı eş anlamlı kelimeler gibi kabul edilerek anlamdaş cümle olarak adlandırılabilirler. Eş anlamlı cümlelerde genellikle kelimelerin yakın veya eş anlamlıları kullanılarak, farklı bir söylem yakalanır. Bu nedenle anlamdaş cümlelerde genellikle eş anlamlı kelimelerin kullanıldığı görülmektedir.
Son yıllarda soru köklerinde sıklıkla “aşağıdaki cümlelerden hangisi yukarıdaki cümleyle anlamca özdeştir“, “aşağıdaki cümlelerin hangisi bu cümle ile anlamca örtüşmez“, “yukarıdaki cümleye anlamca en yakın olan hangisidir” veya “aşağıdaki cümlelerin hangisi bu cümle ile aynı doğrultudadır” şeklinde kalıplar kullanılmaktadır. Bu soruların tamamında aslında “aşağıdaki cümlelerin hangisi yukarıdaki cümlenin eş anlamlısıdır” demekten farksızdır. Burada yapmamız gereken, iki cümleden aynı ana fikir, aynı duygu ve düşünce çıkıyorsa onları eş anlamlı olarak kabul etmek olacaktır.
Her cümlenin bir iletisi vardır. Bir düşünceyi veya duyguyu her insan farklı kelimeler, örnekler veya kalıplarla ifade eder. Ortaya çıkan söz her ne kadar farklı iki cümle gibi görünse de eğer aynı bizde aynı fikri veya hissi uyandırıyorsa, aralarında anlam açısından hiçbir fark yoksa o cümleleri eş anlamlı olarak kabul etmemiz gerekir. Eş anlamlı cümleleri tanımlayacak olursak: “Farklı kelimeler veya anlatım kalıpları kullanarak aynı duygu ve düşünceyi ifade eden cümlelere eş anlamlı cümle denir.” Bu cümleler anlam bakımından bire bir aynıdır, farklı sözcükler kullanılarak aynı duygu ve düşünce dile getirilir.
“Halkın duygu ve düşüncelerine tercüman olmayan bir sanat kabul edilemez.” cümlesiyle “Bir sanat dalı, toplumun hislerinden ve fikir dünyasından kopuk olmamalıdır.” cümlesi aslında farklı sözcüklerle kaleme alınmış olmasına rağmen aynı düşünceyi dile getirmektedir. İki cümlenin de ana fikri sanat eserlerinin mutlaka ait oldukları toplumun duygu ve düşünce dünyasını yansıtmaları, onlara eserlerinde yer vermeleridir. Bu nedenle bu iki cümle eş anlamlı veya anlamdaş cümleler olarak kabul edilebilir.
Eş Anlamlı Cümle Örnekleri
– Deneyim, başarısızlıklardan alınmış değerli bir derstir.
Kişilerin yaptıkları hatalardan elde ettikleri tecrübeler çok kıymetlidir.
– Bu şarkıyı ancak o bu kadar kusursuz söyleyebilir.
– Ondan başkasına ait olamaz bu mükemmel söyleyiş.
– Bir insanın sahip olduğu en değerli varlık zamandır.
Vakit, kişinin hayatı boyunca sahip olabileceği en kıymetli hazinedir.
– Ödülü hak edebilmek için tüm şartları yerine getirmeniz gerekmektedir.
Koşullar eksiksiz sağlanmadıkça ödülün hak edilmesi mümkün olmayacaktır.
– Şirketimiz her geçen gün daha profesyonel çözümler üretmektedir.
Açıldığımız günden beri alanında uzmanlaşan bir kurumsal yapımız var.
-Belli bir yaşa gelince insan yalnızlığın ne kadar acı bir sınav olduğuyla yüzleşir.
Kimsesiz kalmanın yaşlılıkta aşılması zor bir duygu olduğu gerçektir.
– Sanık çelişkili söylemleriyle yakayı ele verdi.
Birbiriyle tutarsız konuşmaları suçlunun yakalanmasını sağladı.
– Kitaplar, engin denizlere açılan bir kapıdır.
Sonsuz bilgilere, duygu ve hayallere kitaplarla ulaşmak mümkündür.
Eş Anlamlı Cümlelerle İlgili Soru
“Ders alınmış başarısızlık, başarı demektir.”
Aşağıdaki cümlelerin hangisi yukarıdaki cümle ile anlamca özdeştir?
A) Her insan hatalarından ders almayabilir.
B) Başarılı olmanın tek koşulu hata yapmamaktır.
C) Başarısızlıklarından ders çıkaran kişiler başarıya ulaşır.
D) Başarısızlıklar, başarının önündeki en büyük engeldir.
Yukarıdaki soruda kişinin başarısız olmak veya hata yapmaktan korkmayıp, yaptığı hatalardan ders çıkardığı ölçüde başarıya ulaşabileceğinden söz etmektedir. Seçeneklerin içinde bu anlama en yakın olan “Başarısızlıklarından ders çıkaran kişiler başarıya ulaşır.” ifadesidir. Bu nedenle cevap “C” seçeneğidir.