- Çokbilgi.com - https://www.cokbilgi.com -

Edat Öbeği Nedir?

edat grubu, ilgeç öbeği nedirTek başlarına anlamları olmayan edatlar, en az bir isimle bir araya gelerek bir kelime grubu oluşturabilirler. Bilindiği üzere edatlar görevli kelimeler oldukları için, cümlede kullanılırken kendisinden önce gelen isimlerle anlam ilişkisi kurmaları gerekir. İşte bu anlam ilişkisini ortaya çıkarmak üzere bir isimle birleşerek meydana getirdikleri kelime gruplarına “edat grubu” veya “ilgeç öbeği” denilmektedir.

Dilimizde edatlarile, rağmen, göre, dolayı, karşı” gibi tek başlarına bir anlamları olmayan kelimelerdir ve en az bir isimle birleşerek onlara yeni anlam özellikleri kazandırırlar. Mesela “Kurt gibi acıktım.” cümlesinde “kurt gibi” ifadesi bir edat grubudur. “Gibi” edatı, kurt isminden sonra gelerek bir kelime grubu oluşturmuş ve benzerlik anlamı kazandırmıştır. Bunun gibi tüm edatlar, bir kelimeden sonra gelerek bir edat grubu meydana getirmektedir.

Edat gruplarında isimler mutlaka edatlardan önce gelir. “Akşama kadar” örneğinde görüldüğü üzere akşam isminden sonra “-e kadar” edatı gelmiş ve edat grubu oluşturmuştur. Ayrıca bu örnekte görüldüğü üzere bazı edatlar isimlerden sonra gelirken isimlere bazı ekler gelebilir. Edat grupları cümlenin ögeleri bulunurken zarf tümleci veya edat tümleci olarak kabul edilirler. Edat tümleçleri “ne ile, kimin ile, ne için, kimin için” sorularını sorarak bulunurlar.

ÖRN: – Okuldan eve otobüsle döneceğiz.



Yukarıdaki cümlede “otobüs” ismi ile” edatını almış ve edat grubu meydana getirmiştir. Bu kelime grubu cümlede “zarf tümleci” veya “edat tümleci” olarak kabul edilmektedir.

Edat grubu oluşması için en az bir isme ihtiyaç vardır, birden fazla ismin sonuna edat gelerek yine ilgeç öbeği meydana getirebilir. Ayrıca edat grupları cümleye “amaç, benzetme, sebep, eşitlik, uygunluk, karşılık, görelik, özgülük, aitlik, yakınlık” gibi anlamlar kazandırabilir. Edat grupları cümlelerde isim, sıfat ve zarf görevlerini üstlenebilirler.

Edat Grubu Örnekleri

– Bu yemeği kardeşim için ayırdım.
– Sabaha kadar Türkçe konularına çalıştım.
– Bu karışımı dondurmak üzere buzluğa koyuyoruz.
– Bu davranışın bana göre doğru değildi.
– Dedemi görmek için köye gideceğiz.
– İstanbul’a uçakla gideceğiz.
– Söylediklerimi anlamamış gibi davranıyor.
– Tatil için sabaha karşı yola çıktık.
– Olumsuzluklara rağmen umudumu koruyorum.
– Depremi hissedenler korku ile dışarı fırladı.
– Arkadaşımla sahile doğru bir yürüyüşe çıktık.
– Çok konuşmasından ötürü pek sevilmezdi.
– Uyandığından beri çenen durmadı.

Orkun KUTLU

Orkun Kutlu