Cengiz Han’ın Türk mü, Moğol mu olduğunu anlatmaya başlamadan önce şunu ifade edelim: Moğollar ve Türkler kardeş iki topluluktur. Hunlar döneminde Moğol ve Türk adları kullanılmaz; bu topluluklar tıpkı Kıpçak, Tatar, Oğuz boyları gibi bir arada yaşayan Hunları meydana getirirlerdi. Fakat sonra coğrafyaları ayrı olan Türk toplulukları, farklı isimlerle anılmaya başlayınca Moğol ve Türkler ayrı iki millet gibi düşünülmeye başlanmıştır; ki bu konu defalarca yerli ve yabancı Türkologlar, bilim insanları tarafından incelenmiştir. Moğolların Türk olup olmadığına dair “Moğollar ve Türklerin Akrabalığı” başlıklı makaleyi okuyarak bilgi edinebilirsiniz.
Moğollar ve Türkler aslında kardeş iki topluluk olduğuna göre, sarı ırk ve beyaz ırk kavramları artık tarihin tozlu sayfalarında kalmış birer kavram olarak kabul edildiğine göre Cengiz Han’ın Türk veya Moğol ilan edilmesinin bizler için bir faydası yoktur. Çünkü ilanihayet Cengiz Hun soyunun bir devamıdır ve bugün dünyanın dört bir yanına dağılmış Türk topluluklarının bir atasıdır. Fakat yine de Cengiz’in Türklüğünü kanıtlayacak bazı bilgiler vererek, konuyu aydınlığa kavuşturalım:
Hem Timuçin hem de Cengiz adları nasıl Türkçeyse, Cengiz’in üç oğluna verdiği Ögeday ve Bahadır gibi isimler de öz Türkçedir. Bir Arap, Cengiz Han’ın oğlu Ögeday’a bir gün rüyasında Cengiz Han’ı gördüğünü ve ona bir söz ilettiğini söylemiştir. Bunun üzerine Ögeday “Babam bunu sana hangi dille anlattı?” diye sorunca “Arapça” yanıtını almış ve ona “Babam Türkçe ve Moğolcadan başka dil bilmez.” cevabını vermiştir.
Cengiz Han’ı ziyaret eden Çao-Hong adlı bir Çin elçisi, onunla görüşmesini anlattığı kayıtlarda Cengiz’in Göktürklerin bir kolu olan Şato Türklerinden geldiğini apaçık ifade etmektedir. Ki Cengiz Han’ın tıpkı Göktürk kağanları gibi “beyaz tenli, kumral saçlı, uzun boylu ve yeşil gözlü” olması onun tipik bir Türk olduğunun göstergesidir. Ayrıca Cengiz Han’ın, Türk askeri geleneklerini, devlet düzenini, kültürünü, aile ve sosyal hayatını benimsediğini onu anlatan tüm eserlerde görmek mümkündür. İşte bu bilgiler ışığında tereddütsüz Cengiz Han’ın Türk olduğunu söyleyebiliriz.
Tarihte Hunlar ve Göktürkler gibi Turan‘ı gerçekleştirmeyi amaçlayan Cengiz Han’ın, özellikle onun liderlik, yüksek karakter ve ahlâk özellikleri ön planda tutularak anlaşılmaya çalışılması gerekmektedir. Unutulmamalıdır ki, kan dökmeyi bilenler hükmederler toprağa. Bundan 850 yıl önce yaşayan bir hükümdar, bugün çeşitli araştırmalarda bin yılın devlet adamı olarak kabul ediliyor ve gerçekten büyük bir lider olarak anlatılıyorsa, böyle bir hikayede takdir edilecek şeyler vardır demektir.
Orkun KUTLU
