Yazı sistemleri sesi, heceyi veya kelimeyi esas alabilir. Sesi temel alan yazı sistemine alfabe denir. Alfabede harfler, sesleri gösteren işaretlerdir. Ancak harfler, genel olarak, bütün sesleri değil anlam ayırıcı sesleri (sesbirimleri) karşılamak üzere kullanılır. Bununla birlikte alfabelerde her sesbirimin tek harfle gösterilme zorunluluğu yoktur. Söz gelişi, Türkçede ş harfiyle işaretlenen /ş/ sesi, İngilizcede sh, Fransızcada ch, Almancada sch ( harf gruplarıyla karşılanır. Buna karşılık her sesbirimin alfabede bir harf karşılığı olmayabilir. Örneğin Türkçede anlam ayırıcı niteliği olan /l/ sesbirimleri tek harfle (l harfiyle), karşılanmaktadır. Bu nedenle nota adı olan sol ile yön gösteren sol kelimeleri aynı yazılmaktadır.
Alfabedeki bazı harflerin ise ses karşılığı olmayabilir: Türk alfabesinin harflerinden ğ, dilde (özellikle yazı dilinde) önemli işlevi olsa da, yapılan laboratuar çalışmalarına göre, bir sesbirimini karşılamaz. 1 Kasım 1928’de kabul edilen 1.353 sayılı kanuna göre, Latin temelli Türk alfabesinde yirmi dokuz harf (a, b, c, ç, d, e, f, g, ğ, h, ı, i, j, k, l, m, n, o, ö, p, r, s, ş, t, u, ü, v, y, z) vardır, Bu harflerden sekizi ünlüleri, yirmi biri ünsüzleri gösterir. Latin kökenli Türk alfabesi sesbirimleri karşılamak üzere hazırlanmıştır ve büyük ölçüde fonemiktir. Ancak, doğal olarak, ses değişkelerini ve vurgu, ton gibi parçalar üstü birimleri işaretlemez. Bu nedenle, “Türkçe yazıldığı gibi okunur, okunduğu gibi yazılır.” ifadesi yanlıştır.
Bir dildeki harflerin belirli bir sıraya dizilmiş bütününe alfabe denir. Abece veya alfabe, her biri dildeki bir sese karşılık gelen harfler dizisidir. “Abece” sözcüğü, Türkçe‘deki ilk üç harfin okunuşundan oluşur. Benzer biçimde Fransızca kökenli Alphabet’den dilimize geçen “Alfabe” sözcüğü, eski Yunancadaki ilk iki harf olan “alpha” ile “beta”nın okunuşundan gelir.
Türk Abecesinde 29 harf bulunur: A, B, C, Ç, D, E, F, G, Ğ, H, I, İ, J, K, L, M, N, O, Ö, P, R, S, Ş, T, U, Ü, V, Y, Z.
Diller, yazıma geçirilme şekilleri itibariyle ikiye ayrılır: sesçil diller(fonogram kullanan diller) ile karakter kullanılarak yazılan diller(ideogram kullanan diller). Abecesel dillerde, abeceyi oluşturan her bir elemanın genelde bir anlamı olmaz, sadece cikarilmasi gerekli sesi belirtir ve ancak diğer harflerle yan yana geldiklerinde belli bir anlam kazanırlar. Karakterle yazılan dillerde ise genelde her simge bir nesneyi tanımlar ve görece çok az tanım iki veya fazlası karakterle ifade edilir. buna örnek çince, japoncadır, öte yandan dünyadaki büyük çoğunluk diller abeceyle yazılır.
Abecenin doğuşu, yazının doğuşuyla eşzamanlıdır ve sümerlere tarihlenir, yani günümüzden bir 5.000 yıl önceye. Bilindiği üzere buna çivi yazısı(cuneiform) adı verilir. Çivi yazısına(çivi abecesi) benzer simgelerle aşağı yukarı, sümerleri takip eden birçok mezopotamya uygarlığı dillerini kağıda, taşa toprağa dökmüşleridir (asur, babil, elam, akkad, hitit vs) çivi yazısının ardından mısırlıların hiyeroglifleri ortaya çıkmıştır. İlk çıkışındaki kullanım özellikleriyle ideogramatik yazi mantığı taşıyan bu abece türü, zamanla diğer kültürlere geçmiş ve fonetikleşmiş, şu an kullandığımız abece çeşitlerini türetmiştir.
Bu iki abece türü yanında bir de ege adaları kökenli, günümüzde hala çözülememiş, linear a ve linear b diye birbirinin devamı iki abece ile maya uygarlığı kökenli kolomb öncesi güney amerika abeceleri vardır.
Türk alfabesi, Latin harfleri esas alınarak 1.XI.1928 gün ve 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun ile kabul edilmiştir. Bu Kanun’a göre, Türk alfabesinde 29 harf bulunmaktadır.
Türkler’in bugüne kadar kullanmış olduğu tüm alfabeleri görebilmek için “bu sayfadan” yararlanabilirsiniz. Aşağıdaki başlıklara dokunarak, ilgili alfabenin içeriğini de görüntüleyebilirsiniz: