Ara Söz / Ara Cümle Nedir?
Tarih: 17 Kasım 2014 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 14 Yorum var.
Ara söz veya ara cümle nedir, tanımı ve ara söz örnekleri ile ara sözün cümlede nasıl yazıldığına dair ayrıntılı bilgileri ve uygulamaları, sizler için özel olarak hazırladığımız bu yazımızda bulabilirsiniz. Öncelikle ara sözün ve ara cümlenin TDK tarafından nasıl tanımlandığını gösterelim: Ara söz, “Doğrudan doğruya konuşulan veya yazılan konuyu ilgilendirmeyen dolaylı söz, istitrat” şeklinde; ara cümle ise “Birleşik veya yalın cümlelerde anlamı biraz daha açıklamak, gereksinim duyulan bir anlamı eklemek veya anlatıma zenginlik katmak için araya giren iki virgül veya iki kısa çizgi içinde verilen cümle, ara tümce” şeklinde tanımlanmaktadır.
Aslında ara söz ve ara cümle çok benzer iki kavramı ifade etmektedir. İkisinin de ortak yönü, cümle içerisinde konuyla alakalı olup yazarın belirtmekte fayda gördüğü bilgilerden oluşmasıdır. Aslında ara sözler olmadan / cümleden çıkarıldığında da cümle gayet anlamlıdır; fakat bazı bilgiler ek olarak gösterilmek istendiğinde ara sözlerden veya cümlelerden yararlanılmaktadır. Bununla birlikte ara söz ve ara cümleyi birbirinden ayıran şey, içerisinde bir yüklemin olup olmadığıdır. Ara söz, yukarıdaki tanımdan anlaşıldığı üzere sadece bir kelime veya kelime grubu şeklindeki açıklamalardır. Ara cümle ise, içerisinde yüklemi bulunan ve yargı bildiren bir açıklamadır.
Örnek: “Ömer Seyfettin, edebiyatımızın en güçlü öykücüsü, eserlerinde yaşadığı topluma yabancı kalmamıştır.” cümlesinde altı çizili yazılan ara söz cümleden çıkarılsa bile cümlenin anlamı bozulmaz. Fakat ara sözdeki bilgi, cümle içerisinde verilmek istendiği için bu bir ara söz olarak açıkladığı öğeden hemen sonra gösterilmiştir.
Çekimli Fiil Nedir?
Tarih: 16 Kasım 2014 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 78 Yorum var.
Türkçe dersi 7. sınıf konu anlatımı içerisinde çekimli fiil nedir, fiil çekimi, kip ekleri, çekimli fiiller örnekleri gibi konular gerçekten büyük bir yer kaplamaktadır. 7. sınıfın Türkçe müfredatının dil bilgisi kazanımları, büyük oranda fiiller üzerinde yoğunlaştığı için bu konuyu iyi kavramak gerekir. Çekimli fiiller, cümlelerin temel taşıdır; çünkü cümleler yargı bildirmek zorundadır ve fiil cümlelerinin yargı bildirebilmesi için mutlaka çekimlenmiş bir fiile ihtiyaçları vardır.
Çekimli fiili; “kip ve şahıs eki almış fiil” olarak tanımlamak mümkündür. Daha ayrıntılı bir tanımla, “bir fiilin, yargı bildirmek amacıyla zaman / dilek kiplerinden birini alıp, bir şahsı gösterebildiği fiiller” olarak tanım yapabiliriz. İki tanımada da ortak olan, fiilin “kip + şahıs” eklerini almasıdır. Kip ekleri, “-yor, -du, -ecek, -miş, -ar” gibi zaman ifade eden veya “-meli, -se, -e” gibi dilek anlamı ifade eden eklerdir. Şahıs ekleri ise, “yaptı-m, gördü-nüz, geliyor-lar” gibi kelimelerde görülen “-m, -nüz, -lar” gibi işi kimin yaptığını belirten eklerdir.
Eğer bir fiil, yukarıda gösterdiğimiz kip ve şahıs eklerinden herhangi birini almışsa, buna “çekimli fiil” diyoruz. Kip ve şahıs eklerini almayan fiiller, kök / gövde durumundadır ve bunlara “mastar” denilir. Örneğin “görmek, yürümek, çalışmak, sezmek, bakışmak, yazmak, gelmek” gibi fiiller, henüz kip ve şahıs eklerini almadıkları için mastar hâlindedir. Şimdi bu kelimelere kip ve şahıs ekleri getirerek, onları fiil çekimine sokalım ve sonucunda çekimli fiiller elde edelim:
Bunları Biliyor musunuz? – (8)
Tarih: 15 Kasım 2014 | Bölüm: Bunları Biliyor musunuz | Yorumlar: 1 Yorum var.
Bunları biliyor musunuz başlığı altında sıraladığımız binlerce ilginç bilgi, aklınızı karıştıran, merak ettiğiniz birçok enteresan konular hakkında bilgiler içermektedir. İçerisinde yaşadığımız doğada akıl almaz olayların olduğunu, hayvanların ve bitkilerin insanı hayrete düşüren özelliklerini, günlük hayatımızdaki bazı eşya ve besinlerin hiç bilinmeyen yönlerini bu bilgiler sayesinde öğrenebilirsiniz. Bir insanın dirseğini yalamasının mümkün olmadığını, su aygırlarının sütünün pembe renkte olduğunu, dünyada her saniyede beş bebeğin doğduğunu, limonda çilekten daha çok şeker olduğunu… sizler için derlediğimiz “Bunları biliyor musunuz?” sayfalarımızdan öğrenebilirsiniz.
Aşağıda başka yerde bulamayacağınız, aklınızın sınırlarını zorlayacak bilgiler sıralanmıştır. Okuduğunuzda “Vay be!” diyeceğiniz bilgileri arttırabilmemiz için, siz de bildiklerinizi yorumlarınızla bize iletebilirsiniz.
» Kaju elmanın üstünde yetişir. Her elmadan sadece bir tane kaju fıstığı çıkar.
» Mantarlar genetik olarak insan ve hayvanlara bitkilere göre dağa yakındır.
İsim-Fiil Nedir?
Tarih: 10 Kasım 2014 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 10 Yorum var.
Türkçe dersi 8. sınıf konu anlatımı içerisindeki isim-fiil nedir, ekleri nelerdir, isim-fiil cümle örnekleri hakkında bilgi alabileceğiniz bu yazımız sayesinde, fiilimsilerin bir kolu olan isim-fiilleri kolayca kavrayabileceksiniz. İsim-fiiller, fiilimsilerin tamamı gibi “fiil” kök veya gövdelerinden belirli ekleri alarak türeyen kelimelerdir. Bu kelimeler cümlede “isim” görevi ile kullanılır. “Mastar” olarak da bilinen isim-fiiller, fiilimsilerin üç grubundan bir tanesini oluşturur. İsim-fiiller fiil kök veya gövdelerine getirilen “-ma, -ış, -mak” ekleriyle oluşturulur.
İsim-fiil eklerini “ma(y)ışmak” şeklinde kodlayarak ezberlemeniz mümkündür. Bu üç ek, fiillerin cümlede isim olarak kullanmalarını sağlar. Örneğin, “bak-” fiil köküne gelen “-ış” eki bu kelimeyi “bakış” ismine dönüştürür. “Yaz-” ve “oku-” fiil köklerine gelen “-ma” eki, “Türkiye’de okuma yazma oranı yükseliyor.” cümlesinde görüldüğü üzere “okuma” ve “yazma” isim-fiillerini meydana getirmiştir. Bu ekler, geldikleri kelimelerin ses özelliklerine göre farklı şekillerde kullanılabilir. Örneğin “gör-” fiiline gelecek isim-fiili eki “-me” hâlinde olmalıdır. O hâlde kullanılan tüm isim-fiil eklerini “-ma, -me, -ış, -iş, -uş, -üş, -mak, -mek” olarak sıralamak mümkündür. İsim-fiil eklerinin bunlardan başka şekilleri yoktur.
Örnek: Balık tutmak insanı en çok dinlendiren spordur.
Öğrendiklerimizin çoğunu görme yolu ile yaparız.
Bu resimdeki yazıyı bir bakışta görmeye çalışın.
Bu evi dipten bucağa temizlememiz gerekiyor.
Artık köye gidiş gelişimiz yok.
Bu konuyu her yönüyle düşünmek gerek.