Türkçenin Söz Varlığının Temel Özellikleri
Tarih: 18 Mayıs 2014 | Bölüm: Söz Varlığı | Yorumlar: Yorum yok.
Türkçenin tarihi gelişim süreci içinde söz varlığında meydana gelen değişiklikleri, Türk dilinin genel nitelikleriyle birlikte yorumladığımızda ortaya çıkan özellikleri –daha ayrıntılı biçimde işlemeden önce– şu maddeler hâlinde sıralayabiliriz:
1. Türkçe çok sistemli bir türetme ve birleştirme gücüne sahip olduğundan, somut ve soyut kavramların ifadesi için söz varlığında birçok sözcük bulundurmaktadır. En eski dönemlerden beri kavramlaştırma, Türkçenin düzenli yapısı sayesinde süregelmiştir.
2. Türklerin çok geniş bir coğrafyada, birçok milletle ilişki kurması Türkçenin de yabancı dillerle etkileşime geçmesine neden olmuştur. Türk dili, genellikle yabancı etkiler karşısında kendini koruyamamış ve bunun sonucunda yerli sözcüklerin yerine yabancı sözcükler kullanılır hâle gelmiştir.
3. Türk dilindeki temel sözcükler, söz varlığında değişmeler yaşanmasına rağmen büyük oranda korunmuş ve bugüne kadar taşınmıştır. Ayrıca temel söz varlığı ögeleri, ses değişikliklerine uğramış hâlleriyle de olsa neredeyse tüm Türk lehçelerinde ortaktır.
Türkiye Türkçesinin Söz Varlığı
Tarih: 14 Mayıs 2014 | Bölüm: Söz Varlığı | Yorumlar: 1 Yorum var.
Eski Türkçenin batı kolunda gelişen ve Oğuz grubuna dâhil olan Türkiye Türkçesi, Türklerin Anadolu’ya göçleriyle birlikte şekillenmeye başlamış, gelişmiş bir Türk lehçesidir. Göktürkçeden günümüze taşınan söz varlığı, binlerce yıllık gelişim süreci içinde bir yandan bazı ögelerini kaybetmiş, bir yandan da yeni türetmeler veya alıntılarla zenginleşmiştir. Ayrıca sözcüklerde bazı ses değişimleri yaşanmış, bazı sözcükler Eski Türkçedeki hâllerinden çok uzaklaşmıştır.
Türkiye Türkçesi, Eski Anadolu Türkçesinin devamı olan Osmanlı Türkçesinin yerine geçmek için İkinci Meşrutiyet’ten sonra oluşmaya başlayan ve Türkçenin güçlü bir yazı diline sahip lehçesidir. Türkiye Türkçesinin söz varlığı, çoğunlukla Türkçe kökenli sözcüklerden oluşmaktadır. Genellikle Arapça, Fransızca, Farsça ve İngilizce kökenli sözcüklerden yapılan alıntılar, belirli dönemlerde artmış veya azalmıştır.
Türkiye Türkçesi, yalnızca söz varlığı açısından değil, Türk dilinin yapısal özelliklerini de yansıtması açısından gelişmiş bir yazı dilidir. İstanbul Türkçesinin temel alındığı yazı dilinde Osmanlıca dönemindeki “terkipler” ortadan kalkmış, sözcük çekimleri Türkçenin genel kurallarına uygun ve ses yapısına uyacak biçimde yapılmıştır. Böylece Türkiye Türkleri, kavramlaştırma gücü yüksek, sözle resim çizilebilecek güçte bir dile sahip olmuşlardır.