Maniler
Tanımı: Mâni, başta aşk olmak üzere hemen her konuda yazılabilen bir halk edebiyatı nazım türüdür. Çoğunlukla 7 heceli dört dizelik bir bendden meydana gelir. Ama dizeleri 4-5-8-10-14 heceli kalıplarla söylenmiş maniler de vardır. Birinci, ikinci dördüncü dizeler birbirleriyle kafiyeli, üçüncü dize serbesttir. Yani kafiye dizilişi aaxadır. Aaaxa düzeninde maniler de var.
İlk iki dize hazırlık dizeleridir. Son iki dize ile anlam bağlantısı yoktur. Asıl anlatılmak istenen son iki dizede verilir. Maniler çok çeşitlidir. En çok kullanılanlar düz ya da tam mani, kesik mani, cinaslı mani, yedekli mani, artık mani’dir.
Özellikleri:
1. Sözlü edebiyat ürünlerindendir.
2. Genellikle bir dörtlükten oluşur. Ama mısra sayıları 5,6,7,8 hatta 14 olan maniler de vardır.
3. Kafiye düzeni aaxa şeklindedir.
4. Anonim halk edebiyatının en yaygın şeklidir. Özellikle yüzük oyunları ve mangal sohbetlerinde söylenirler.
5. Maninin birinci ve ikinci mısraları konuya giriş için hazırlık mısralarıdır. Asıl söylenilmek istenen 3. ve 4. mısralarda söylenir. 1. ve 2. mısralar tamamen de konu dışı değildir.
6. Üçüncü mısraın serbest oluşu söyleme kolaylığı sağlar.
7. Anlam bakımından bir bütünlük gösteren maninin başlıca karakteri kendi kendine yetmesidir.
8. Manilerde konu sınırı yoktur. Genelde aşk, toplum olayları, ölüm, iyilikler, hasret, evlat sevgisi vb. konuları işlenir.
9. Maniler, Divan Edebiyatı‘ndaki “tuyuğ“un karşılığıdır.
...Mani Örnekleri… |
|
| Mani Örnekleri – 1 | Mani Örnekleri – 2 |
| Mani Örnekleri – 3 | Mani Örnekleri – 4 |
| Mani Örnekleri – 5 | Mani Örnekleri – 6 |
| Mani Örnekleri – 7 | Mani Örnekleri – 8 |
| Mani Örnekleri – 9 | Mani Örnekleri – 10 |
| Mani Örnekleri – 11 | |
Mani Örnekleri / En Güzel Maniler – 1
| Bostanlarda fasulye Anam gitti gezmeye Ben anamdan örendim İnce boncuk çizmeye Koyunum var karaman Dere boyu gidelim Ak koyun kuzusuna Tren gelir öterek Tut yedim duttu beni Ak tavuk aldın mı? Kapelesi ketenden Kayalar yarılmasın Çaya inesim geldi |
Su içtim kana kana, Sular akar yana yana, Yüzün bir gün görmedim, Bilmem gidem ne yana. Merdiven indirdiler, Gelin geldi evimize, Baban carsıya vardı mı? Haydı kızım kınan kutlu olsun, Allah muradını verdi bugün, Kahve doktum kuruna, Bayburt’a giden yollar Maşrapanın kalayı, Suya bulgur ezerim, |
Hey hızara hızara Dalda elma gızara Beni sana vermizler Başka yerden gız ara Gayadan öküz bakar Mendil aldım on beşe Dağdan kestim kereste Karşıda ala inek Kuş kafese girmiyor Evleri sarı boya Armut dalda bir iki İnce yazma düreyim Tavanlarda tencere |
|» “Maniler” sayfasına dön! «|
Mani Örnekleri / En Güzel Maniler – 2
| İstanbul’dan gelirken Aldım pilili etek Konuşmaya yüzün yok Manilere dikkat et Geline bak geline Motor geliyor motor Dere boyunda gezer Elimde zilli maşa Bahçelerde börülce Yeşil ipek bükerim Elmayı atan bilir Karanfil ektim gül bitti Tülbendimin bir yanı |
Avlunun dibi sarmaşık Yar oldum sana âşık Yar aklıma geldikçe Elimden düşer kaşık Gitme dedim de gittin Su üstünde sarayım Atma bana taş ile Kırklara giden olsa Elma attım nar geldi Şapkayı soldurmuş Ah fındığım fındığım Almışız kızınızı Ayran yapar yayıklar |
Eğdim fındık dalını Gel deşure deşure Ölmeden koydun beni Menşure teneşure Ey fındığım fındığım Fındık bahçelerinde Fındığa kaga derim Fındık toplayan gelin Fındık dalında direk Fındık dalında testi Fındık fıstık olur mu? Fındık içi işlerim Fındık kırdım iç ettim |
|» “Maniler” sayfasına dön! «|
Mani Örnekleri / En Güzel Maniler – 3
| Biz gideriz ikimiz Kestanedir yükümüz Karakoç’un içinde Elti olacağız ikimiz Karanfili ekemedim Ayva attım samana Bizim evin önünde A apacak apacak Ayvalar dilim dilim Köprüden geçer iken Yolda buldum on para Gel gidelim sevdalım Asmanın arasından |
Sarı motor geliyor Sarı duman veriyor Aç kapıyı bak yârim Sana gelin geliyor Kasabın satırı var Kuyudan su çekerim Dere boyu kavakları Bahçelerde sardunya Yaza yaza yaz geldi İndim dereye durdum Hoca çıkmış mahalleye Gide gide yoruldum Evleri yapan usta |
Dalları bastı kiraz Sevdamı anlamadın Önce beni yalvarttın Şimdi sen yalvar biraz Karakoç ’dur köyümüz Camdan aldım makası Bizim evin önünde Motor geliyor motor Dolabın kapakları Mavi yelekli yârim Elma attım denize İçeride ara kapı Entarisi al basma |
