Noktalama İşaretleri
Tarih: 24 Aralık 2011 | Bölüm: Noktalama İşaretleri | Yorumlar: 63 Yorum var.
Noktalama işaretleri, bir yazıdaki anlamı en doğru biçimde verebilmek için vurgu ve tonlamanın nasıl yapılması gerektiğini belirten, bu konuda okuyucuyu yönlendiren işaretlerdir. Türk Dil Kurumu, noktalama işaretini “Cümle veya yan cümledeki türlü ögeleri birbirinden ayırmaya yarayan, nokta, virgül, noktalı virgül, iki nokta, üç nokta, soru işareti, ünlem işareti, parantez vb. işaretlerden her biri.” olarak tanımlamaktadır.
Noktalama işaretlerinin olmadığı bir metinde, okuyucu metni okurken zorlanacak; dinleyici de metni anlamlandıramayacaktır. Çünkü konuşma dilindeki durakların, vurgu ve tonlamaların yazılı dildeki karşılığı noktalama işaretleridir. Bu işaretler kimi zaman cümlenin coşkulu ve lirik bir tarzda, kimi zaman düşünceli bir edaya bürünerek okunmasını gerektirir. Duygulu, soru soran tarzda cümleleri yaratan bu işaretler, yazı dilinin tuzu biberi olarak adlandırılabilir.
Aşağıda belli başlı noktalama işaretleri hakkında bilgi edinebileceğiniz sayfaların bağlantıları bulunmaktadır. Hem noktalama işaretinin resmine hem de adına dokunarak, içeriğe ulaşabilirsiniz.
Uzun Çizgi / Konuşma Çizgisi (—)
Tarih: 24 Aralık 2011 | Bölüm: Noktalama İşaretleri | Yorumlar: 97 Yorum var.
1. Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır. Buna konuşma çizgisi de denir. Karşılıklı konuşmalarda konuşmanın ve konuşmacının değiştiğini belirtmek için cümlelerin başında (satır başında) kullanılır.
Örnek: Bir hikâye müsveddesi, Panco ‘nun bir resmi, bir kalemi daha.
—Nüfus kâğıdın yok mu senin?
—Ne iş yaparsın?
—Yazı yazarım.
—Ne yazısı, kâtip misin?
—Kâtibim.
—Kimin yanında ?
—Kocaeli, İkbal ambarında (Sait Faik Abasıyanık).
Anjelik— (Anna ‘ya) Uyuyor musun kızım?
Anna — Seni rahatsız etmezsem azıcık dizinde yatayım valideciğim.
Anjelik— Yat kızım. (Koynundan kitabını çıkarıp mütalâaya başlar.)
(Recaizade Mahmut Ekrem).
Not: Konuşmalar uzun çizgi içinde verildiği zaman konuşma çizgisi kullanılmaz.