Uyarı Cümleleri
Tarih: 17 Ekim 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 4 Yorum var.
Bir kişiye, hayatındaki herhangi bir konuyla ilgili öğütler vermeye veya onu bir konuda dikkatli olmaya çağırmaya yönelik cümlelere “uyarı cümleleri” denilmektedir. Uyarı kelimesi, “herhangi bir konu, sorun üzerine ilgi çekme, ikaz, ihtar, tembih” şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tür cümlelerde genellikle karşıdaki kişinin iyiliğini düşünerek, davranışlarına veya fikirlerine yön verme amacı vardır. Genellikle büyüklerin küçükler için söylediği sözler veya üstlerin astlara sözleri uyarı niteliği taşımaktadır.
Herhangi bir konu veya sorun üzerine ilgi çekme, ikaz, ihtar, tembihte bulunmaya “uyarı” (ikaz) denilmektedir. “Bu kadar çok yersen sağlığın bozulacak.” cümlesinde, kişinin beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmesi gerektiğine vurgu yapılmakta ve buna dikkat etmezse başına kötü şeyler gelebileceği konusunda bir uyarı yapılmaktadır. Bu cümleler bir kişiyi, kötü bir durumla karşılaşma ihtimaline karşı bilgilendirme niteliği taşır.
Örnek: – Evi yeni badana ettik, lütfen eşyaları taşırken buna dikkat edin.
– Yazın yaşa, kışın taşa oturma.
– Böyle bir hata yaptığını kabul etmelisin.
– Sağlığınız için sigarayı en kısa zamanda bırakın.
– Kışın zincir takmadan yola çıkmayın.
– Ekinde izi olmayanın, harmanda yüzü olmaz.
– Üzerime bu kadar gelmeyin.
– Terliyken soğuk su içmeyin.
– Böyle dedikodular çabuk yayılır, bence herkese anlatma.
– Dilini tutmayı öğrenemezsen etrafında kimsecikler kalmaz.