Hikaye Etme (Tahkiye) Anlatım Biçimi
Tarih: 23 Aralık 2011 | Bölüm: Kompozisyon | Yorumlar: Yorum yok.
Gerçek veya tasarlanmış bir olayın söz veya yazı ile anlatımına hikâye etme (tahkiye) denir. Roman; hikâye, hatırat, seyahat (gezi), biyografi ve otobiyografi gibi edebî türlerde temel anlatım biçimi olarak kullanılan “hikâye etme” üç ana unsur üzerine kurulmuştur:
A. Olay (hadise)
a) Giriş (serim)
b) Gelişme (düğüm)
c) Sonuç (çözüm)
B. Kişiler
C. Yer ve zaman
A. Olay: Genellikle, söylemek istediklerimizi bir olaya bağlayarak anlatır;
bu olayın meydana geliş sebebini, oluşmasını ve sonucunu, bir plân içerisinde hi
kâye ederiz. Hikâye etmede olaylar üç bölüm içinde gelişir:
a) Giriş (serim): Hikâyemizde olayın ortaya konduğu, yani yazının başlangıç, giriş bölümüdür. Anlatılmak istenen olay, olayın geçtiği yer ve zaman ile kişiler genellikle bu bölümde tanıtılır. “Giriş bölümü “gelişme” blümüne göre kısa “sonuç” bölümüne göre uzun olur.
Kompozisyonda Paragraf Planı
Tarih: 23 Aralık 2011 | Bölüm: Kompozisyon | Yorumlar: 32 Yorum var.
Paragraf, “bir yazının iki satır başı arasındaki kısmına“, daha geniş anlamda bir yardımcı düşünceyi işleyip, geliştiren cümleye veya cümle grubuna denir. Bir nesir, bir zincirin halkaları gibi, paragrafların birbirine bağlanmalarıyla meydana gelir.
Okuyucuların, paragraftaki ana fikri kolaylıkla anlayabilmeleri fikirlerin açık ve tesirli olabilmesi için, ana fikri açmak ve zengin malzeme ile işlemek gerekir. Daha ilk paragrafta ne denilmek istendiği anlaılmıyorsa, öteki paragraflardaki fikirler de askıda kalır, anlaşılmaz. Ana fikri açmak için, tarif, açıklama, tasvir, örnekleme, mukayese, zık fikirler ve tekrar yöntemleri kullanılır. Bu yöntemlerin kullanılması sonucunda paragrafı teşkil eden fikirler birbirine bağlanabilir.
Paragraflar, bir ağacın ana kollan, cümleler ise bu kollara bağlı dallar gibidir. Bu kollar ve dallar birleşerek koca bir gövdeyi meydana getirirler. Onun için paragraf yapmanın türlü faydalarını görürüz: yazının okunması kolaylaşır; çabuk kavranması sağlanır; okuyucuya bıkkınlık verilmez ve dikkati dağıtılmaz.
Paragraf, bir yardımcı düşünceyi işleyip geliştiren cümleler grubu olduğuna göre, paragrafı meydana getiren her cümle, kenndinden önceki cümleye dil ve düşüne yönünden bağlı olmalı; ilgili yardımcı düşünceyi açıklayıcı, geliştirici, sonuca götürücü bir özellik taşımalıdır.
Bir yazar, yazısını yazarken, yazının düzeni için üç tür paragraf uygular: