Gaznelilerde Kültür ve Sanat
Tarih: 20 Temmuz 2012 | Bölüm: İlk Müslüman Türkler | Yorumlar: 1 Yorum var.
977’de Gazne’yi merkez yapan Sebük Tekin’in kurduğu bu Türk devleti Gazneliler adını almıştır. 998’de yerine geçen oğlu Sultan Mahmud, 17 sefer sonunda bütün Kuzey Hindistan’ı fethederek, Türkler idaresinde Müslümanlaştırmıştır. Harezm Horasan bölgelerini de imparatorluğuna katan Sultan Mahmud’dan sonra oğlu I. Mesud, 1040 yılında Selçuklulara yenilerek Afganistan ve Hindistan dışındaki ülkelerini kaybetmiştir.
Bundan sonra, Gazneliler Devleti 1191 yılına kadar Selçuklulara bağlı olarak devam etmiştir. Gazne küçük önemsiz bir şehirken, Gaznelilerin elinde, Asya’nın en büyük kültür merkezlerinden biri haline gelmiş, Sultan Mahmud, medreseler, kütüphaneler kurmuş, alimleri sarayında toplamıştır. Firdevsî, Şehnamesini onun sarayında tamamlayıp, kendisine ithaf etmiş, Ferruhî onu, Şehinşahların başı ilan etmiştir (1038). Türkler Gaznelilerden önce buralara yerleşmişlerdi. Burada gelişen Türk sanatının bir taraftan Büyük Selçuklu sanatına, diğer taraftan Hindistan Türk sanatına tesir etmesi bakımından tarihi önemi fazladır.
Gazne sarayında 400’den fazla bilim ve sanat adamı barınıyordu: Gazneliler devleti, kültür ve sanat bakımından çok yüksek bir düzeye ulaşmıştı. Özellikle Gazne Sultanı Mahmud zamanında başkent ve saray bilim adamlarıyla dolup taşıyordu. Sarayda, âlim, sanatkâr ve şair olarak dört yüz ünlü bir arada bulunuyor, barındırılıyordu.