Fiilde Çatı – Konu Anlatımı
Tarih: 16 Eylül 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 1 Yorum var.
Fiilde çatı konu anlatımı, fiil çatısı nedir ve alt başlıkları ile ayrıntılı olarak ele aldığımız bu sayfada konuyu örneklerle ve ders notlarıyla kolayca kavrayabilirsiniz. Fiilde çatı, Türkçe dersi 8. sınıf konusu olmakla birlikte dil bilgisinin en çok karıştırılan konularından biridir. Aslında fiillerin çatı özellikleri hakkında bazı ipuçlarına, nüanslara dikkat ederseniz, çatıları kolayca ayırt edebilirsiniz.
Fiilde çatı, iki başlıkta ele alınır. Bir cümlenin yükleminin özne ve nesne ile olan ilişkisine göre farklı çatı adlandırmaları yapılır. Öznesine ve nesnesine göre dört alt başlıkta incelenen fiil çatısı, yukarıdaki grafikte görsel olarak sunulmuştur. İsimlerinden de anlaşılacağı üzere, “öznesine göre” çatılar, yüklemi gerçekleştiren öznenin var olup olmadığına veya öznenin işin ne kadar içinde olduğu gibi bazı özelliklerine göre sınıflandırılır.
Etken Fiiller / Çatı Nedir?
Tarih: 6 Eylül 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 1 Yorum var.
Etken çatılı fiiller nedir, etken çatı örnekleri ve soru çözümüyle konu anlatımını bu sayfada bulabilirsiniz. Fiilde çatı konusunun öznesine göre alt başlıklarından biri olan etken fiiller, yüklemde belirtilen işi gerçekleştiren öznenin apaçık ortada olduğu cümlelerin çatı özelliğini ifade etmektedir. Yani etken cümlelerde gerçek özne vardır ve bu özne doğrudan yüklemde gösterilen işi yapan kişidir.
Örneğin “Ece tatil için kıyafetler aldı.” cümlesinde, kıyafet alma işini yapan kişi apaçık bellidir. Cümlenin gerçek öznesi (Ece) bulunduğu için bu cümle etken çatılı bir cümledir. Eğer cümlede “Tatil için kıyafetler alındı.” şeklinde olsaydı. Biz “Kim kıyafetler aldı?” şeklinde bir soru sorduğumuzda cevap alamayacaktık. Fakat asıl cümlemize böyle bir soru sorduğumuz zaman cevabı çok net alabiliyoruz. İşte böyle cümlelere etken çatılı cümle denilmektedir.
Etken çatılı cümleler, özne ile yüklemin ilişkisine göre belirlenir. Bir cümlenin etken çatılı olup olmadığını anlamak için öncelikle yüklemi belirlenir ve yükleme “İşi yapan kim?” şeklinde bir soru sorulur. Eğer cevabını alabiliyorsak işte o cümleye etken çatılı diyebiliriz.