Fiilde Çatı – Konu Anlatımı
Tarih: 16 Eylül 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 1 Yorum var.
Fiilde çatı konu anlatımı, fiil çatısı nedir ve alt başlıkları ile ayrıntılı olarak ele aldığımız bu sayfada konuyu örneklerle ve ders notlarıyla kolayca kavrayabilirsiniz. Fiilde çatı, Türkçe dersi 8. sınıf konusu olmakla birlikte dil bilgisinin en çok karıştırılan konularından biridir. Aslında fiillerin çatı özellikleri hakkında bazı ipuçlarına, nüanslara dikkat ederseniz, çatıları kolayca ayırt edebilirsiniz.
Fiilde çatı, iki başlıkta ele alınır. Bir cümlenin yükleminin özne ve nesne ile olan ilişkisine göre farklı çatı adlandırmaları yapılır. Öznesine ve nesnesine göre dört alt başlıkta incelenen fiil çatısı, yukarıdaki grafikte görsel olarak sunulmuştur. İsimlerinden de anlaşılacağı üzere, “öznesine göre” çatılar, yüklemi gerçekleştiren öznenin var olup olmadığına veya öznenin işin ne kadar içinde olduğu gibi bazı özelliklerine göre sınıflandırılır.
Dönüşlü Fiiller / Çatı Nedir?
Tarih: 8 Eylül 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 11 Yorum var.
Dönüşlü çatılı fiiller nedir, dönüşlü çatı örnekleri ve soru çözümüyle konu anlatımını bu sayfada bulabilirsiniz. Fiilde çatı konusunun öznesine göre alt başlıklarından biri olan dönüşlü fiiller, yüklemde gösterilen işi yapan ve yapılan işten etkilenenin aynı kişi veya varlık olduğu fiillerdir. Yani bu cümlelerde özne ve nesne aynı varlıktır.
Bir dönüşlü cümle örneğini inceleyelim: “Belgin aynanın karşısında tarandı.” cümlesinde, yükleme “Kim tarandı?” sorusunu sorduğumuzda, Belgin yanıtını alırız. Yani bu cümlede işi yapan (özne) bellidir. Peki bu taranma işinden kim etkilenmiştir? Yani cümlenin aynı zamanda nesnesi kabul edilebilecek kişi de Belgin olduğuna göre, bu cümlede hem işi yapan hem de işten etkilenen Belgin’dir. İşte böyle cümlelere dönüşlü fiiller denilmektedir.
Dönüşlü fiiller, tıpkı edilgen çatılı fiiller gibi “-l” ve “-n” eklerini alarak oluşur. Edilgen fiillerle dönüşlü fiillerin farkı şudur: Edilgen fiillerde işi yapan belli değildir, yani özne yoktur. Fakat dönüşlü fiillerde özne bellidir ve özne aynı zamanda işten etkilenendir.