Bağlaç
Tarih: 17 Eylül 2011 | Bölüm: Sözcük Türleri | Yorumlar: 3 Yorum var.
Diğer bir görevli kelime sınıfı da bağlaçlardır. Bağlaçlar, birbirleriyle ilgili kelimeleri, kelime gruplarını ve cümleleri bağlayan kelimelerdir. Diğer kelime türleriyle karşılaştırıldıklarında sayıları oldukça azdır. İşlevleri açısından bağlaçlar aşağıdaki gruplara ayrılır:
a) Sıralama bağlaçları: ve, ile.
b) Denkleştirme bağlaçları: ya, veya, yahut,
c) Karşılaştırma bağlaçlar: dA … dA, ya … ya, hem … hem.
d) Cümle başı bağlaçlarımda/, ancak, yalnız, ama, çünkü vb.
e) Sona gelen bağlaçlar: dA, dahi, bile vb.
Cümleleri veya aynı görevdeki sözcükleri birbirine bağlayarak aralarında anlam ilgisi kuran sözcüklere denir.
“İLE” – “VE” BAĞLAÇLARI: Aynı görevdeki sözcükleri birbirine bağlar.
— Evin ve bahçenin kapısı açıktı. (Tamlayan)
— Bu radyo Adana’da ve Mersin’de yayın yapıyor. (Dolaylı Tümleç)
— Akşam arkadaşıma gideceğim ve her şeyi anlatacağım.
— Cehennemle cenneti bu dünyada yaşadık. (Nesne)
— Evle okul arasında mekik dokuyor. (Tamlayan)
— Annesiyle babası yarın bize gelecek. (Özne)
Uyarı: Biri bağlaç diğeri edat olan iki çeşit “ile” vardır. Bir cümlede “ile”nin yerine “ve”yi getirebiliyorsak bağlaç, getiremiyorsak edattır.
—“Bazen yandık bazen menekşelerle söyleştik. (Edat)
—“Kazaklarla ceketi parayla aldım. (B-E)
“DE” BAĞLACI: Eşitlik, gibilik anlamı katar.
— O filmi ben de seyrettim.
— Bence Aslı da bu işten anlamıyor.
Abartma anlamı katar:
—Çocuğun okuduğu şiir de şiirdi hani.
—Aldıkları araba da araba yani.
Küçümseme anlamı katar:
—Sen sınavı kazanacaksın da ben göreceğim.
—Sanki bu işten anlıyorsun da konuşuyorsun.
—Büyüyecek de adam olacak da bize bakacak.
Sitem anlamı katar:
—Okula kadar geldin de bir selam vermedin.
—İzmir’e kadar geldin de yanıma uğramadın.