Doğaçlama Nedir?
Tarih: 16 Ekim 2017 | Bölüm: Türkçe | Yorumlar: 1 Yorum var.
Bir tiyatro, müzik veya sunuculuk kavramı olarak karşımıza çıkan “doğaçlama” terimi, günlük yaşamda sıkça kullanılan bir kelime hâline gelmiştir. İçinden geldiği gibi olan, daha önce bir hazırlık yapılmaksızın o anda gerçekleşen olaylara veya esere doğaçlama terimi yakıştırılmaktadır. Doğaçlama sözcüğü, yabancı dillerden alıntı olan “spontane” kelimesinin Türkçe karşılığı olarak ortaya çıkmıştır.
Tiyatroda doğaçlama terimi, “oyuncunun bir metne bağlı kalmadan bir konu üzerine içinden geldiği gibi konuşması, davranması veya durumu kurtarmak için zihninde o an kurguladığı bir rolü gerçekleştirmesi” olarak tanımlanabilir. Müzikte “sanatçının daha önce hazırlık yapmadan, özgün bir eseri o andaki becerisi ile ortaya çıkarması” şeklinde açıklanabilir. Günlük hayatta ise “kişinin daha önceden hiçbir hazırlığı olmadan, o anda kafasında planlayarak ortaya koyduğu, doğal ve içinden geldiği gibi yapılan her türlü konuşma veya davranış” anlamında kullanılır.
Türk Dil Kurumu’nun tanımına göre bu terim, “irticalen, doğaçtan, emprovize, birdenbire, düşünmeden, spontan” kelimeleriyle de karşılanmaktadır. Bu kelime daha çok zarf göreviyle kullanılmakta ve kendiliğinden gerçekleşen anlık davranışları nitelemektedir. Örneğin, İstanbul’da boğazda vapurla seyehat ederken çevredeki martı ve dalga seslerine ritim tutarak, o anın verdiği duygu ve düşüncelerle daha önce hiç aklında olmayan sözleri şarkı şeklinde söyleyen bir kişinin ortaya koyduğu eser tamamen doğaçlamadır.
Sözlü Anlatım
Tarih: 1 Ekim 2011 | Bölüm: Sözlü Anlatım | Yorumlar: 1 Yorum var.
İnsanlar duygu ve düşüncelerini, isteklerini sözle veya yazıyla ifade ederler. Yazıdan önce söz vardı. Günlük hayatta iletişim kurmada yaygın biçimde kullanılan anlaşma aracı da sözlü ifadedir. Hayatımızı geniş olarak sözlü iletişim yoluyla düzenleriz. Yaşama alanının değişim ve gelişimi içerisinde topluluk karşısında konuşmalara, hazırlıklı sözlü anlatımlara da ihtiyaç duyulur. Bu tür konuşmalarda zamanla konuşma biçimleri ve uyulması gereken kurallar belirmiştir. Bununla birlikte her şeyden önce konuşmacının topluluk karşısında kendisini konuşma yapacak şekilde hazırlaması gereği vardır.
Konuşma, insanların sahip olduğu en önemli özelliklerden biridir. Güzel ve etkili konuşma işlerimizin yoluna girmesine ve her alanda başarımıza katkıda bulunur. Birçok bilgili ve kabiliyetli insan güzel konuşamadıkları için elde edebilecekleri başarının daha azıyla yetinmek zorunda kalırlar. Buna karşılık bilgili ve yetenekli kimseler söz söyleme sanatını bilmeleri dolayısıyla çevrelerinde etkili olur, başarı kazanır. Ancak iyi bir konuşmacı olmak kolay değildir. İyi bir konuşmacı durumuna gelebilmek için ses terbiyesine, vurgu ve tonlama bilgisine, diksiyon eğitimine ihtiyaç vardır. Ayrıca konuşmanın formuna, yapıldığı zamana ve yere de dikkat edilmesi gerekir. Çünkü söylenen söz, içeriğinden söyleniş biçimine, söylendiği yerden söyleniş amacına kadar bütünlük taşır.