Birleşik Zamanlı Fiil Nedir?
Tarih: 7 Nisan 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 11 Yorum var.
Birleşik zamanlı fiiller nedir, birleşik zamanlı eylemlere örneklerle 7. sınıf konu anlatımını bu sayfada bulabilirsiniz. Birleşik yapılı fiillerle sıkça karıştırılan bu konu, fiillerin almış oldukları kip ekleriyle çekimlenirken birden fazla kip eki alıp almadığı durumları ifade eder. Fiiller, bilindiği üzere cümle içerisinde yüklem olarak kullanılırken bazı kip eklerini alırlar. Bu kip ekleri çekimli fiiller ortaya çıkarır. İşte bir fiilin, çekimlenirken birden fazla kip eki alma durumu “birleşik zamanlı (çekimli)” şeklinde ifade edilir.
Bu dil bilgisi terimini daha ayrıntılı biçimde tanımlayacak olursak, “Türkçede bir fiilin çekimlenirken birden fazla haber veya dilek kipi alması durumuna” birleşik çekimli / zamanlı fiil denir. Bir fiil, haber veya dilek kiplerinden birini almışken, ikinci bir kip eki olarak görülen geçmiş zaman (hikâye), duyulan geçmiş zaman (rivayet) veya şart kiplerinden birini alırsa, işte bu fiile birleşik çekimli fiil denilmektedir.
Örnek: “Bugün doğum günün olduğunu bilmiyordum.” cümlesinde geçen “bil-mi-yor-du-m” çekimli fiili, hem “-yor” şimdiki zaman ekini hem de “-du” görülen geçmiş zaman ekini almıştır. İşte bu fiil, birleşik zamanlı bir fiildir.
Çekimli Fiil Nedir?
Tarih: 16 Kasım 2014 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 78 Yorum var.
Türkçe dersi 7. sınıf konu anlatımı içerisinde çekimli fiil nedir, fiil çekimi, kip ekleri, çekimli fiiller örnekleri gibi konular gerçekten büyük bir yer kaplamaktadır. 7. sınıfın Türkçe müfredatının dil bilgisi kazanımları, büyük oranda fiiller üzerinde yoğunlaştığı için bu konuyu iyi kavramak gerekir. Çekimli fiiller, cümlelerin temel taşıdır; çünkü cümleler yargı bildirmek zorundadır ve fiil cümlelerinin yargı bildirebilmesi için mutlaka çekimlenmiş bir fiile ihtiyaçları vardır.
Çekimli fiili; “kip ve şahıs eki almış fiil” olarak tanımlamak mümkündür. Daha ayrıntılı bir tanımla, “bir fiilin, yargı bildirmek amacıyla zaman / dilek kiplerinden birini alıp, bir şahsı gösterebildiği fiiller” olarak tanım yapabiliriz. İki tanımada da ortak olan, fiilin “kip + şahıs” eklerini almasıdır. Kip ekleri, “-yor, -du, -ecek, -miş, -ar” gibi zaman ifade eden veya “-meli, -se, -e” gibi dilek anlamı ifade eden eklerdir. Şahıs ekleri ise, “yaptı-m, gördü-nüz, geliyor-lar” gibi kelimelerde görülen “-m, -nüz, -lar” gibi işi kimin yaptığını belirten eklerdir.
Eğer bir fiil, yukarıda gösterdiğimiz kip ve şahıs eklerinden herhangi birini almışsa, buna “çekimli fiil” diyoruz. Kip ve şahıs eklerini almayan fiiller, kök / gövde durumundadır ve bunlara “mastar” denilir. Örneğin “görmek, yürümek, çalışmak, sezmek, bakışmak, yazmak, gelmek” gibi fiiller, henüz kip ve şahıs eklerini almadıkları için mastar hâlindedir. Şimdi bu kelimelere kip ve şahıs ekleri getirerek, onları fiil çekimine sokalım ve sonucunda çekimli fiiller elde edelim: