Somut Anlam Nedir?
Tarih: 8 Eylül 2017 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 3 Yorum var.
Türkçede somut anlamlı kelimeler, beş duyu organımızla algılayabildiğimiz isimleri karşılamaktadır. Koklama, işitme, tatma, dokunma ve görme duyularından en az biriyle hissedebildiğimiz tüm varlıklar somuttur. Örneğin araba, görebildiğimiz ve dokunabildiğimiz bir varlıktır. O hâlde bu kelime somut bir isimdir. Somut kelimelerin tam tersi ise soyut kelimelerdir. Bunları duyularımızla algılamamız mümkün değildir.
Dilimizdeki tüm isimler bir varlığı ya da kavramı karşılar. Kavramlar düşünce boyutundaki kelimelerken, varlıklar duyu organlarımıza hitap edebilen kelimelerdir. İşte somut anlam, varlıkları kapsar. Yani elle tutulabilen, gözle görülebilen, burnumuzla koklayabildiğimiz, derimizle dokunabildiğimiz veya hissedebildiğimiz, dilimizle tadabildiğimiz tüm nesneler varlıktır ve bunlar somut anlamlıdır. “Kavram nedir?” başlıklı yazımızdan bu konunun ayrıntılarını öğrenebilirsiniz.
Somut anlamlı kelimelere örnekler: kitap, araba, telefon, Güneş, su, rüzgar, elma, soğuk, gürültü, ışık, sarı, taş, koku, çiçek… Burada bir şey dikkatinizi çekmiş olmalı, kelimelerin tamamı isim veya sıfat. Çünkü genellikle isim ve sıfatlar somut veya soyut anlamlı olarak kabul edilir. Mesela fiillerin somut veya soyut anlamlı olma özellikleri sorularda daha az karşımıza çıkmaktadır.
Kitap Okumanın Faydaları
Tarih: 28 Ağustos 2017 | Bölüm: Kitap | Yorumlar: 1 Yorum var.
Kitap okumanın sayısız faydası hakkında bugüne kadar çok şey duymuşsunuzdur. Öğretmenlerimiz, büyüklerimiz sürekli kitap okumanın yararından dem vururlar. Bununla birlikte OECD ülkeleri içerisinde kitap okuma oranı bakımından son sıralarda yer alıyoruz. Bu zıtlık bir yana dursun, biz tekrar bu yazımızda, kitap okumanın bilimsel olarak da kanıtlanmış yararları üzerinde durmaya çalışalım.
Bir yazar, meyve verecek kadar olgunlaştığı bir alanda sahip olduğu tüm bilgi ve deneyimlerini kitabına aktarır. Dolayısıyla bir kitabı okumak, bir konudaki sayısız bilgiye ve deneyime çok kısa yoldan ulaşmayı sağlar. Bu bağlamda her kitap bir dünyadır ve kapısını araladığınız her dünya, sizi bilgiye doyurur.
Kitap okumanın en güzel yanlarından biri, kişinin beyninin sürekli canlı tutulmasıdır. Bilimsel araştırmalar gösteriyor ki, kitap okuyan kişilerin beynindeki nöronların sayısı artmakda ve zihinde daha çok bağ kurulmaktadır. Bu dolaylı olarak kişinin zekasının parlak, soyut düşünebilme yeteneğinin gelişmiş, hayal gücünün yüksek… olmasını gerektirir. Ayrıca diğer zeka alanları da bundan etkilenmektedir. Bu sayede daha iyi anlar, düşünür ve karar verebiliriz.
Edisyon Kritik Nedir?
Tarih: 16 Ağustos 2017 | Bölüm: Edebiyat | Yorumlar: 1 Yorum var.
Fransızca bir terim olan “edisyon kritik“, yazma eserlerin karşılaştırmalı olarak özgün hâlini tahmin etme arayışı için kullanılmaktadır. Türkçede “tenkitli basım” olarak da kullanılmaktadır. Oldukça akademik bir iştir ve dil bilimsel yetkinlik gerektirir. Orijinal baskısı bulunmayan eserlerin nüshaları üzerinde yapılan ayrıntılı bir çalışmadır. Bu nüshaların karşılaştırılıp, en doğru hâlinin bulunma çabasıdır.
Matbaanın icat edilmediği zamanlarda, döneme damgasını vurmuş olan bazı eserler muhtelif bölgelere veya kişilere gönderilmek için müstensihler tarafından elle çoğaltılırdı. Bu çoğaltma işlemi sırasında, eser orijinal hâlinden uzaklaşabilirdi. Müstensihler bilerek veya bilmeyeren kendi dil özelliklerini, eserlerin kopyasını çıkarırken yansıtırlardı. Yazım yanlışları, cümle kısaltmaları vs. gibi değişiklikler, eserin orijinalliğine gölge düşürürdü. Önemli eserler savaşlar sırasında kütüphanelerde yakılmış, bazen kaçırılmış, sahafların tozlu raflarında unutulmuş ve bir şekilde kaybolmuştur. Bu da edisyon kritik yaparak eserin en orijinal hâlini bulma çalışmalarını ortaya çıkarmıştır.
Belki o zaman fark edilmeyen bu küçük farklılıklar, üzerinden yüzyıllar geçtikten sonra bugünün akademisyenlerini üzerinde düşünmeye sevk etmiştir. Eserin orijinali bulunmadığı için, en doğru hâlini tahmin etme arayışı içine girilmektedir. Tüm nüshalar toplanır, bu nüshalar tek tek karşılaştırılır ve bir nüsha üzerinden hareket edilerek tüm nüshalara atıfta bulunulur, çeşitli dipnotlarda açıklamalarda bulunulur. İşte yapılan bu işleme edisyon kritik denilmektedir.
Yakın Anlam Nedir?
Tarih: 3 Mayıs 2017 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 9 Yorum var.
Türkçede tıpkı eş anlamlı kelimeler gibi, sözcükte anlam teması altında yakın anlamlı kelimeler diye bir terim vardır, ki genellikle eş anlamlı kelimelerle karıştırılır. Kelimenin anlamıyla hareket edilince, anlamları birbirine yakın olan sözcükler gibi düşünebiliriz. Fakat burada bir nüans vardır. Eş anlamlı kelimeler doğrudan aynı anlamı karşılayan kelimelerdir; fakat yakın anlamlı kelimeler her zaman aynı anlamı karşılamaz, genellikle benzer anlamlar için kullanılabilirler.
“Hediye – armağan” kelimeleri arasında eş anlamlılık ilişkisi vardır. Bu kelimeler tüm cümlelerde birbirinin yerine kullanılabilir, her zaman aynı anlamı taşırlar. Fakat öyle kelimeler vardır ki bunları bazen birbirlerinin yerine kullandığımızda anlam bozulmadığı hâlde, aslında aralarında küçük farklar bulunur. Anlamdaki bu farkları genellikle günlük dilde görmezden geliriz ve bu kelimeleri yakın anlamlı olarak birbirinin yerine kullanabiliriz.
Tanımlayacak olursak, “tamamen aynı anlamı karşılamayan, aralarında küçük farkların bulunduğu; fakat anlam olarak çok yakın oldukları için birbirlerinin yerine kullanılabilen kelimelere” yakın anlamlı kelimeler denilir. Örneğin “dost – arkadaş” kelimeleri yakın anlamlıdır. Fakat “dost” ile “arkadaş” kelimeleri arasında fark vardır. Dost, arkadaştan daha yakındır ve aradaki sevgi – saygı daha yoğundur. Fakat bu kelimeleri günlük hayatta birbirinin yerine kullanmayı yanlış bulmadığımız için bu kelimeler yakın anlamlı kabul edilir.