Alıntı (Yabancı) Kelimelerin Yazılışı
Tarih: 1 Nisan 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: Yorum yok.
Alıntı kelimelerin yazımı, özellikle batı dillerinden (İngilizce ve Fransızca gibi) alınan yabancı sözcüklerin yazılışında karşılaşılan sorunları ifade etmektedir. Batı kökenli dillerden doğrudan alınan yabancı sözcükler olduğu gibi yazıldığı hâlde; birçok dilden dilimize uyarladığımız alıntı sözcüklerin yazımında belli başlı kurallar vardır. Bu kurallar yabancı sözcükleri Türkçenin ses ve yazım yapısına uygun hâle getirmeyi amaçlamaktadır.
Alıntı (yabancı) sözcüklerin yazımı ile ilgili belli başlı kurallar şöyledir:
1.Çift ünsüz harfle başlayan Batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konulmadan yazılır:
Örnek: francala, gram, gramer, gramofon, grup, Hristiyan, kral, kredi, kritik, plan, pratik, problem, profesör, program, proje, propaganda, protein, prova, psikoloji, slogan, snop, spiker, spor, staj, stil, stüdyo, trafik, tren, triptik vb.
NOT: Bu tür birkaç alıntıda, söz başında veya iki ünsüz arasında bir ünlü türemiştir. Bu ünlü söylenişte de yazılışta da gösterilir:
Örnek: iskarpin, iskele, iskelet, istasyon, istatistik, kulüp vb.
Tarihlerin Yazımı
Tarih: 29 Mart 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: 82 Yorum var.
a. Bilinen bir tarihi anlatan ay ve gün adları her yerde büyük harfle yazılır:
Örnek: 23 Nisan kutlamaları, 19 Mayıs hazırlıkları, 31 Mart ayaklanması …
b. Tarihler zaman birimi olarak en kısa olandan en uzun olana doğru -yani “gün/ay/yıl” şeklinde- sıralanır.
Örnek: 30 Haziran 1998
30.06.1998
30/06/1998
c. Ay ve gün adları yanlarında sayı olmadan kullanıldıklarında küçük harfle başlayarak yazılır.
Örnek: Bu yıl şubat ve mart ayları çok soğuk geçti.
Büyük Harflerin Kullanımı
Tarih: 25 Mart 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: 89 Yorum var.
Büyük harflerin yazımı, Türkçede yazım kuralları içinde en önemli olan ve en çok dikkat edilmesi gereken konulardan biridir. Bununla birlikte, kullanım alanı çok geniş olduğu için, büyük harflerin kullanımı konusunda insanlar sıkça yazım yanlışı yapmaktadır.
Alfabemizde (Türk / Latin alfabesi) her harfin bir büyük, bir de küçük şekli vardır. Yazıda yaygın olarak küçük harf kullanılır. Ancak belirli yerlerde büyük harf kullanılmalıdır. Büyük harfle küçük harf arasında okunuş olarak fark olmasa da yazılış olarak büyük farklar vardır.
Aşağıda, büyük harflerin hangi durumlarda kullanılması gerektiği sıralanmıştır:
1. Cümle büyük harfle başlar, dizeler de genellikle büyük harfle başlar. Büyük harfle başlamayan bir kelime dizisi, öncesi yazılmamış ya da silinmiş bir cümle zannedilebilir:
Örnek: Akıl yaşta değil, baştadır.
Affet Kâmuran, aklım başka yerdeydi.
(R. N. Güntekin)
“Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin!”
M. Kemal ATATÜRK
Ünlü Uyumlarına Aykırı Olan Eklerin Yazımı
Tarih: 24 Mart 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: Yorum yok.
1. “-yor” (şimdiki zaman eki): Sadece -yor şeklinde yazılır, ünlü uyumlarına aykırıdır.
Örnek: geliyor, biliyor, istiyor, gizliyor…
2. “-ken” (zarf-fiil eki): Ünlü uyumlarına aykırıdır. Sadece -ken şeklinde yazılır.
Örnek: alırken, koşarken, bakarken…
3. “-leyin” (isimden zarf yapan ek): Ünlü uyumlarına aykırıdır.
Örnek: sabahleyin, akşamleyin
4. “-(İ)mtırak” (sıfattan sıfat yapan ek):
Örnek: yeşilimtırak, mavimtırak, ekşimtırak…