Yabancı Özel Adların Yazımı
Tarih: 25 Temmuz 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: Yorum yok.
Latin alfabesini kullanan dillere ait özel adlar özgün biçimleriyle yazılır: Beethoven, Byron, Cervantes, Chopin, Descartes, Grimm, Moliere vb. Osmanlı döneminde dilimize giren Batı kökenli kelimeler Türkçedeki yaygın biçimlerine göre yazılır: Napolyon (Napoleon), Cenevre (Geneve), İrlanda (Ireland), İsveç (Svveden), Londra (London), Münih (München), Marsilya (Marseille).
Yunanca, Rusça ve başka dillere ait özel adlarda uluslararası geçerliği olan Latin harfli yazımlar esas alınabileceği gibi Türkçede yaygınlaşmış biçimler de kullanılabilir. Bu tür özel adların yazımında Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzu’m bakılmalı veya kelimenin özgün yazımına dikkat edilmelidir: Aristoteles^Aristo, Herodotos-Herodot, Sokrates-Sokrat, Venizelos, Karamanlis.
a. Arapça ve Farsça özel adların yazımı
1- Türkler tarafından kullanılan kişi adları Türkçedeki söylenişine göre yazılır:
Örnek: Ahmet, Bedrettin, Fuat, Mehmet, Necmettin, Ömer, Rıza, Saadettin
Aynı isimlerin Araplar ve Farslar tarafından kullanıldığı belirtilecekse yumuşak ünsüzler korunur. Bu imlâ, bilimsel çalışmalarda da kullanılabilir:
Örnek: Ahmed, Bedreddin, Fuad, Muhammed, Necmeddin, Saadeddin
2- Arapça ve Farsça yer adları Türkçe söyleyişe göre yazılır:
Örnek: Cezayir, Fas, Filistin, Mısır, Suudi Arabistan, Bağdat, Cidde, Halep, İsfahan, İskenderiye, Medine, Mekke, Şam, Şiraz
“İle” Edatının Yazımı
Tarih: 25 Temmuz 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: 1 Yorum var.
1. Edat ve bağlaç olarak kullanılır. Yazılışları bakımından aralarında fark yoktur. Bu kelime kendinden önceki kelimeye bitişik de yazılabilir, ondan ayrı da…
Örnek: Kerem ile Aslı efsanesini okuyanınız var mı?
2. Bitişik yazılan “ile” kelimesi “büyük ve küçük ünlü uyumu” kurallarına uyar. Ayrı yazıldığında ünlü uyum kuralları aranmaz:
Örnek: arabası ile>arabasıyla, konu ile>konuyla, annem ile babam>annemle babam…
Ünlüyle biten kelimelere bitiştirildiğinde, baştaki “i” ünlüsü düşer ve yerine “y” kaynaştırma harfi gelir:
Örnek: Bora ile>Bora’yla, sopa ile>sopayla, dava ile>davayla, arkadaşı ile>arkadaşıyla, dolayısı ile>dolayısıyla…
3. Ünsüzle biten kelimelere bitiştirildiğinde, sadece baştaki “i” ünlüsü düşer, büyük ünlü uyumuna göre “la” veya “le” şeklinde kullanılır.
Örnek: Murat ile>Murat’la, cam ile>camla, deve ile>deveyle…
|» “Yazım Kuralları“ sayfasına dön! «|
Hece Yapısı ve Satır Sonları
Tarih: 25 Temmuz 2012 | Bölüm: Yazım Kuralları | Yorumlar: 6 Yorum var.
1. Türkçede kelime içinde iki ünlü arasındaki ünsüz, kendinden sonraki ünlüyle hece kurar.
Örnek: a-ra-ba, bi-çi-mi-ne, in-sa-nın, ka-ra-ca, alt-lık, al-dı.
2. Kelime içinde yan yana gelen ünsüzlerden sonuncusu kendisinden sonraki ünlüyle, diğerleri kendilerinden önceki ünlüyle hece kurar.
Örnek: bir-lik, sev-mek, Türk-çe, Kork-maz.
3. Batı kökenli kelimeler, Türkçenin hece yapısına göre hecelere ayrılır.
Örnek: band-rol, kont-rol, port-re, prog-ram, sant-ral, sürp-riz, tund-ra, volf-ram.
4. Satır sonunda, yer kalmadığı için yarım kalan kelimelerin bölünmüş olduğunu, yani devamının altta olduğunu göstermek için satır sonunda kısa çizgi kullanılır:
Örnek: … O zaman gördü ki, küçük çocuk, memleketlisi, minimini yavru ağlıyor. Ses-
sizce, titreye titreye ağlıyor.
Türk Lehçelerindeki Sözcüklerin Yazımı
Tarih: 25 Temmuz 2012 | Bölüm: Genel, Yazım Kuralları | Yorumlar: Yorum yok.
1. Türk devlet ve topluluklarına ait isimler, ünlüler bakımından Türkiye Türkçesine, ünsüzler bakımından ilgili Türk toplumundaki kullanıma göre yazılır:
Örnek: Azerbaycan, Özbekistan, Taşkent, Semerkant, Bakû, İslâm Kerimov, Nebi Hazri…
Saparmurad Niyazov, Gasım Gasımzade…
2. Öteden beri tanınan şahısların isimleri Türkçedeki yaygın imlâları ile yazılır:
Örnek: Cengiz Aytmatov…
3. Bazı Türk lehçelerinde, Türkiye Türklerinin kullandığı Latin kökenli Türk alfabesinde olmayan harfler de kullanılmaktadır. Bunlar “q, x, w, ə, ñ” gibi aslî Türkçede olup, bugün Türkiye Türkçesinin ölçünlü dilinde kullanıldığı hâlde yazıda gösterilmeyen sesleri karşılamaktadır. Birçok Türk lehçesinde bu sesler yazıda gösterilmektedir.