Mecaz Anlam Nedir?
Tarih: 5 Nisan 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 21 Yorum var.
Mecaz anlam nedir, cümle örnekleriyle konu anlatımını sizler için hazırladığımız bu sayfada bulabilirsiniz. Mecaz anlam, sözcükte anlam konusnun bir alt başlığıdır ve kelimelerin cümle içerisinde kazandıkları anlamı karşılayan bir dil bilgisi terimidir. Mecaz anlam, bir sözcüğün aklımıza gelen ilk anlamından ilgi veya benzetme sonucunda uzaklaşarak kazanmış olduğu yeni anlamlara verilen addır. Yani sözlükte ilk sırada gelen anlamın dışında kalan, genellikle soyut bir anlam taşıyan ve gerçek anlamdan tamamen uzaklaşarak ortaya çıkan anlamlara denir.
Gerçek anlamın bir bakıma tersi gibi düşünebileceğiniz mecaz anlam, kelimenin temel anlamına uzak bir ilgiye sahip olabilir veya bu anlamıyla bir çeşit benzerlik kurularak oluşturulur. Örneğin “sıcak” kelimesinin akla ilk gelen karşılığı “ısısı yüksek olan, soğuk karşıtı” şeklinde olur. İşte bu kelimenin gerçek anlamıdır. Mecaz anlam ise, bu anlamdan tamamen uzaklaşarak ortaya çıkan “samimi, dostça, sevgi dolu” nlamıdır. “Gezimizin rehberi çok sıcak bir insandı.” cümlesinde rehberin vücut sıcaklığı belirtilmediği için, bu kelime gerçek anlamdan uzaklaşarak “sevgi dolu, içten” anlamını karşılayarak mecaz anlamda kullanılmıştır.
Örnekler: – Onun küçüklükten beri gözü hep yükseklerdeydi.
– Bu olayda mutlaka onun da parmağı vardır.
– Olaylara karşı kör ve sağırdır.
– Son otobüse yetişemezsem, işte o zaman yandım.
– Toplantıda bize çok ağır sözler söyledi.
– Cesaretimin kırılmasına sen sebep oldun.
Gerçek Anlam Nedir?
Tarih: 1 Nisan 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 5 Yorum var.
Gerçek anlam nedir, cümle örnekleriyle konu anlatımını bu sayfada bulabilirsiniz. Gerçek anlam, sözcükte anlam konusunun bir alt başlığıdır. Yani kelimelerin cümle içerisinde yüklendikleri anlamlara verilen bir dil bilgisi terimidir. Bir kelimenin aklımıza gelen ilk anlamı, gerçek anlamı karşılar. Eğer kelime, cümle içerisinde aklımıza gelen ilk anlamı karşılayacak şekilde kullanılmışsa, işte bu kelimelere “gerçek anlamlı” denir.
Daha ayrıntılı bir tanım yapacak olursak, “bir kelimenin söylendiğinde aklımıza gelen ilk anlamı, sözlükte ilk sırada bulunan ve en temel karşılığı olan anlamına” gerçek anlam denir. Gerçek anlam, mecaz anlamın zıttı gibi düşünülebilir. Kelimeler cümle içerisinde kendi anlamından uzaklaşabilirler. Böyle kelimeler mecaz anlamlı olarak nitelendirilir. Gerçek anlam ise, kelimenin temel anlamından uzaklaşmamış hâlini karşılar.
Örneğin, “düşmek” denildiğinde aklımıza gelen ilk anlam, “yer çekiminin etkisiyle bir şeyin yukarıdan aşağıya inmesi” şeklinde olur. İşte buna temel anlam, yani gerçek anlam denilmektedir. Bu kelimeyi gerçek anlamlı olarak bir cümlede kullanacak olursak, “Ayağım takılınca, elimdeki güzelim vazo yere düştü.” şeklinde olabilir. Bu cümlede “düşmek” kelimesi, vazonun gerçekten yere düşmesini karşılamaktadır. Fakat bu kelime, “Bu hareketinle sen de gözümden düştün.” cümlesinde kendi anlamından uzaklaşarak mecaz anlamlı olarak kullanılmaya başlamıştır. Burada bir şeyin gerçekten yere düşmesinden bahsedilmemektedir. İşte gördüğümüz üzere kelimenin aklımıza ilk gelen temel anlamına, gerçek anlam denilmektedir.
Sıfat-Fiil Nedir?
Tarih: 31 Mart 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 10 Yorum var.
Türkçe dersi 8. sınıf konu anlatımı içerisindeki sıfat-fiil nedir, ekleri nelerdir, sıfat-fiil cümle örnekleri hakkında bilgi alabileceğiniz bu yazımız sayesinde, fiilimsilerin bir kolu olan sıfat-fiilleri kolayca kavrayabileceksiniz. Sıfat-fiiller, fiilimsilerin tamamı gibi “fiil” kök veya gövdelerinden belirli ekleri alarak türeyen kelimelerdir. Bu kelimeler cümlede “sıfat” görevi ile kullanılır. “Ortaç” olarak da bilinen sıfat-fiiller, fiilimsilerin üç grubundan bir tanesini oluşturur. Sıfat-fiiller fiil kök veya gövdelerine getirilen “-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş” ekleriyle oluşturulur.
Sıfat-fiil eklerini “Anası mezar dikecekmiş.” şeklinde kodlayarak ezberlemeniz mümkündür. Bu ekler, fiillerin cümlede sıfat olarak kullanılmalarını sağlar. Örneğin, “sön-” fiiline “-müş” sıfat-fiil eki geldiği zaman “sönmüş” sıfatı oluşur ve bu kelime cümle içerisinde herhangi bir ismi niteler hâlde kullanılır. “Süslemeler arasındaki sönmüş balonları topladık.” cümlesinde görüldüğü üzere, sıfat-fiil ekini alan kelimeler cümle içerisinde mutlaka bir ismi nitelemelidir.
Örnek: Kırda açan çiçekleri çok severim.
Toplantıda hep tanıdık yüzler vardı.
Daha görülecek günlerimiz var çocuğum.
Yıkılası gurbet ayırdı bizi.
Asker koşar adımla komutanın yanına geldi.
Dönülmez akşamın ufkundayım.
Mayın tarlasına düşmüş bir deli gibiyim.
Sönmeyen bir ateştir Türklük.
Kurallı ve Devrik Cümleler
Tarih: 11 Şubat 2015 | Bölüm: Dil-Anlatım | Yorumlar: 26 Yorum var.
Kurallı ve devrik cümle nedir, yüklemin yerine göre cümle türleri örnekleri ile ilgili hazırladığımız bu yazımız, cümlenin temel öğesi olan yüklemin konumuna göre yapılan bir sınıflandırmayı ifade etmektedir. Cümledeki yargıyı üzerinde toplayan yüklem cümlenin genellikle sonunda olmakla birlikte, başında veya ortasında da kullanılabilir. İşte bu duruma göre cümlenin özelliğini “kurallı” veya “devrik” olarak nitelendirmek mümkündür.
Türkçe Ural – Altay dil ailesine mensup olduğu için “özne + tümleç + yüklem” şeklinde bir cümle yapısına sahiptir. Yani Türkçede yüklemlerin, cümlenin en sonunda bulunması gerekir. Bu Türkçenin gramer özelliği olmakla birlikte, bir kuraldır. Bunun için yüklemi sonda olan cümlelere “kurallı cümle” denilmektedir. Fakat bazen söyleyiş farklılığı yaratmak, şiirsel ifadeler oluşturmak gibi nedenlerle bazen de farkında olmadan yüklemi cümlenin başında veya ortasında kullanabiliriz. İşte bu şekilde yüklemin sonda olmadığı cümlelere “devrik cümle” (kuralsız cümle) denilmektedir.
Yukarıdaki açıklamadan anlaşılacağı üzere, Türkçede bir cümlenin kurallı olabilmesinin tek şartı “yüklemin sonda olması“dır. Yüklemin sonda olmaması durumunda ise o cümle kesinlikle devrik olarak kabul edilir. Yüklem cümlenin sonu dışında, nerede bulunursa bulunsun o cümlelere kuralsız (devrik) cümle denilir. Aklınıza “Yüklemi olmayan cümleler nasıl adlandırılır?” gibi bir soru gelmiş olabilir. İşte tam da böyle yüklemi olmayan veya gösterilmeyen cümleler için “eksiltili cümle” terimi kullanılır.