- Çokbilgi.com - https://www.cokbilgi.com -

Türkçe Dersine Nasıl Çalışılır?

türkçe dersine nasıl çalışılır

İlköğretim ve lise öğrencilerinin Türkçe dersi çalışma yöntemleri veya yaklaşımları birbirinden farklı olmakla birlikte, genellikle “Türkçe kolay bir derstir. Konuşmayı, okuyup yazmayı bilen her insan Türkçe dersini az çok başarır.” gibi bir ön yargı ile çevrelenmiştir. Hâlbuki Türkçe, diğer bütün dersleri etkileyen en temel becerileri kapsar. Bununla birlikte, gerçekten çaba göstermeden başarmanın kolay olmadığı derslerden biridir.

Türkçe dersinin diğer derslerdeki başarımızı arttırma konusundaki önemine değinmeden, bu dersi gerçekten başarmanın altın kurallarını maddeler hâlinde sıralayarak açıklamaya çalışacağım:

1) İyi bir okur olmalısınız.

Okuyucu ve okur kavramları birbirinden farklıdır. Harfleri anlamlı seslere dönüştürerek yazılı metinleri anlayabilen insanlar okuyucudur. Okur ise okumayı bilen her insandan farklı olarak, okuma zevkleri olan, kısacık ömrüne daha çok kitap sığdırabilmek için sürekli okumaya çalışan, süreli yayınları takip eden, seçici ve etkin okuyucudur. Bizim öncelikli amacımız iyi bir okur olmaktır.

İyi bir okur olmanın, Türkçe dersindeki başarımıza etkisi nedir? TEOG, YGS veya KPSS gibi sınavlarda sorulan Türkçe sorularının yaklaşık % 60’ı okuduğunu yorumlama, değerlendirme, analiz, sentez vb. becerileri sınamaya yöneliktir. Eğer gerçekten iyi bir kitap kurdu iseniz, hızlı ve etkili okuma becerinizi de kullanarak çok kısa sürede bu tür soruları doğru yanıtlamanı mümkündür.

Sınavlarda okuduğunu anlamaya yönelik sorularda, kelime dağarcığı geniş olan ve cümleleri anlamlandırma gücü yüksek olan kişiler şanslıdır. Çünkü cümlelerde geçen deyimleri, atasözlerini veya entellektüel bilgi gerektirecek kelimeleri başkaları düşünedururken, kitap dostları anlayıverirler. Bu da soruların büyük kısmında yetkin ve donanımlı olmamızı sağlar.

2) Dil bilgisini öğrenmek imkânsız değil!

Okuduğumuzu çok iyi anlayabiliyoruz; fakat dil bilgisi bizim için tam bir tabu. Öyle mi? Size bir önerim var: Dil bilgisi, aslında çok iyi bildiğiniz dilin inceliklerine ulaşmak için sizin için bir fırsattır. Soyut kavramlardan, terimlerden sıkılıyor olabilirsiniz. Fakat öncelikle dil bilgisine karşı ön yargılarınızı yıkmanızı istiyorum. Böylesi konulara “Biz ailece matematik özürlüyüz.” cümlesindeki insanlar gibi yaklaşmanız baştan kaybetmemize sebep olur.

Dil bilgisi, aslında çok eğlenceli ve sayısal zekânın da kullanılmasını gerektiren bir beceridir. Öncelikle temel kavramları öğrenin. İsim ve fiil arasındaki farkı, sıfatların cümlede nasıl bir görev üstlendiğini, iyelik ekleriyle şahıs eklerinin aslında amca çocukları olduğunu bilin. Kuramsal şeyleri ezberlemekten çekinmeyin. Fiilimsi eklerini ezberlemeden öğrenmeniz mümkün değil, o hâlde ezberleyin. Zekânızı kanıtlamak için güzel bir fırsat bu.

Dil bilgisi, eğer en temel kavram ve terimleri öğrenmeden sürekli yeni şeyleri öğrenmeye çalıştığınız zaman kurallar yığını olarak görünür. Mesela 5. sınıf konusu olan eş anlamlı, eş sesli ve zıt anlamlı kelimeleri tam olarak öğrenmeden; gerçek anlamı, mecaz anlamı, yan anlamı… öğrenmeye çalışırsanız her konuda zihninizdeki bilgileri daha fazla çorba hâline getirirsiniz. Bunun için öğrenmelerinizin gerçekçi ve kalıcı olduğundan emin olun.



3) Kavram haritaları hazırlayın.

İşin en can alıcı noktasına gelmiş bulunmaktasınız. Özellikle dil bilgisi konularında öğrenmiş olduklarınızı sizin belirlediğiniz ölçüde bir kâğıda ve renkli kalemler kullanarak şematik olarak gösterin. Oklar, listeler vb. yöntemlerle konuları kısa örnek ve hatırlatıcı açıklamalar yaparak gösterin. Bu kavram haritalarını, konunun adı geçtiğinde aklınıza gelecek şekilde yutun.

Yukarıda bir kavram haritası örneği görülmektedir. Bunun gibi haritalar hazırlayıp, sürekli gördüğünüz yerlere asabilirsiniz. Hazırladığınız kavram haritalarını mümkün olduğu kadar renklendirin ve süslü şekiller vererek dikkat çekici hâle getirin. Ve bunları mutlaka dosyalayıp , unuttuğunuzda mutlaka göz atabileceğiniz şekilde saklayın.

4) Derste ve evde çalışma yöntemleri…

Bütün diğer derslerinizde olduğu gibi, Türkçe dersinde de öğrenmelerin kalıcı hâle getirilmesi için tekrar şarttır. Okulda öğrendiklerinizi mutlaka evde tekrar etmeli ve kavram haritalarınızı oluşturmalısınız. Okulda öğrendiğiniz konularla ilgili elinizdeki yardımcı kaynakları belli zaman aralıklarıyla tekrar gözden geçirebilir ve konuyu tüm boyutlarıyla ele alabilirsiniz. Ayrıca öğrendiğiniz her konudan sonra birkaç test çözmek, işinizi kolaylaştırır ve sınav deneyimi kazandırır. Özellikle LYS ve TEOG öğrencilerine, her gün 20 tane paragraf ve cümle düzeyinde anlam sorusu çözmelerini tavsiye ediyorum.

Bazı öğretmenler derste sürekli not aldırır; fakat bazıları not aldırmayı sevmez. Bunun için öğretmeniniz anlatırken, özellikle de önemli bir konu olduğunu vurguladığı şeyleri mutlaka küçük küçük notlar hâlinde defterinize yazın. Renkli kalemler kullanın, hatırlatmalar yazın. Anlamadığınız şeyleri sormaktan çekinmeyin. Ödev hazırlıklarını dosdoğru yapın ve parmağınız sürekli havada olsun. Türkçe; yorum, kendini ifade etme, değerlendirmelerde bulunma, gözlem ve fikir alışverişinin çok yapıldığı derslerden biridir. Bunun için derse katılmaktan çekinmeyin, sık sık düşüncelerinizi ifade edin.

Bu yazıyı eğer sıkılmadan buraya kadar okuduysanız, bu işi profesyonel olarak yaklaşmaya gerçekten kararlısınız demektir. Üstelik öğrendiklerinizi hayata geçirmek için sabırsızlanıyorsanız, işin yarısını hallettiniz demektir. Eğer bu konuda daha fazla öneri almak istiyorsanız buyrun buradan yakın. Ayrıca gitmeden bir selam vermeyi unutmayın. (:

İyi çalışmalar.

Orkun KUTLU

Orkun Kutlu