- Çokbilgi.com - https://www.cokbilgi.com -

Tenasüp – Uygunluk Sanatı / Edebi Sanatlar

tenasüp nedir, örnekAnlam yönünden birbiriyle ilgili sözcükleri bir arada kullanmaktır. Bir dize, beyit ya da dörtlük içinde anlamca birbiriyle ilgili sözcükleri birarada kullanma sanatıdır. Anlamca birbiriyle ilgili sözcüklerin bir arada kullanılması sanatıdır. Karşıt anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması tenasüp değildir.

ÖRN: Lâleyi sümbülü, gülü hâr almış.
Zevk u şevk ehlini âh u zâr almış.

Bu beyitte lâle, sümbül, gül, hâr (diken) arasında ayrıca zevk, şevk ve âh, zâr sözcükleri arasında tenasüp sanatı vardır.

ÖRN: Deli eder insanı bu dünya,
Bu gece,bu yıldızlar,bu koku,
Bu tepeden tırnağa çiçek açmış ağaç.

ÖRN: Artık demir almak günü gelmişse zamandan,
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan.

ÖRN: Arım,balım,peteğim,
Gülüm, dalım, çiçeğim,
Bilsem ki öleceğim,
Yine seni seveceğim,



ÖRN: Güller kızarır o gonca gül gülünce,
Sümbül bükülür kıskancından kalül bükülünce

ÖRN: Bu akşam ışık olduk,renk olduk,ses olduk,
Yeniden kışla olduk,asker olduk,tüfek olduk.

Not: Divan şairleri, tenasüp sanatında, türlü bilim terimlerini, mitoloji, tarih ve mesnevi kahramanlarını, hayvan , bitki ve çiçek adlarını bol bol kullanmışlardır.

Karışık Örnekler:

– Mest olupdur çeşm ü ebrûnun hayâlinde imam,
Okumaz mihrâbda bir harf-i Kur’an’ı dürüst.

– Suya versin bâğban gülzârı zahmet çekmesin,
Bir gül açılmaz yüzün tek verse bin gülzâre su.

– Koyuldu rengi köpüklerde karın,
Işıklar kesildi sularda.
Akşam mı bu gelen güneş mi batacak?
Benim bir güzel var beklediğim,
Coşan dalgaları kucaklayacak.

– Lâleyi,sümbülü gülü hâr almış,
Zevk u şevk ehlini âh u zâr almış.

Edebi Sanatlar sayfasına dön! «|